وقتی می‌گوییم که کتاب، یاری مهربان است و همیشه و همه‌جا به کمک ما می‌آید، پس یعنی محدود به امور داستانی، خیالی یا صرفا رمانتیک و سانتی‌مانتال نیست و در حوزه‌هایی سخت، غیرمنعطف و جانکاه مانند کسب و کار هم می‌تواند هم‌چنان ناصرِ منصوران باشد! درواقع با پیشرفت صنایع و امور کاری، طبیعی است که تعارضات و مشکلات این حوزه هم آن‌قدر بالا رفته باشد که نیازی به چراغ‌های راهنمای خوبی برای آگاهی مخاطبان باشد. کتاب‌هایی در ژانرهای خودیاری، انگیزشی و بعضا روان‌کاوی، آثاری هستند که اشتراکات و یا ارتباطات خوبی با حوزه‌ی کسب و کار دارند. معمولا در این کتاب‌ها، نکته‌ی اصلی بر دور شدن از فضای تخیلی و روی آوردن به عینیت است که با استفاده از خاطرات یا مثال‌های واقعی از خود نویسنده یا دیده‌های او حاصل می‌شود تا مخاطب بتواند دقیقا موارد مورد ذکر یا نظریات نویسنده را درک کند. با وجود این‌که کتاب‌های زیادی در این حوزه وجود دارند و با تمایل روزافزون مخاطب به این دسته از آثار، هر لحظه تداوم و تکثر کتاب‌های کسب و کار را می‌بینیم، ما در این مطلب سعی داریم تا پنج اثر متنوع از این ژانر را به شما معرفی کنیم. آثار مورد نظر ما عبارت‌اند از کتاب‌های «هر برند یک قصه است»، «سمفونی کفش‌ها»، «سخت‌ترین نکات در مورد سخت‌ترین چیزها»، «صفر تا یک» و «پدر پولدار، پدر بی‌پول». ویژگی مهمی که در انتخاب این پنج اثر در نظر داشتیم، علاوه بر جامعیت کتاب‌ها، تنوع مباحث و فرم انتقال مفاهیم بود که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.
هر برند یک قصه است…
یکی از بهترین ویژگی‌های کتاب کسب و کار، ساده بودن و رک و راست بودن آن است و یکی از بهترین نمودهای آن استفاده از نامی این‌چنینی برای کتاب است. پرواضح است که یکی از بهترین نمونه‌های این موضوع در کتاب «هر برند یک قصه است»، مشهود است. چراکه این کتاب می‌خواهد دقیقا ادعا کند هر برند با یک قصه‌ی خاص (کنایه از ماجراهایی جالب و پرفراز و فرود) تبدیل به برندی که الان هست، شده است! و بدیهی است که کتاب حاضر تلاش دارد تا قصه‌ی هر کدام از برندهای معروف مورد نظرش را برای مخاطب تعریف کند. این موضوع از آن جهت اهمیت ویژه‌تری می‌یابد که بدانیم «برند»، به عنوان نماد و نشانه‌ی اصلیِ هویتیِ یک کالا، سازمان یا نهاد، یکی از مهم‌ترین مفاهیم عصر ما در حوزه‌ی کسب و کار است.
اما برند شدن به سادگی به دست نمی‌آید و شاید به همین دلیل است که در نسخه‌ی فارسیِ دیگری از همین کتاب، عنوان اثر به «خلق داستان برند» تغییر کرده است. «هر برند یک قصه است»، کتابی نوشته‌ی دانلد میلر، نویسنده، سخنران عمومی و تاجر آمریکایی است که برای اولین بار در سال ۲۰۱۷ میلادی به چاپ رسیده است. نسخه‌های فارسی این کتاب توسط انتشارات آدینه و اطراف (به ترتیب) در سال‌های ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ به چاپ رسیده‌اند. دانلد میلر، مدیرعامل شرکت معروف Storybrand است؛ شرکتی که در حوزه‌ی کسب و کار سعی دارد تا به مخاطبان برای توضیح برند و بهبود وجهه‌شان کمک کند. در همین راستا او در کتابش هم با ارائه‌ی هفت داستان جالب، مبارزاتی که رؤسای شرکت‌های مختلف برای تبیین برتری محصولات ، ایده ها یا خدمات‌شان داشته‌اند را تعریف می‌کند. این تلاش‌های میلر باعث می‌شود تا مخاطب بتواند درک بهتری از بازار رقابتی، مفهوم برندسازی و نهایتا حداکثری کردن ارتباط مشتری با خریدار را به دست بیاورد.
سمفونی کفش‌ها
بعید است که حتی اگر با ورزش هم بیگانه باشید، تاکنون اسم کمپانی معروف «نایک» را با آن برندسازی جذاب و لوگوی بی‌بدیلش ندیده باشید! اما چه‌طور شد که نایک (یا نایکی) توانست در کنار آدیداس، جایی برای خود دست و پا کند و تبدیل به یکی از دو امپراتوری عظیم در برندهای ورزشی شود؟ فیل نایت با نام کامل فیلیپ همپسون نایت، موسس این مجموعه‌ی موفق است. او احتمالا به وظیفه‌ی دادن زکات علم خود اعتقاد داشته و سعی کرده تا در کتاب «سمفونی کفش‌ها» (با نامِ جانبیِ «خاطرات بنیان‌گذار شرکت نایک»)، داستان راه‌اندازی و پیدایش شرکت خود و هم‌چنین مهم‌ترین نکاتی که باعث شدند تا او به جایگاه فعلی برسد را برای مخاطبان تازه‌کارِ حوزه‌ی کسب و کار، روایت کند. این کتاب برای اولین بار در سال ۲۰۱۶ به چاپ رسید و در همان سال، علیرضا پارسائیان و نیلوفر خوش‌زبان، دو مترجمی بودند که این اثر را برای نشر کتاب سده به فارسی برگرداند.
البته ناشرانی دیگری هم‌چون میلکان، بهار سبز و هیرمند هم با نام دیگری، یعنی «کفش‌باز» به چاپ این اثر اهتمام ورزیدند. کتاب مهمی که سعی دارد تا رویه‌ی سخت و پیچیده‌ی برندسازی برای یکی از بزرگ‌‌ترین تجارت‌های دنیا را با زبانی ساده و دل‌نشین روایت کند. سمفونی کفش‌ها یا همان کفش‌باز، مدت‌ها جزو فهرست پرفروش‌ترین کتاب‌های نیویورک تایمز قرار داشت و جدای از آن، تاجران بزرگی هم‌چون بیل گیتس و وارن بافت را هم به وجد آورده بود. از مهم‌ترین ویژگی‌های مثبتِ این کتاب که قطری بین ۳۰۰ الی ۴۰۰ صفحه (در نسخه‌های مختلف) دارد، می‌توانیم به سانسور نشدن وقایع از بایِ بسم‌الله تا نونِ پایان اشاره کنیم. برای مثال، نایت از نام‌گذاریِ مجموعه –که اولین نکته در هویت‌سازی است-، شروع می‌کند و دقیقا توضیح می‌دهد که آن‌ها نام Nike را از جهتی انتخاب کردند که به معنای «خدای پیروزی در اساطیر یونان باستان» است. پس می‌تواند یک نماد مناسب برای زمینه‌ی ورزشی باشد که اساس غایتِ آن در واژه‌ی پیروزی خلاصه می‌شود.
سخت‌ترین نکات در مورد سخت‌ترین چیزها
کتاب «سخت‌ترین نکات در مورد سخت‌ترین چیزها» با این نام سخت و بلندش (به انگلیسی: The Hard Thing About Hard Things)، نه‌تنها کتاب سختی نیست، بلکه می‌خواهد تا با زبانی ساده و گیرا و اتکا به دو عنصر مهم از نظر خودش، یعنی «مدیریت و سرمایه‌گذاری»، دانشی ضروری و کاربردی برای حل مشکلات حرفه‌ای تجارت را معرفی کند. بن هوروویتز، نویسنده‌ی این کتاب، سرمایه‌گذار، وبلاگ‌نویس و نویسنده‌ی اهل ایالات متحده‌ی آمریکاست. او پس از موفقیت در زندگی حرفه‌ای خود به نوشتن مقالاتی در حوزه‌ی کسب و کار مشغول شد و پس از وبلاگ‌نویسی، وارد دنیای کتاب شد. سخت‌ترین نکات در مورد سخت‌ترین چیزها، توسط نشر میلکان و با مترجمی شایان سادات به زبان فارسی برگردانده شده است. این کتاب که برای اولین بار در سال ۲۰۱۴ به چاپ رسیده بود، در نسخه‌ی نشر آریانا قلم با عنوان «سختی کارهای سخت» به بازار نشر عرضه شده است.
صفر تا یک
دید طبیعی و قدیمی، معتقد بود که بین صفر و یک، عددی وجود ندارد؛ اما زاویه‌ی دید مدرن و «حساب‌گرانه» -که یکی از مهم‌ترین پیش‌نیازهای حضور در کسب و کار است-، نشان می‌دهد که بین صفر و یک، دنیاهایی نامتناهی قرار دارند و باید برای تبدیلِ صفر به یک، تلاش زیادی کنیم! کتاب «صفر تا یک» نوشته‌ی مشترک پیتر تیل و بلیک مسترز است. البته بلیک مسترز به عنوان شاگرد (دانشجوی) پیتر تیل، در مقام گردآورنده قرار داشته و سعی کرده تا ایده‌های خوبی را برای ساختِ ارزش مادی، از بین یادداشت‌های آنلاین استاد خود، بیرون بکشد. در همین راستا، صفر تا یک هم کنایه‌ای است به ارزش یافتنِ صفری که به یک مبدل شده است! پیتر تیل، یکی از سرمایه‌گذاران اولیه فیس‌بوک و هم‌چنین یکی از بنیان‌گذاران درگاه بزرگِ پِی پال (Pay pal) است. او بیش از هر چیزی به خاطر خطرپذیری‌اش (ریسک‌پذیری) در تجارت‌های گوناگون و غالبا هدف‌دار ستایش می‌شود و در این کتاب هم سعی داشته تا راه خطر کردن برای رسیدن از بی‌ارزشی و سکون به ارزش‌مندی و هویت را تشریح کند. این کتاب برای اولین بار در سال ۲۰۱۴ به چاپ رسیده بود و توسط ناشران و مترجمان متعددی هم‌چون نشر شمشاد و دنیای اقتصاد و ایمان رضوی و زینب عفتی به زبان فارسی برگردانی شده است.
پدر پولدار، پدر بی‌پول!
زمانی که هنوز تبِ تند بیزینس دنیا را فرا نگرفته بود، رابرت کیوساکی به همراه شارون لچر، کتابی را نوشتند که تا به امروز در حدود سی میلیون نسخه از آن در سراسر دنیا به فروش رفته است! درمورد «پدر پولدار، پدر بی‌پول» صحبت می‌کنیم؛ کتابی که در سال ۲۰۰۱ منتشر شد و تاکنون به اکثر زبان‌های زنده‌ی دنیا ترجمه شده است. مضمون این کتاب درمورد ماهیت پول و نوع نگرش انسان به ماجرای ثروتمند شدن است. رابرت کیوساکی، نویسنده‌ی میلیاردر ژاپنی-آمریکایی است که در کنار پدر واقعی خود (که بی‌پول بود) و پدر یکی از دوستانش (که ثروتمند بود) پرورش یافت. او با روایت خاطرات شخصی خود در گذشته و مقایسه‌ی دید دو پدرش! (به قول خودش!) این ادعا را پیش می‌کشد که ثروت از درون انسان شروع می‌شود و تا انسان از عمق وجودش تمایل و هدف‌گذاری خوبی برای ثروتمند شدن نداشته باشد، به دارایی عظیمی دست نخواهد یافت. پس به نوعی می‌توانیم این کتاب را گونه‌ای اقتصادی و مشابه با بینش آثاری انگیزشی مانند کتاب «راز» اثر راندا برن تلقی کنیم! موفقیت کتاب «پدر پولدار، پدر بی‌پول» در حدی بود که بعدها کیوساکی تصمیم گرفت تا کتاب حاضر را به نقطه‌ی شروع نگارش مجموعه‌ای از کتاب‌ها تبدیل کند. کتاب‌هایی مثل «برنامه‌ریزی برای پول، پیشگویی پدر پولدار و جوان و پولدار بازنشسته شوید» که به سری پدر پولدار شهرت یافتند.