پایه‌ی دهم شروعی مهم برای برنامه‌ریزی‌های اساسی جهت آمادگی برای شرکت در کنکور سراسری است. در این مقطع، بنیان و اساس بسیاری از مفاهیم مهم ریخته می‌شود و به همین دلیل است که دانش‌آموزان باید توجه خاصی به دروس اختصاصی خود در این پایه داشته باشند تا در فهم دروس در پایه‌ی بالاتر به مشکل نخورند. درس فیزیک از دروس اختصاصی مشترک رشته‌های ریاضی و علوم تجربی است که در کنکور گروه ریاضی دارای ۴۰ سوال (سوالات ۱۵۱ تا ۱۹۰ با ۵۰ دقیقه زمان) و در کنکور گروه علوم تجربی دارای ۳۰ سوال (سوالات ۱۸۱ تا ۲۱۰ با ۳۷ دقیقه زمان) است. کتاب درسی فیزیک پایه دهم برای دانش‌آموزان رشته علوم تجربی، از ۴ فصل تشکیل شده است. معمولاً از هر یک از فصل‌های ۱ (فیزیک و اندازه‌گیری) و ۳ (ویژگی‌های فیزیکی مواد)، هر کدام یک تست و از هر یک از فصل‌های ۲ (کار، انرژی و توان) و ۴ (دما و گرما) ۲ تست در کنکور سراسری مطرح می‌شود و در مجموع، چیزی حدود ۲۷ درصد از کل سوالات درس فیزیک در دفترچه اختصاصی کنکور به فیزیک پایه دهم اختصاص می‌یابد. در راستای تسهیل فرآیند انتخاب منابع کمک درسی، در این مقاله به معرفی بهترین و پرفروش‌ترین کتاب‌های کمک آموزشی فیزیک پایه دهم (ویژه دانش‌آموزان رشته‌ی علوم تجربی) پرداخته ایم. عناوین کتاب‌هایی که در این مطلب مورد بررسی قرار می‌گیرند، عبارتند از:
- کتاب سیر تا پیاز فیزیک دهم رشته علوم تجربی از انتشارات بین‌المللی گاج (مخصوص دانش‌آموزان سطح ضعیف)
- کتاب پرسش‌های چهار گزینه‌ای فیزیک ۱ تجربی از انتشارات خیلی سبز (مخصوص دانش‌آموزان سطح متوسط)
- کتاب تست فیزیک ۱ ویژه رشته علوم تجربی از انتشارات نشر الگو (مخصوص دانش‌آموزان سطح قوی)
بهترین منابع فیزیک دهم تجربی برای دانش‌آموزان ضعیف
کتاب سیر تا پیاز فیزیک دهم تجربی توسط آقایان امیرحسن محمدپور، علی کریمی و هادی حمزه‌پور در قالب یک جلد ۳۱۰ صفحه‌ای تالیف شده است. درسنامه‌های آموزشی این کتاب به صورت جامع، کامل و مفصل ارائه شده اند و در متن درسنامه‌ها، از پرداختن به مباحث خارج از کنکور سراسری در آن اجتناب شده و هر جا که نیاز به توضیحاتی فراتر از کتاب درسی بوده، در قالب کادرهایی با عنوان «ویژه‌ی علاقمندان» ارائه شده تا فقط دانش‌آموزانی که علاقمند به مطالعه بیشتر هستند به مطالعه آن بپردازند. از ویژگی‌های مهم کتاب‌های سیر تا پیاز انتشارات گاج، پوشش تمامی مطالب در قالب درسنامه‌های آموزشی و مثال‌های تستی و تشریحی در خلال درسنامه است که سبب می‌شود دانش‌آموزان در حین مطالعه درسنامه، با حل مثال‌های آموزشی حل شده، مفاهیم را بهتر بیاموزند و اشکالاتی که ممکن است در فرآیند حل تست داشته باشند را شناسایی کرده و رفع کنند.
این کتاب دارای ۸۷۹ پرسش چهار گزینه‌ای و ۳۰۲ پرسش تشریحی است. از نظر سطح دشواری، تست‌های این کتاب تمامی طیف‌ها را پوشش می‌دهند. طبقه‌بندی تست‌ها بدین صورت است که تست‌های تالیفی، تست‌های کنکورهای سراسری و تست‌های آزمون‌های گاج با توجه به نوشته‌هایی که در مقابل هر تست قرار دارد، از یکدیگر تفکیک شده اند و دانش‌آموزان می‌توانند به تست‌های کنکور سراسری سال‌های اخیر که از هر مبحث طرح شده، به راحتی دسترسی داشته باشند. در انتهای کتاب نیز، تست‌های کنکور داخل و خارج از کشور دو سال اخیر به طور کامل ارائه شده و دانش‌آموزان پس از اتمام مطالعه‌ی کتاب می‌توانند با حل این آزمون‌ها در شرایطی مشابه با کنکور سراسری، وضعیت خود را در درس فیزیک پایه دهم بسنجند. این کتاب برای آمادگی دانش‌آموزان جهت شرکت در امتحانات نهایی و امتحانات تشریحی مدارس نیز کاربرد دارد. دانش‌آموزان می‌توانند پس از مطالعه‌ی درسنامه‌های هر بخش، به حل این سوالات امتحانی بپردازند و سپس با مراجعه به پاسخنامه تشریحی کتاب، از صحت پاسخ‌های خود اطمینان حاصل کنند. از نظر ظاهری، تصویر روی جلد کتاب که متعلق به فیزیکدان و مخترع اسکاتلندی، جیمز وات است، سبب جذابیت آن شده و رنگ‌های مورد استفاده در آن نیز (مشکی و آبی برای بخش درسنامه، مشکی و قرمز برای بخش تست و مشکی و سبز برای بخش تمارین تشریحی) باعث تفکیک بخش‌های مختلف کتاب از یکدیگر شده است. کیفیت کاغذ مورد استفاده در این کتاب نیز مناسب است، اما تصاویر و اشکال و نمودارهای به کار رفته در آن، می‌توانست از کیفیت بالاتری برخوردار باشد.
بهترین منابع فیزیک دهم تجربی دانش‌آموزان متوسط
بهترین کتاب برای دانش‌آموزان رشته علوم تجربی که سطح متوسطی در درس فیزیک دارند، کتاب پرسش‌های چهار گزینه‌ای فیزیک ۱ تجربی است که با قلم آقایان احمد مصلایی، رضا سبز میدانی و نوید شاهی تالیف شده و با همکاری انتشارات خیلی سبز به چاپ رسیده است. در این کتاب تک جلدی، تمامی فصول فیزیک پایه دهم در قالب ۳۰۰ صفحه پوشش داده شده است. درسنامه‌های آموزشی این کتاب مفصل، جامع و کامل است و می‌تواند تمام نیاز دانش‌آموزان را در فرآیند مطالعه رفع کند و دانش‌آموزانی را که در کلاس دبیر حضور داشته اند و نکات ابتدایی را به خوبی فرا گرفته اند، را به تسلط بالایی در تمامی مباحث برساند. لحن نویسندگان کتاب در ارائه مطالب، صمیمی و گرم است و ارائه‌ی مثال‌های هوشمند و باکیفیت در درسنامه، سبب شده تا این کتاب نسبت به سایر کتاب‌های کمک آموزشی موجود در بازار، برتری یابد.
در هر فصل، درسنامه‌های آموزشی به چندین بخش کوچک‌تر تقسیم شده اند و پرسش‌های چهار گزینه‌ای هر بخش، بلافاصله پس از درسنامهی همان بخش ارائه شده است. یکی از ویژگی‌های جذاب این کتاب، درج شماره سوالات تستی مربوط به هر مبحث در پایان درسنامه‌ها است. به طور مثال در بخش پایانی درسنامهی مربوط به مبحث «تبدیل واحد و نمادگذاری علمی» در فصل ۱، این گونه نوشته شده است:
هر چیزی رو که برای زدن تستای ۲۳ تا ۵۰ لازمه، توی این درسنامه یاد گرفتید. پس با دقت به این تستا پاسخ بدین.
از این جملات صمیمانه، در بخش تست‌ها نیز استفاده شده تا ذهن دانش‌آموزان با منطق حل تست‌هایی که در پیش دارد، آشنا شود. تعداد کل پرسش‌های چهار گزینه‌ای ارائه شده در این کتاب، ۱۰۱۸ تست است و تنوع و تعداد بالای تست‌های هر مبحث، سبب پوشش تمامی تیپ‌های تستی مربوط به آن می‌شود. تست‌های این کتاب در ۴ بخش «تست‌های کنکورهای سراسری جدید و قدیم»، «تست‌های تالیفی»، «تست‌های کانون فرهنگی آموزش» و «تست‌های برگرفته از کتاب درسی» طبقه‌بندی شده اند. برخی از تست‌های این کتاب با رنگ آبی از سایر تست‌ها تفکیک شده اند و مختص آن دسته از دانش‌آموزانی هستند که قصد دارند در کوتاه‌ترین زمان ممکن، به پرکاربردترین و تست‌خیرترین و مهم‌ترین تست‌ها هر مبحث دسترسی داشته باشند و حل این تست‌ها برای تمامی دانش‌آموزان واجب است.
در انتهای هر فصل نیز، یک آزمون جامع طراحی شده که منبع خوبی برای دانش‌آموزان است که بتوانند پس از اتمام هر فصل، دانسته‌های خود را به چالش بکشند و محک بزنند. برخی از تست‌های نیز که با عنوان «سری Z» پس از آزمون جامع هر فصل ارائه شده اند، سوالات کم‌کاربردتر و دشوارتری هستند که مختص دانش‌آموزان علاقمند، مستعد و سخت‌کوش است. علاوه بر پاسخنامه کلیدی، پاسخنامه تشریحی نیز در این کتاب قرار گرفته و علاوه بر توضیحات کامل مربوط به حل هر سوال، نکات تستی و مفهومی متعددی در قالب کادرهایی با عنوان «نکته»، «حواستون باشه!» و «تیز باش» ارائه شده و پیشنهاد می‌شود که حتی در صورت صحیح بودن پاسخ خود، پاسخنامه تشریحی را به طور کامل مطالعه کنید تا این نکات طلایی را از دست ندهید و بتوانید با به کارگیری این نکات، دقت، سرعت و مهارت خود را در حل تست‌ها ارتقا دهید.
بهترین منابع فیزیک دهم تجربی دانش‌آموزان قوی
انتشارات نشر الگو برای دانش‌آموزان سطح قوی کتاب‌های باکیفیت و مناسبی را به چاپ رسانده است. یکی از این کتاب‌ها که مختص دانش‌آموزان پایه دهم رشته رشته علوم تجربی به چاپ رسیده، کتاب تست فیزیک ۱ است. این کتاب توسط آقایان سیروس یعقوبی، رضا خالو و امیرعلی میری در قالب ۳۶۲ صفحه تالیف شده است. هر یک از فصول این کتاب به چندین مبحث کوتاه تقسیم شده اند و درسنامه‌های ارائه شده برای هر یک از این بخش‌ها، خلاصه و مفید است و منطبق با کتاب درسی تدوین شده است و با توحه به این که مخاطبین این کتاب، دانش‌آموزان قوی هستند، از توضیحات پایه‌ای و مفصل خودداری شده است. در این کتاب، تست‌ها با دقت و طرافت بالایی، بر اساس سطح دشواری چیده شده اند و دانش‌آموزان هر چه جلوتر می‌روند، با تست‌های دشوارتری مواجه می‌شوند. جهت جلوگیری از سردرگمی دانش‌آموزان، سطح دشواری تست‌ها با ۳ حرف A (آسان)، B (متوسط) و C (سخت) مشخص شده اند.
تعداد کل پرسش‌های چهار گزینه‌ای این کتاب، ۱۱۶۱ تست است و اکثر این تست‌ها را، تست‌های تالیفی تشکیل می‌دهند. در کنار این تست‌های تالیفی، برخی از تست‌های چالشی کنکورهای سراسری داخل و خارج از کشور سال‌های اخیر و آزمون‌های کانون فرهنگی آموزش (قلم‌چی) نیز گردآوری و ارائه شده است. پاسخنامه تشریحی ارائه شده در این کتاب، بسیار کامل و دقیق نگارش شده و دانش‌آموزان با مطالعه‌ی آن، متوجه روند حل سوالات خواهند شد. در پاسخنامه‌ی تشریحی این کتاب، در پایان برخی تست‌ها، یک تست مشابه قرار گرفته تا دانش‌آموزانی که نتوانستند آن تست را به خوبی حل کنند، پس از مطالعه پاسخنامه بتوانند با حل یک تست مشابه از همان مبحث و همان تیپ، وضعیت خود را بسنجند. لازم به ذکر است که برخی از تست‌های تالیفی این کتاب که دشواری بالاتری نسبت به سایر تست‌ها دارند، جزو تست‌های سطح دوم محسوب می‌شوند و پاسخ تشریحی این سوالات در کتاب قرار نگرفته و دانش‌آموزان برای دسترسی به پاسخ این سوالات، نیاز است که کد QR مندرج در ابتدای همان فصل را اسکن کنند و پاسخنامه را دانلود کنند.
جمع‌بندی
