نقد و بررسی ریاضی و آمار جامع خیلی سبز

کتاب «پرسش‌های چهار گزینه‌ای ریاضی و آمار جامع» یا «ریاضی و آمار جامع کنکور» از سری کتاب‌های جامع کنکور، چاپ 1399 برای رشته‌ی «ادبیات و علوم انسانی» است. این کتاب نوشته‌ی آقایان «مهندس علی شهرابی و مهندس امیر زراندوز» است؛ که انتشارات خیلی سبز آن را به چاپ رسانده است. این اثر، شامل کتاب‌های ریاضی و آمار دهم، ریاضی و آمار یازدهم و ریاضی و آمار دوازدهم است (یعنی همه‌ی ریاضی رشته‌ی انسانی!). این کتاب تک جلدی بوده و دارای 472 صفحه است.

درس ریاضی در کنکور رشته‌ی انسانی

در رشته‌ی انسانی، اولین درس دفترچه اختصاصی کنکور، ریاضی است. در کنکور انسانی سؤالات 101 تا 120 مربوط به ریاضی است. یعنی 20 سؤال ریاضی مطرح می‌شود که زمان پاسخگویی به آن، 25 دقیقه است. بودجه‌بندی ریاضی کنکور انسانی برای نظام جدید به صورت زیر است:

• عبارت‌‌های گویا: 2 تست
• معادلات گویا: 1 تست
• تابع: 6 تست
• آمار: 4 تس
• احتمال: 3 تست
• گزاره‌های ریاضی: 1 تست
• دنباله: 3 تست

ویژگی‌های ریاضی و آمار جامع خیلی سبز

کتاب ریاضی و آمار جامع کنکور از انتشارات خیلی سبز، ریاضیات رشته‌ی انسانی را در 10 فصل طبقه‌بندی کرده است. در این کتاب به‌جز مبحث تابع که ترکیبی از دهم و یازدهم است؛ سایر فصل‌های هر پایه، به صورت جداگانه ارائه شده‌اند. جدول زیر اطلاعات خوبی درباره‌ی فصل‌بندی و تعداد تست‌های این کتاب به شما می‌دهد.

در حاشیه‌ی صفحات این کتاب، نام فصل و پایه‌ی تحصیلی مربوط به آن درج شده است. همانطور که در جدول بالا می‌بینید، مبحث تابع ترکیبی از دهم و یازدهم است؛ اما به اشتباه در کنار مباحث تابع کتاب یازدهم انسانی، پایه‌ی دهم درج شده است. یعنی باید از صفحه‌ی 83 تا 122، به جای دهم، یازدهم درج می‌شد.

این کتاب شامل 3 قسمت اصلی است؛ که عبارت‌اند از:

• درسنامه
• تست
• پاسخنامه (تشریحی و کلیدی)

همانطور که در جدول بالا می‌بینید، هر فصل به چند زیرفصل تقسیم می‌شود. که هر زیرفصل، دارای درسنامه و تست مجزا است. در ضمن هر بخش نیز به چند بخش تقسیم می‌شود که درسنامه‌ها و تست‌های هر بخش، با تیتری آبی رنگ از هم جدا شده‌اند. این ویژگی، امکان تبدیل مطالعه به بسته‌های کوچک را فراهم می‌کند؛ و باعث رسیدن به تسلط بیشتر در هر مبحث می‌شود؛ زیرا دانش‌آموز می‌تواند بعد از مطالعه‌ی هر بخش به تست‌های آن مراجعه کند.

درسنامه

درسنامه‌های کتاب ریاضی و آمار جامع خیلی سبز، را می‌توان از جهت خودآموز بودن، نسبتاً خوب دانست. به طوری که یک دانش‌آموز انسانی با حداقل اطلاعات، می‌تواند از درسنامه‌ی این کتاب استفاده لازم را ببرد و مطالب را بیاموزد. درسنامه‌های این کتاب، سرشار از مثال‌هایی با پاسخ‌های تشریحی قابل فهم است. این مثال‌ها دانش‌آموزان با روش حل سؤالات مختلف آشنا می‌کند. شیوه‌ی بیان مطالب در درسنامه به زبانی کاملاً رسمی اما قابل فهم صورت گرفته است. در درسنامه، تیترهایی با عنوان «نکته» وجود دارد. این تیترها عمدتاً شامل فرمول‌های کاربردی برای حل سؤالات هستند. تیتر دیگری نیز با عنوان «تذکر» وجود دارد که با گوشزد موارد مهم، از ارتکاب دانش‌آموزان به خطاهای پرتکرار (که مشکل اکثر دانش‌آموزان است) جلوگیری می‌کند.

تست

تعداد تست‌های این کتاب در جدول بالا آمده است. همانطور که قبل‌تر گفته شد، تست‌های هر زیرفصل بعد از درسنامه‌ی آن آمده است و تست‌‌های هر بخش نیز با تیتری آبی رنگ از هم جدا شده‌اند. تست‌های این کتاب به گونه‌‌ای انتخاب شده‌اند که تمامی مطالب کتاب درسی و کنکور را پوشش دهد. این تست‌ها از کنکور سراسری سال‌های اخیر، آزمون‌های قلم‌چی، برگرفته از کتاب درسی و تالیفی هستند.

دانش‌آموزانی که زمان لازم برای حل همه‌ی تست‌های این کتاب را ندارند، نگران نباشند. مؤلفین این کتاب برای این دانش‌آموزان نیز تمهیداتی اندیشیده‌اند. شماره‌ی برخی از تست‌های این کتاب، آبی رنگ است. این تست‌ها، در حقیقت کمترین تعداد تستی است که یک دانش‌آموز برای کسب آمادگی لازم، جهت شرکت در کنکور و آزمون‌های آزمایشی، باید حل کند. به دانش‌آموزانی که فرصت کمی دارند، پیشنهاد می‌شود ابتدا تست‌های شماره رنگی را بزنند و در صورت داشتن فرصت بیشتر به سراغ سایر تست‌ها بروند. چیدمان تست‌های هر بخش، از ساده به دشوار است. یعنی ابتدا تست‌های ساده ارائه شده‌اند؛ سپس تست‌های سنگین‌تر. ‎‌

پاسخنامه

• پاسخنامه تشریحی: بعد از پایان تست‌ها و درسنامه‌های این کتاب، پاسخنامه تشریحی 1663 تست موجود در آن را می‌بینیم.

با یک نگاه کلی به پاسخنامه تشریحی این کتاب، اولین چیزی که مورد توجه قرار می‌گیرد، توضیحات فارسی برای هر سؤال است. در این کتاب، برای هر سؤال توضیح فارسی داده شده است. این توضیحات، به دانش‌آموزان در فهم راه حل سؤالات، بسیار کمک می‌کند. برخی از سؤالات نیز دارای دو راه حل هستند. راه حل اول تشریحی و منطبق بر روش‌های کتاب درسی است. راه دوم نیز روش تستی حل سؤالات است. این روش‌های سریع، در کنکور بسیار کمک کننده است. توصیه می‌شود، حتی با رسیدن به پاسخ درست، باز هم پاسخنامه را مطالعه کنید. (به قول نویسندگان در مقدمه، یه نگاه حلاله!) در پاسخنامه، جاهایی که نیاز به یادآوری یک موضوع از مطالب فصل‌های پیش یا سال‌های هفتم تا نهم متوسطه‌ی اول بوده است؛ با علامت مخصوصی این یادآوری انجام شده است. این ویژگی برای دانش‌‌آموزان رشته‌ی انسانی بسیار ضروری به نظر می‌رسد؛ چرا که با فاصله‌ای که از ریاضیات می‌گیرند، خیلی از مطالب پایه را فراموش می‌کنند.

• پاسخنامه کلیدی: پایان بخش کتاب، پاسخنامه کلیدی تست‌های آن است. این پاسخنامه در صفحات 468 تا 472 گنجانده شده است.

در ضمن در پایان این کتاب می‌توانید تست‌های ریاضی کنکور داخل و خارج از کشور سال 1398 (نظام جدید) را همراه با پاسخنامه ببینید.

چند نکته

• کتاب ریاضی و آمار جامع خیلی سبز، کتاب مناسبی برای دانش‌آموزان انسانی از هر سطحی است. با مطالعه‌ی این کتاب، برای آزمون‌های آزمایشی و کنکور، در درس ریاضی به آمادگی نسبتاً بالایی می‌رسید.
• پیشنهاد می‌شود، برای استفاده‌ی بهینه از این کتاب، مطابق برنامه‌ی خود (آزمون آزمایشی، مدرسه و …)، فصل مورد نظر را انتخاب کنید؛ سپس در هر زیرفصل با مطالعه‌ی درسنامه‌ی یک بخش، به حل تست‌های همان بخش بپردازید. بعد از آن پاسخ‌های خود را تحلیل کنید. همین مراحل را برای بخش بعدی تکرار کنید.
• با تالیف جداگانه‌ی هر یک از فصول کتاب‌های دهم تا دوازدهم در کتاب ریاضی و آمار جامع خیلی سبز (صرف‌نظر از فصل تابع)، امکان استفاده از این کتاب برای دانش‌آموزان دهم و یازدهم نیز فراهم شده است. البته این دانش‌آموزان بهتر است از کتاب‌های «ریاضی و آمار دهم انسانی تست خیلی سبز» و «ریاضی و آمار یازدهم انسانی تست خیلی سبز» استفاده کنند.
• مقدمه‌ی این کتاب بسیار کوتاه و مختصر است و در آن معنای علائم و رنگ‌های موجود در کتاب، ذکر نشده است؛ بنابراین این مقاله می‌تواند راهنمای مناسبی برای استفاده از کتاب باشد.