کتاب تکنیک‌های محاسبات سریع ریاضی از سری کتاب‌های لقمه‌ی مهر و ماه است. که نوشته‌ی «مهندس مصطفی باقری» است. و قابل استفاده برای دانش‌آموزان در همه‌ی رشته‌ها و پایه‌ها به‌ویژه کنکوری‌ها است. سری کتاب‌های لقمه مهر و ماه حجم و اندازه بسیار کمی دارند. که در همه‌جا می‌تواند همراه دانش‌آموز باشد. (مترو، اتوبوس، مهمانی‌ها، زنگ تفریح و…).
در کنکور سراسری دو معیار مهم با عنوان «دانش و سرعت» برای موفقیت وجود دارد. که این کتاب شما را در رسیدن به سرعت بالا در محاسبات کمک می‌کند. درس‌های «ریاضی، فیزیک و شیمی» برای رشته‌های «ریاضی فیزیک» و «علوم تجربی» محاسباتی است. و در «رشته‌ی ادبیات و علوم انسانی» درس‌های «ریاضی و اقتصاد». به مثالی که در مقدمه‌ی این کتاب آمده است، توجه کنید:
فرض کن می‌خوایم یک مسابقه‌ی فیزیک برگزار کنیم. توی این مسابقه دو تا شرکت کننده داریم. شرکت کننده‌ی شماره‌ی ۱: آقای آلبرت انیشتین. شرکت کننده‌ی شماره ۲: آقای گل باقالی! این مسابقه هم یک آزمون تستی شامل ۶۰ تست فیزیکه. و مدت زمان آزمون هم ۶۰ دقیقه است.
آقای آلبرت انیشتین جواب همه‌ی سوالات رو بلده. فقط این آقا یه مشکل کوچیک داره. (چون تازه از قبر در اومده!) به جای اینکه هر سؤال رو توی ۱ دقیقه جواب بده، توی ۳ دقیقه جواب میده. آقای گل باقالی، نصف سوالات رو اصلاً بلد نیست. ولی سرعتش خوبه و سؤالاتی رو که بلده، می‌تونه توی یک دقیقه جواب بده.
آخر مسابقه رو می‌تونین حدس بزنین. بعله! آقای گل باقالی برنده می‌شه. چون انیشتین عزیز، با اون همه دانشی که داره، فقط توی ۶۰ دقیقه تونسته به ۲۰ تا سوال جواب درست بده. و اصلاً وقت نکرده ۴۰ تا سوال دیگه رو حتی نگاه بکنه. ولی آقای گل باقالی با اینکه نصف انیشتین سواد داشته، تونسته اون رو توی مسابقه به طرز فجیعی شکست بده. چون توی ۶۰ دقیقه تونسته به ۳۰ تا از سوالات پاسخ درست بده.
بعله! برای همینه که مشاوران تحصیلی به درستی به این نکته اشاره می‌کنن که: توی کنکور، سرعت به اندازه‌ی دانش مهمه.
ساختار و مشخصات کتاب تکنیک‌های محاسبات سریع ریاضی لقمه مهر و ماه
کتاب تکنیک‌های محاسبات سریع ریاضی لقمه مهر و ماه، برای آموزش محاسبات سریع، ابتدا مراحل لازم برای انجام محاسبات را قدم به قدم آموزش می‌دهد. این قدم‌ها را در چند مثال مختلف برای هر بخش تکرار کرده‌است. در ضمن تمامی مثال‌ها در این کتاب دارای راه حل هستند. بعد از آن یک یا چند نکته‌ی مهم و کلیدی را برای محاسبات بیان می‌کند. که این نکات غالباً برای عدم بروز اشتباه و همچنین ایجاد سرعت و مهارت بیشتر در محاسبات ارائه شده‌اند.
این کتاب از ۷ فصل تشکیل شده، که به شرح زیر است:
- فصل اول: کسر و اعشار ترس نداره! (مقدماتی از دوران ابتدایی)
این فصل شامل مباحث «خلاصه نکات ساده‌ای از کسر»، «اعشار و درصد» است. که در دوران ابتدایی آن‌ها را خوانده‌اید. از مطالب این فصل می‌توان به «ساده کردن کسرها»، «جمع و تفریق اعداد کسری»، «ضرب اعداد کسری»، «تقسیم اعداد کسری»، «اعداد مخلوط»، «تبدیل کسر به عدد اعشاری»، «تبدیل اعداد اعشاری به کسر»، «تعریف تعداد ارقام صحیح و ارقام اعشاری»، «ضرب اعداد اعشاری» و «درصد و درصدگیری» اشاره کرد. اگر این مطالب برای شما ساده تلقی می‌شود. و همه چیز را درباره‌ی آن‌ها می‌دانید. می‌توانید از مطالعه‌ی این فصل صرف‌نظر کنید.
- فصل دوم: چند نکته‌ی محاسباتی
این فصل خلاصه نکاتی از ریاضیات پایه است. که به شما کمک می‌کند تا به راحتی کسر و یا درصد عددی را محاسبه کنید. این فصل شامل «کاربردهایی از تبدیل اعداد اعشاری به کسر و اعداد کسری به اعشاری» و «۶ نکته‌ی مهم محاسباتی» است. اگر بر این فصل نیز مسلط هستید. می‌توانید مانند فصل اول از مطالعه‌ی آن بگذرید.
- فصل سوم: تکنیک‌های ضرب سریع
این فصل شامل مواردی برای انجام سریع ضرب است. برای مثال تیترهای «تکنیک ضرب اعداد دو رقمی در ۱۱»، «تکنیک ضرب سریع اعداد بیش از دو رقمی در عدد ۱۱»، «تکنیک ضرب سریع اعداد بیش از دو رقمی در عدد ۱۱ (به گونه‌ای دیگر)»، «تکنیک ضرب سریع اعداد در ۱۲، ۱۳، ۱۴ و …»، «تکنیک ضرب سریع در ۲۲، ۳۳، ۴۴ و امثالهم (مضارب ۱۱)»، «تکنیک ضرب سریع در عدد ۴»، «تکنیک ضرب سریع در عدد ۸»، «تکنیک ضرب سریع در عدد ۵»، «ضرب سریع اعداد فرد در عدد ۵ به بیان دیگر»، «تکنیک ضرب سریع در عدد ۱۵»، «تکنیک ضرب سریع در عدد ۲۵»، «تکنیک ضرب سریع اعداد فرد یا زوج‌های بدقلق در عدد ۲۵» و «تکنیک ضرب سریع در عدد ۹» در این فصل موجود است.
از تیترهای دیگر نیز می‌توان به «تکنیک ضرب سریع اعداد یک یا دو رقمی در ۱۰۱»، «تکنیک ضرب سریع اعداد دو رقمی در ۱۱۱»، «تکنیک ضرب سریع در ۲۲۲، ۳۳۳، ۴۴۴ و… (مضارب ۱۱۱)»، «تکنیک ضرب سریع در عدد ۱۲۵»، «تکنیک ضرب سریع اعداد یک، دو و سه رقمی در ۹۹۹»، «تکنیک ضرب سریع اعداد دو رقمی بدون آنکه ظاهراً کاری انجام شود»، «تکنیک ضرب دو عدد سه رقمی که رقم وسط هر دو صفر باشد»، «تکنیک ضرب سریع دو عدد سه رقمی بدون آنکه ظاهراً کاری انجام شود»، «ضرب سریع اعداد زوج در ۱/۵، ۲/۵، ۳/۵ و مانند آن‌ها» و «ضرب سریع با عوض کردن ترتیب»، اشاره کرد. توصیه می‌شود این فصل را با دقت بیشتری بخوانید.
- فصل چهارم: تکنیک‌های تقسیم سریع
این فصل شامل تکنیک‌ها و روش‌هایی است. که به شما کمک می‌کند تا به قول مؤلف، از این به بعد به جای عزا گرفتن در مواجهه با تقسیم‌ها، تقسیم‌ها را به عزا بنشانید.
این فصل شامل مواردی از قبیل «تکنیک تقسیم سریع بر ۲»، «تکنیک تقسیم سریع بر ۴»، «تکنیک تقسیم سریع بر ۶»، «تکنیک تقسیم سریع بر ۵»، «تکنیک تقسیم سریع بر ۸»، «تکنیک تقسیم سریع بر ۱۵»، «تکنیک تقسیم سریع بر ۷۵»، «تکنیک تقسیم عدد سه رقمی بر ۱۱»، «تکنیک تقسیم سریع بر ۲۵» و «تکنیک تقسیم سریع بر ۱۲۵» است.
سایر تیتر‌ها نیز عبارت‌اند از: «تکنیک تقسیم سریع بر ۱/۵، ۲/۵ و امثالهم»، «تکنیک تقسیم سریع با تیپ جدید»، «تقسیم سریع با ساده کردن»، «تکنیک تقسیم سریع دو مرحله‌ای بر اعداد دو رقمی» و در نهایت «نکته‌ی مهم در مورد تقسیم سریع اعداد دو رقمی بدون آنکه ظاهراً کاری انجام شود».
- فصل پنجم: تکنیک‌های جمع و تفریق سریع
معمولاً دانش‌آموزان در جمع و تفریق مشکلی ندارند. اما این فصل برای رسیدن به سرعت بیشتر در انجام جمع و تفریق کمک کننده است. مباحث این فصل برای جمع شامل «تکنیک جمع سریع اعداد اعشاری نزدیک به اعداد صحیح»، «تکنیک جمع سریع با تغییر دادن در اعداد دو و سه رقمی»، «تکنیک جمع سریع از چپ به راست» و «تکنیک جمع سریع با تغییر دادن از چپ به راست» است.
در تفریق نیز درباره‌ی «تکنیک تفریق سریع با تغییر دادن»، «تکنیک تفریق سریع به کمک جمع با انتخاب عدد مرجع»، « تکنیک تفریق سریع با جمع کردن»، «تکنیک تفریق سریع دو مرحله‌ای»، « تکنیک تفریق سریع بدون قرض گرفتن» و « تکنیک تفریق از اعدادی با صفرهایی در سمت راست» بحث شده است.
- فصل ششم: تکنیک‌های جذر سریع
جذر گرفتن همواره از دغدغه‌های دانش‌آموزان در آزمون‌های آزمایشی و کنکور است. این فصل به شما کمک می‌کند. که نه‌تنها بتوانید جذر را حساب کنید. بلکه بتوانید با سرعت این کار را انجام دهید. این فصل علاوه بر به دست آوردن جذر، در به دست آوردن مربع یا مجذور اعداد نیز به شما کمک می‌کند.
مطالب این فصل برای دستیابی به مربع اعداد، به بخش‌های «تکنیک محاسبه‌ی سریع مربع اعدادی که رقم یکان آن‌ها ۵ است»، «تکنیک محاسبه‌ی سریع مربع اعدادی که رقم یکان آن‌ها ۱ است»، «تکنیک محاسبه‌ی سریع مربع اعدادی که کمی از ۵۰ بزرگ‌ترند»، «تکنیک محاسبه‌ی سریع مربع اعدادی که کمی از ۵۰ کوچک‌ترند»، «تکنیک محاسبه‌ی سریع مربع اعدادی که کمی از ۱۰۰ بزرگ‌ترند»، «تکنیک محاسبه‌ی سریع مربع اعدادی که کمی از ۱۰۰ کوچک‌ترند» و «تکنیک محاسبه‌ی سریع مربع اعداد دو رقمی» تقسیم می‌شود.
در بحث جذر نیز تنها یک تیتر با عنوان «تکنیک تقریبی خیلی خوب و جالب برای پیدا کردن جذر اعداد متداول» وجود دارد که نسبتاً مفصل است.
- فصل هفتم: محاسبات کنکور
در این فصل شگردهای محاسباتی برای تخمین سریع و جمع‌بندی نکات گفته شده در کتاب را خواهید دید. در این فصل به همراه حل محاسباتی، چند نمونه تست کنکور در درس‌های مختلف را می‌بینید. (البته فقط قسمت محاسباتی سوالات بیان شده است).
این فصل به سه بخش اصلی تقسیم می‌شود که عبارت‌اند از:
- استفاده از کلک محاسبه‌ی یکان در حاصل ضرب اعداد
- استفاده از کلک محاسبه‌ی یکان در تخمین تقسیم‌های بزرگ
- استفاده از دست‌کاری اعداد در ضرب‌ها و تقسیم‌ها جهت تخمین سریع‌تر جواب درست
تکنیک‌های محاسبات سریع ریاضی لقمه طلایی مهروماه
چند نکته
- انتشارات مهر و ماه کتاب‌های دیگری نیز با موضوع محاسبات سریع به چاپ رسانده است. کتاب‌های «تکنیک‌های جمع و تفریق سریع لقمه مهر و ماه»، «تکنیک‌های ضرب سریع لقمه مهر و ماه» و «تکنیک‌های تقسیم سریع لقمه مهر و ماه» در این کتاب به اختصار آمده است. و با مطالعه‌ی این کتاب دیگر نیاز به مطالعه‌ی آن‌ها نیست. اما کتابی با عنوان «تکنیک‌های مثلثات سریع لقمه مهر و ماه» به انتشار رسیده است. که در این کتاب حرفی از آن تکنیک‌ها زده نشده است. بنابراین دانش‌آموزان می‌توانند در کنار این کتاب، کتاب مثلثات سریع لقمه مهر و ماه را نیز مطالعه کنند.
- کتاب تکنیک‌های محاسبات سریع ریاضی لقمه مهر و ماه را همه‌ی دانش‌آموزان نهم تا دوازدهم در هر رشته‌ای می‌توانند استفاده کنند. برای دانش‌آموزان ششم تا هشتم کتاب دیگری با عنوان «تکنیک‌های محاسبات سریع ریاضی ششم لقمه مهر و ماه» به چاپ رسیده است. به طور کلی، استفاده از این کتاب را منحصراً برای سال کنکور ندانید. بهتر در سال‌های قبل از کنکور این کتاب را مطالعه کنید. که تا سال کنکور در محاسبات به تسلط کامل برسید.
- حقیقت این است که محاسبات ریاضی، به‌جز با تکرار و تمرین زیاد قوی نمی‌شود. اگر تصور شما این است که فقط با مطالعه‌ی این کتاب، محاسباتتان قوی و سریع شود، باید گفت که سخت در اشتباهید!