از آن جا که مهم‌ترین درس اختصاصی رشته‌ی تجربی درس زیست‌شناسی است، دانشآموزان این رشته هر سال زمان زیادی برای یادگیری و به خاطر سپردن مطالب آن صرف می‌کنند. همچنین به دلیل آن که سؤالات این درس در کنکور از تمامی مباحث هر سه پایه‌ی دهم، یازدهم و دوازدهم طرح می‌شود، دانشآموزان هر سه پایه یادگیری تمامی مباحث درس زیست‌شناسی پایه‌ی خود را در اولویت قرار می‌دهند. طبق بودجه‌بندی‌های ارائه شده برای سؤالات کنکورهای سراسری تجربی سال‌های اخیر، ۳۴% تست‌های درس زیست‌شناسی کنکور (۱۷ سؤال از ۵۰ سؤال) به طور مستقیم مربوط به مطالب پایه‌ی دهم است. به همین جهت نه تنها دانشآموزان پایه‌ی دهم، بلکه متقاضیان شرکت در کنکورهای سراسری نیز باید مطالب این پایه را کامل و عمیق یاد بگیرند تا بتوانند به سؤالات آن در کنکور و یا آزمون‌های آزمایشی به خوبی پاسخ دهند.
از طرفی دسترسی به یک منبع کمک آموزشی مناسب با الگوی آموزشی کاربردی و مختص کنکور می‌تواند بسیار در میزان یادگیری و تسلط دانشآموزان بر روش‌های حل تست تأثیر بگذارد. اخیراً نشر الگو با ارائه‌ی روش‌های نوین آموزشی در کتاب‌های کمک آموزشی خود به یکی از بهترین و پرطرفدارترین انتشارات کتب کمک درسی تبدیل شده است. در واقع این انتشارات در اکثر کتاب‌های خود علاوه بر روش‌های کلاسیک آموزش، از تکنولوژی روز نیز با هدف ارتقای کیفیت آموزش به بهترین شکل استفاده می‌کند. در ادامه‌ی این متن به بررسی دقیق کتاب جامع زیست‌شناسی ۱ پایه‌ی دهم از مجموعه کتاب‌های نسل جدید انتشارات نشر الگو می‌پردازیم. دانشآموزان با هر سطحی می‌توانند از این کتاب برای یادگیری تمامی مباحث درس زیست‌شناس پایه‌ی دهم استفاده کرده و به کمک آن با انواع تست‌ها آشنا شده و مهارت تست زدن خود را بالا ببرند. در مقایسه با سایر کتب کنکوری موجود در بازار برای درس زیست‌شناسی پایه‌ی دهم، این کتاب که شامل درسنامه‌های مفصل، بانک تست متنوع و پاسخ‌های تشریحی کامل می‌شود، مکمل بسیار خوبی برای کتب درسی بوده و از آن جا که قادر است دانشآموزان را به هدف نهایی دستیابی به نتیجه‌ی عالی در سؤالات زیست‌شناسی دهم در کنکور برساند، یکی از بهترین کتاب‌ها از نظر آموزش است.
شماری از ویژگی‌های کلی کتاب جامع زیست‌شناسی ۱ پایه‌ی دهم از نشر الگو
- این کتاب به تألیف دکتر اشکان هاشمی در یک جلد با ۴۷۰ صفحه نوشته شده است.
- این کتاب تمامی مباحث درس زیست‌شناسی ۱ را با ترتیبی منطبق بر کتاب درسی در درسنامه‌های کاربردی به طور کامل آموزش داده است.
- این کتاب برای هر فصل تعدادی تست متنوع و استاندارد جهت یادگیری هرچه بهتر و عمیق‌تر دانشآموزان ارائه کرده است.
- در این کتاب پاسخنامه‌ی تشریحی و تستی تمامی سؤالات مطرح شده در کتاب ارائه شده است.
- این کتاب ویژه‌ی داوطلبان کنکور ۱۴۰۰ نوشته شده است و به همین دلیل کاملاً منطبق بر کتب درسی و کنکورهای نظام جدید آموزشی است.
- مؤلف این کتاب که یک معلم بسیار با تجربه درحوزه‌ی کنکور است، با هدف دسترسی دانشآموزان سراسر کشور به آموزش درجه ۱ از طریق این کتاب، تمامی مباحث و حل بعضی تست‌ها را در ویدیوها و یا فایل‌های صوتی آموزشی توضیح داده و دسترسی به این فایل‌ها را به کمک کدهای QR برای دانشآموزان ممکن ساخته است. این ویژگی به خصوص در دورانی که مدارس کلاس‌ها را به صورت مجازی برگزار می‌کنند، بسیار ارزشمند است.
- استفاده از رنگ‌های متنوع و شکل‌های مختلف در جای جای این کتاب جلوه‌ی بصری بسیار زیبایی به کتاب، مخصوصاً بخش درسنامه‌ها، بخشیده است.
- در ابتدای این کتاب توضیحات بسیار مفیدی مربوط به کلیت محتوای کتاب در مقدمه‌ی آن نوشته شده است.
بررسی درسنامه‌های کتاب جامع زیست‌شناسی ۱ پایه‌ی دهم از نشر الگو
کلیدی‌ترین ویژگی درسنامه‌های این کتاب آن است که تمامی مطالب را به صورت خلاصه در نمودارهای درختی ارائه کرده است. در واقع این طبقه‌بندی مطالب و ارائه‌ی آن‌ها در نمودارهای درختی به طبقه‌بندی منسجم مطالب در ذهن دانشآموزان کمک می‌کند. هر فصل از کتاب درسی بر حسب محتوا به چند بخش کوچک‌تر که از آن‌ها با عنوان «گفتار» یاد شده است، تقسیم شده است و برای هر گفتار یک یا چند نمودار درختی ارائه شده است. نکته‌ی قابل توجه درسنامه‌های این کتاب آن است که نمودارهای درختی در کاغذهای با سایز A3 ارائه شده‌اند که جهت قرارگیری در کتاب، این کاغذها تا شده‌اند. در صورتی که دانشآموزان بخواهند کتاب را برای استفاده‌ی راحت‌تر سیمی کنند، حتماً باید به این موضوع توجه کنند.
برای تفهیم عمیق مقایسه‌ی دستگاه‌ها و قسمت‌های مختلف بدن جانداران در میان تست‌های فصل پنجم یک جدول کامل ارائه شده است. در جای جای این کتاب کدهای QR متفاوتی دیده می‌شود که دانشآموزان با اسکن کردن هر کدام می‌توانند به صورت رایگان از تدریس کامل مطالب بهره‌مند شوند. انواع کدهای ارائه شده به شرح زیر است:
- نوع M: تدریس کل زیست‌شناسی به صورت پیشرفته و بر پایه‌ی کتاب درسی (این بخش در حال تکمیل است.)
- نوع T: توضیح تست‌های مهم
- نوع F: توضیح کلی هر فصل از کتاب و چگونگی مطالعه‌ی آن
کدهای هوشمند دسته‌ی اول، دوم و سوم به ترتیب با علامت QM، QT و QF مشخص شده‌اند. کدهای مربوط به هر فصل از دسته‌ی سوم در صفحه‌ی عنوان مربوط به تست‌های همان قرار داده شده است و کدهای دسته‌ی اول و دوم در کار تست‌های مربوطه ارائه شده‌اند. همچنین موضوع آموزش در کنار کدهای QM نوشته شده است.
بررسی تست‌های کتاب جامع زیست‌شناسی ۱ پایه‌ی دهم از نشر الگو
در این کتاب در کل ۱۹۱۵ تست ارائه شده است. تست‌های هر فصل نیز از نظر موضوع مطابق گفتارهای موجود در درسنامه‌ها طبقه‌بندی شده است. یک ویژگی بسیار خوب این کتاب آن است که در صفحه‌ی عنوان مربوط به تست‌های هر فصل تعداد تست‌های آن فصل و انواع تست‌ها نوشته شده است. توضیحات تکمیلی در مورد مباحث و یا حل تست‌ها نیز به صورت فایل صوتی و از طریق کدهای QR در بخش تست‌ها ارائه شده است.
عمده‌ی تست‌های این کتاب تست‌های تألیفی هستند؛ اما برای آشنایی دانشآموزان با سؤالات آزمون‌های استاندارد، در هر فصل تعدادی سؤال کنکوری و سؤال آزمون‌های آزمایشی قلم‌چی (عموماً در آزمون‌های انتهای فصل) نیز ارائه شده است. همچنین این کتاب با این هدف که دانشآموزان بتوانند پس از مطالعه و حل سؤالات هر فصل، دانش خود را محک بزنند، تعدادی آزمونک و آزمون جامع فصلی از هر فصل ارائه کرده است. دانشآموزان با تحلیل عملکرد خود در این آزمون‌ها می‌توانند تسلط خود بر مباحث هر فصل را بررسی کنند. لازم به ذکر است که در مقایسه با سایر کتب کمک آموزشی این کتاب نسبتاً تعداد کمتری سؤال کنکوری ارائه کرده است اما سؤالات تألیفی و یا قلم‌چی ارائه شده در کتب نیز کاملاً استاندارد و در چهارچوب سؤالات کنکوری هستند.
اکثر سؤالات مطرح شده در این کتاب از نظر میزان دشواری در سطح متوسط قرار دارند و تعداد سؤالات ساده به نسبت سؤالات متوسط و یا دشوار بسیار کم‌تر است؛ اما این به این معنا نیست که دانشآموزان ضعیف نمی‌توانند از این کتاب به خوبی استفاده کنند. اتفاقاً این دسته از دانشآموزان می‌توانند به کمک آموزش‌های نوین این کتاب به تدریج سطح خود را به خوبی ارتقا دهند. به هر حال، این کتاب به طور کل در سطح کنکورهای سراسری نظام جدید آموزشی نوشته شده است و دانش‌آموزانی که می‌خواهند در کنکور به نتیجه‌ای عالی دست یابند، باید بتوانند به تسلط خوبی بر تست‌های این کتاب برسند. در جدول زیر بررسی کامل تست‌های کتاب از جهات مختلف دیده می‌شود:
بررسی پاسخنامه‌های کتاب جامع زیست‌شناسی ۱ پایه‌ی دهم از نشر الگو
این کتاب هم شامل پاسخنامه‌ی تشریحی و هم پاسخنامه‌ی کلیدی می‌شود. اساسی‌ترین ویژگی پاسخنامه‌ی تشریحی این کتاب ارائه‌ی نکات مهم و کاربردی فراوان در خلل توضیحات سؤالات است. مطالعه‌ی این نکات به طور کامل به دانشآموزان پیشنهاد می‌شود؛ چرا که دانشآموزان حتی اگر سؤال مربوطه را درست پاسخ داده باشند، بازهم می‌توانند با مطالعه و مرور این نکات به دانش و تسلط خود بیفزایند. دیگر ویژگی بسیار مهم این کتاب مشخص کردن کلمات و عبارات کلیدی توضیحات با فونتی برجسته به هدف جلب توجه هر چه بیشتر دانشآموزان به این لغات و عبارات است. همچنین برای جلوگیری از ایجاد ابهام در ذهن دانشآموزان به سبب فراموشی مطالب سال نهم و یا قبل‌تر، نکات مربوط به سال‌های پیشین نیز تحت عنوان «یادآوری» بیان شده است.
یکی دیگر از ویژگی‌های بسیار خوب پاسخنامه‌ی تشریحی این کتاب بررسی دقیق تمامی گزینه‌ها در صورت لزوم است. علت نادرستی گزینه‌های سؤالات نیز تحت عنوان «تله‌های تستی» بیان شده است. این ویژگی از اهمیت بالایی برخوردار است چرا که در عموم سؤالات درس زیست‌شناسی لازم است داش‌آموزان تمامی گزینه‌ها را بررسی کرده و بعضاً با حذف گزینه‌های نادرست با سرعت بیشتر به پاسخ صحیح سؤالات برسند. سطح دشواری تست‌ها با حروف انگلیسی در این بخش مشخص شده‌اند؛ به این صورت که در کنار دسته‌های آسان، متوسط و سخت به ترتیب حروف A، B و C نوشته شده است. پاسخنامه‌ی تستی تمامی سؤالات نیز جهت دسترسی ساده‌تر دانشآموزان به شماره‌ی گزینه‌ی درست تست‌ها در انتهای کتاب قرار گرفته است.
جمع‌بندی
کتاب جامع زیست‌شناسی ۱ پایه‌ی دهم از مجموعه کتاب‌های نسل جدید انتشارات نشر الگو مشابه دیگر کتاب‌های زیست‌شناسی نسل جدید با ارائه‌ی درسنامه‌های خلاصه و کاربردی در کنار تست‌های متنوع به همراه پاسخنامه‌ی تشریحی و تستی می‌تواند بسیار به دانشآموزان پایه‌ی دهم رشته‌ی تجربی و یا متقاضیان شرکت در کنکور سراسری با هر سطحی کمک کند. این کتاب همچنین به دلیل ارائه‌ی فایل‌های نوشتاری، صوتی و فیلم‌های جامع برای آموزش مطالب و تحلیل تست‌ها توسط مؤلف گرامی کتاب از طریق کدهای QR، حتی قادر است دانشآموزان را از معلمان و کلاس‌های درسی فوق برنامه نیز بی‌نیاز کند.
لازم به ذکر است که تست‌های ارائه شده در این کتاب از نظر سطح دشواری طیف گسترده‌ای دارند ولی در هر فصل تست‌های متوسط بیشترین تعداد و تست‌های ساده کمترین تعداد را دارند. به همین جهت ممکن است که در ابتدا پاسخ صحیح دادن به تست‌ها برای دانشآموزان آسان نباشد ولی این عزیزان باید بدانند که تنها در صورتی می‌توانند به سؤالات کنکور به خوبی پاسخ دهند که به تسلط خوبی بر تست‌های این کتاب دست یافته باشند. دانشآموزان با هر سطحی می‌توانند از این کتاب استفاده کرده و به مرور سطح توانایی خود در پاسخدهی سریع و درست به تست‌ها را ارتقا بخشند تا در نهایت به بهترین نتیجه در پاسخدهی به سؤالات زیست‌شناسی پایه‌ی دهم کنکور و یا آزمون‌های آزمایشی دست یابند.