درباره نحوه مطالعه درس عربی و موفقیت در کنکور سراسری
درس عربی یکی از دروسی است که دانش‌آموزان زیادی در مطالعه و حل تست‌های آن مشکل‌دارند. نکته جالب اینجاست که درس عربی پایین‌ترین نمره را در میان دروس عمومی به خود اختصاص داده به‌گونه‌ای که در کنکور سال‌های گذشته تقریباً ۱۵ درصد داوطلبان به درصد منفی در درس عربی رسیده‌اند! و از آن‌طرف هم تنها ۵ درصد داوطلبان به درصد بالای ۷۰ رسیده‌اند.
از این مطلب این‌گونه می‌تواند نتیجه گرفت که کسب درصد بالای ۷۰ در عربی کنکور رتبه داوطلبان کنکور را به‌طور شگفت‌انگیزی متحول خواهد کرد. و تراز بسیار بالایی را به آن‌ها می‌دهد. لذا بر آن شدیم تا با جناب آقای سعید علیزاده یکی از اساتید برتر کشور در درس عربی به گفت‌و‌گو بپردازیم. و از ایشان درباره چگونگی رسیدن به موفقیت در کنکور سراسری و نیز نحوه کسب درصد بالا در درس عربی، سؤالاتی را مطرح کنیم.
در این گفت‌و‌گو به سؤالات مهم زیر که از پرتکرار‌ترین سؤالات دانش‌آموزان محسوب می‌شوند، پاسخ داده خواهد شد:
- سطح سؤالات کنکور سراسری ۹۹ در درس عربی چگونه بود. و روند دشواری سطح کنکور سراسری را چگونه پیش‌بینی می‌کنید؟
- با توجه به تعطیلی مدارس، دانش‌آموزان و داوطلبان کنکوری چگونه بهترین عملکرد را در دوران کرونا داشته باشند؟
- چگونه می‌توان دانش‌آموزانی را که به درس عربی علاقه ندارند، به مطالعه و تمرین این درس مشتاق ساخت؟
- نحوه مطالعه صحیح درس عربی چیست. و با چه میزان زمان می‌توان به تسلط کافی در درس عربی رسید؟
- چه منابعی را به‌عنوان کتاب کمک‌درسی پیشنهاد می‌کنید؟
- شرکت در آزمون‌های آزمایشی از چه نظر حائز اهمیت است؟
کنکور سراسری و فراز و نشیب‌های آن
متأسفانه بسیاری از دانش‌آموزان همواره تمرکز خود را بر میزان دشواری یا آسانی کنکور سراسری معطوف می‌کنند. درصورتی‌که به عقیده استاد سعید علیزاده، دبیر برتر درس عربی، کنکور‌های سراسری چند سال اخیر همگی ریتم مشابهی را دنبال می‌کنند. و اگر داوطلبی به تسلط کامل در حل سؤالات ۵ سال اخیر برسد، سؤالات کنکور، نمی‌توانند وی را غافلگیر کنند.
البته گاهی تغییراتی در طراحی سؤالات پیش میاید. به‌عنوان‌مثال در درس عربی شاهد تمرکز بیشتر بر مبحث ترجمه و هم‌چنین تغییر صورت سؤالات از زبان فارسی به زبان عربی هستیم. ولی این تغییرات به‌گونه‌ای نیست که بتواند کار را برای یک داوطلب کنکوری که خود را به‌صورت حرفه‌ای برای آزمون آماده کرده، دشوار کند.
تعطیلات کرونایی، بهترین فرصت برای کنکور!
به عقیده استاد علیزاده، در شرایط فعلی و تعطیلی مدارس، دانش‌آموزانی که برنامه منظمی برای درس خواندن دارند، به‌خوبی از سایر رقبا پیشی می‌گیرند. و نتیجه آن را در آزمون‌های آزمایشی و کنکور سراسری خود خواهند دید. تعطیلات به وجود آمده به سبب بیماری کرونا، فرصت بسیار مناسبی را در اختیار دانش‌آموزان و مخصوصاً داوطلبان کنکور سراسری قرار داده، به شرطی که افرادی که اهداف بزرگی را در سر می‌پرورانند، زمان را غنیمت بشمارند.
از آنجایی‌که دیگر مدرسه قادر نیست بر ساعات مطالعه و خواب دانش‌آموزان نظارت کافی را داشته باشد. لذا کسانی که می‌خواهند نتیجه قابل قبولی در کنکور سراسری کسب کنند. می‌بایست هرروز خود را با برنامه‌ریزی دقیق آغاز کنند. و بدانند که قصد مطالعه و تمرین بر چه مباحثی را دارند. و چه تعداد تست را می‌خواهند بررسی کنند. درواقع، هرکس خودش را باید مجبور به داشتن چارچوبی منظم کند. و اگر از عهده این کار برنمی‌آید، حتماً از یک مشاور کاردان و دقیق استفاده کند.
چرا بعضی دانش‌آموزان از درس عربی فرار می‌کنند؟!
اگر بی‌تعارف صحبت کنیم، بسیاری از دانش‌آموزان دل‌خوشی از درس عربی ندارند. و از مطالعه آن لذت نمی‌برند. و یا در ماه‌های منتهی به کنکور سراسری آن را حذف می‌کنند. و یا مدام مطالعه آن را به تایم‌های دیگر موکول می‌کنند.
اما ایراد اصلی کار کجاست؟
به گفته استاد سعید علیزاده، در بسیاری از مواقع، انسان‌ها میل و رغبتی به انجام بعضی کار‌ها ندارند، درصورتی‌که خیر و مصلحت آن‌ها در گرو انجام همان کار‌هایی است که تمایلی به انجام آن‌ها ندارند. درس عربی نیز به‌منزله همان آسانسور کنکور سراسری است. که با کسب درصد مناسب، تراز بسیار خوبی را در اختیار داوطلبان کنکور سراسری قرار می‌دهد.
عدم موفقیت در درس عربی و کسب درصد‌های پایین، موجب دلسردی و درنتیجه بی‌رغبتی به مطالعه درس عربی می‌شود. اگر دانش‌آموزان با عشق درس بخوانند. و طعم درصد‌های بالا را بچشند، یقیناً از هیچ درسی به‌سادگی عبور نخواهند کرد.
چگونه در درس عربی به تسلط کامل برسیم؟
سؤالی که در ذهن بسیاری از دانش‌آموزان وجود دارد، نحوه صحیح مطالعه درس عربی و نیز تفکیک مباحث مهم‌تر از یکدیگر است. پاسخ این پرسش را از طریق یکی از اساتید برجسته این درس دنبال کنیم. نکته‌ای که بسیاری از دانش‌آموزان و حتی تعدادی از دبیران درس عربی در سال منتهی به کنکور سراسری به آن بی‌توجهی می‌کنند. این است که عربی را درس‌به‌درس مطالعه و بررسی می‌کنند. درصورتی‌که درس عربی کاملاً باید موضوعی مطالعه و تمرین شود.
به‌عنوان‌مثال باید ابتدا مطالب مربوط به مبحث ترجمه جمع‌بندی شود، سپس سراغ مباحث دیگر از قبیل درک مطلب، تجزیه و ترکیب و قواعد رفت. کلیه مطالب باید مفهومی و کامل تدریس و آموخته شوند. و کسی که پایه ضعیف‌تری در درس عربی دارد باید از ابتدا شروع کرده و جزءبه‌جزء مباحث را کاملاً بیاموزد.
البته باید توجه داشت که تنها مطالعه و حل سؤالات کافی نیست، بلکه باید به دنبال یادگیری تکنیک حل سؤالات و روش‌های میانبر از دبیران مربوطه بود.
و اما در خصوص ترتیب و میزان مطالعه مطالب:
میزان مطالعه برای دانش‌آموزان مختلف با توجه به هدف‌گذاری آن‌ها متفاوت است. و هرکس می‌خواهد به درصد بالاتری برسد، به‌تبع می‌بایست به همان میزان تلاش خود را افزایش دهد. اما اگر دانش‌آموزان به‌طور متوسط هفته‌ای ۳ ساعت برای درس عربی وقت بگذارند، پس از گذشت ۴ ماه به تسلط کامل خواهند رسید. توصیه می‌شود ابتدا دانش‌آموزان مبحث ترجمه را که تقریباً بیش از ۵۰ الی ۶۰ درصد هر آزمون را تشکیل می‌دهد را جمع‌بندی کنند. و پس از برای افزایش درصد خود در آزمون‌ها، به مبحث درک مطلب بپردازند. و سپس به مبحث تجزیه و ترکیب بپردازند. و در آخر اقدام به جمع‌بندی مبحث قواعد کنند. نکته‌ای که بسیار اهمیت دارد. مسئله تکرار و مرور مطالب است. بارها شده که دانش‌آموزان متن بسیاری از موسیقی‌ها را حفظ هستند. و این به دلیل تکرار روزانه این موسیقی‌ها در ذهن آن‌ها است. اگر کسی می‌خواهد مطالب کلیه دروس خود را در ذهن خود تثبیت کند، حتماً باید به تکرار آموزه‌های خود بپردازد.
کتاب‌های کمک‌درسی مناسب برای یادگیری عربی
یکی از تأثیرگذارترین عوامل موفقیت در کنکور سراسری، انتخاب منبع مطالعه و تمرین مناسب است. درنتیجه همه دانش‌آموزان به دنبال انتخاب بهترین کتاب کمک‌درسی برای کسب آمادگی کنکور سراسری هستند. استاد علیزاده درباره استفاده از کتاب‌های کمک‌درسی این‌گونه بیان می‌کند:
مطلبی که بسیاری از دانش‌آموزان نادیده می‌گیرند. این است که به‌جای یادگیری و مرور چندباره یک کتاب، اقدام به خرید منابع مختلف می‌کنند. و نمی‌توانند کلیه تست‌های آن کتاب را به اتمام برسانند. توصیه من به داوطلبان کنکور سراسری این است. که آن‌قدر یک کتاب را مرور کنند که نکته‌های تست‌ها ملکه ذهنشان شود.
و اما منابع مناسب برای دانش‌آموزان با سطح علمی مختلف به شرح زیر است:
- کتاب عربی جامع کنکور خیلی سبز: مناسب برای دانش‌آموزانی که از پایه دهم و یازدهم، با درس عربی ارتباط خوبی برقرار کردند. و با آن آشنا هستند. و با آمادگی سال دوازدهم را آغاز کردند.
- کتاب عربی جامع کنکور میکرو گاج: مناسب برای دانش‌آموزانی که تازه از سال دوازدهم قصد مطالعه و تمرین درس عربی را دارند.
- کتاب عربی کامل میکرو طلایی: مناسب برای دانش‌آموزانی که به درصد‌های بالا می‌اندیشند. و قصد دارند عیار علمی خود را در قالب تست‌های دشوارتر بسنجند.
شرکت در آزمون‌های آزمایشی از چه نظر اهمیت دارد؟
حتماً در مسابقات فوتبال بارها دیده‌اید. که کلیه تیم‌ها، اعم از قوی و ضعیف پیش از شروع تورنمنت‌های مهم و سرنوشت‌ساز مانند جام جهانی به انجام بازی‌های تدارکاتی می‌پردازند. این بازی‌ها به قصد شناخت نقاط ضعف و قوت تیم و بازیکنان و رسیدن به قالب و ترکیب مناسب انجام می‌شود. شرکت در آزمون‌های آزمایشی نیز به‌منظور آشنایی با فضای جلسه آزمون و نیز سنجش میزان یادگیری دانش‌آموزان از مباحث مختلف صورت می‌گیرد. شرکت در آزمون‌های مؤسسات مختلف علی‌رغم وجود برخی ایرادات در برگزاری، نقش مهمی را در کسب موفقیت در کنکور سراسری ایفا می‌کند.
کلام آخر و نتیجه‌گیری
در مصاحبه‌ای که با استاد سعید علیزاده، یکی از اساتید درجه‌یک درس عربی کشور صورت گرفت، به این نتیجه می‌رسیم. که موفقیت در کنکور و رسیدن به هدف‌های خود، ارزش تحمل سختی این چند ماه پیش‌رو را دارد. داوطلبانی که به دنبال آینده درخشان هستند. باید کمی در این مدت، به خود سخت بگیرند. تا در جلسه کنکور سراسری با مشاهده سؤالات غافلگیر نشوند. نکته‌ای که همواره توسط دبیران و رتبه‌های برتر تأکید می‌شود، کنکوری خواندن دروس است.
به این معنا که دانش‌آموزان وقتی شروع به مطالعه و تمرین تست‌زنی در یک درس مشغول می‌شوند، به این فکر کنند. که چند روز بعد کنکور دارند. این تفکر و تلقین موجب بهینه‌سازی زمان شده و از اتلاف آن جلوگیری می‌کند. در ماراتن کنکور سراسری، موفقیت نصیب افرادی می‌شود. که تا آخرین لحظه تسلیم نمی‌شوند. و دست از تلاش برنمی‌دارند. تلاش و پیوستگی در کار، مهم‌ترین عوامل موفقیت در کنکور سراسری دانش‌آموزان است.