دانشگاه تربیت مدرس تنها دانشگاه تخصصی تحصیلات تکمیلی در ایران است. هدف تأسیس این دانشگاه تربیت اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها به صورتی تخصصی بود و تا به امروز نیز این هدف تا حد زیادی برآورده شده است. این دانشگاه در سال ۱۳۶۱ برای اولین بار به جذب دانشجو پرداخت و امروزه این دانشگاه یکی از دانشگاه‌های محبوب بین دانشجویان تحصیلات تکمیلی است. نام این دانشگاه در سال ۱۳۶۵ به تربیت مدرس تغییر یافت و امروزه نیز این دانشگاه پذیرای تعداد زیادی دانشجو در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری در رشته‌های مختلف است. این دانشگاه دارای ۱۷ دانشکده و ۱۴ پژوهشکده و مرکز تحقیقاتی فعال دارد.
رتبه‌های علمی دانشگاه تربیت مدرس و افتخارات علمی این دانشگاه
رتبهی علمی یک دانشگاه به ویژه برای مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری بسیار مهم است. علت این امر نیز آن است که عموم فارغ‌التحصیلان مقاطع تحصیلات تکمیلی می‌خواهند به شغلی در فضاهای آکادمیک برسند. برای این کار نیز هر چه رزومه‌ی آکادمیک یک فرد قوی‌تر باشد، احتمال استخدام در دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی بهتر، بیشتر است.تحصیل در یک دانشگاه با رتبهی علمی کشوری یا جهانی خوب می‌تواند به تقویت رزومه‌ی آکادمیک افراد کمک فراوانی کند. از این رو در این بخش می‌خواهیم که رتبهی علمی بین‌المللی دانشگاه تربیت مدرس را بررسی نماییم. برای این کار دو مورد از معتبرترین رتبه‌بندی‌های علمی موجود یعنی رتبه‌بندی us news و QS را در نظر می‌گیریم. زتبه‌ی جهانی دانشگاه تربیت مدرس در رته‌بندی QS بین ۶۰۱ تا ۶۳۰ است. این دانشگاه در رتبه‌بندی us news موفق به کسب رتبهی ۷۰۸ شده است. علت تفاوت رتبه‌ها در رتبه‌بندی‌های مختلف، تفاوت شاخص‌های رتبه‌بندی‌ها است. مقایسه‌ی رتبه‌های این دانشگاه با سایر دانشگاه‌های کشور نشان می‌دهد که دانشگاه تربیت مدرس جزو دانشگاه‌های برتر کشور است و فارع‌التحصیلان این دانشگاه می‌توانند اینده‌ی درخشانی را برای خود تصور کنند. چند مورد از افتخارات دانشگاه تربیت مدرس به شرح زیر است:
- چاپ مجله‌ی بین‌المللی علوم انسانی
- کسب رتبهی برتر در حوزه‌ی مدیریت سبز در همایش بین‌المللی دانشگاه سبز
- کسب رتبهی نخست کشوری در رشته‌ی حقوق
- دریافت یک جایزه‌ی بین‌المللی از دانشکده‌ی پزشکی دانشگاه هاروارد توسط دانش‌آموخته‌ی مقطع دکتری دانشگاه تربیت مدرس در رشته‌ی برنامه‌ریزی درسی
معرفی دانشکده‌ها و مراکز علمی – تحقیقاتی دانشگاه تربیت مدرس
در حال حاضر، دانشگاه تربیت مدرس دارای ۱۷ دانشکده است که در جدول زیر عنوان شده‌اند:
| لیستی از دانشکده‌های دانشگاه تربیت مدارس | ||
| دانشکده حقوق | دانشکده مدیریت و اقتصاد | دانشکده فنی و مهندسی |
| دانشکده علوم پزشکی | دانشکده علوم پایه | دانشکده هنر و معماری |
| دانشکده علوم انسانی | دانشکده برق و کامپیوتر | دانشکده مهندسی مکانیک |
| دانشکده کشاورزی | دانشکده منابع طبیعی | دانشکده مهندسی شیمی |
| دانشکده علوم زیستی | دانشکده فناوری‌های نوین | دانشکده علوم دریایی |
| دانشکده علوم ریاضی | دانشکده مهندسی عمران و محیط زیست | |
دانشگاه تربیت مدرس همچنین دارای ۱۵ مرکز پژوهشی و تحقیقاتی نیز است که در جدول زیر نام برده شده‌اند:
| لیستی از مراکز مطالعاتی، پژوهشی و تحقیقاتی و قطب‌های علمی دانشگاه تربیت مدارس | ||
| مرکز مطالعات حقوقی | مرکز مطالعات مدیریت | قطب علمی جغرافیای سیاسی |
| مرکز تحقیقات و توسعه زیست فناوری | پژوهشکده اقتصاد | قطب علمی زیست فناوری کاربردی |
| مرکز تحقیقات زبان و ادبیات فارسی | پژوهشکده فناوری اطلاعات | قطب علمی ابرساختارهای جبری و کاربردهای آن |
| مرکز تحقیقات مدیریت تعمیر و نگهداری روسازی | پژوهشکده مهندسی آب | مرکز مطالعات مدیریت و توسعه فناوری |
| مرکز مطالعات فرهنگ و اندیشه دینی | مرکز مطالعات آفریقا | مرکز ملی مطالعات و برنامه‌ریزی شبکه‌های قدرت |
حال می‌خواهیم جزئیات بیشتری در مورد دانشکده‌های دانشگاه تربیت مدرس ارائه دهیم:
- دانشکده حقوق: در این دانشکده گروه‌های گروه علمی حقوق عمومی، حقوق خصوصی، حقوق مالکیت فکری، حقوق کیفری و جرم‌شناسی و حقوق بین‌الملل در حال فعالیت هستند.
- دانشکده مدیریت و اقتصاد: این دانشکده رشته‌های مدیریت، اقتصاد، حسابداری، علم اطلاعات و دانش‌شناسی را ارائه می‌کند.
- دانشکده فنی و مهندسی: این دانشکده از سال ۱۳۶۲ فعالیت خود را آغاز نمود و ابتدا تمامی رشته‌های مهندسی زیرمجموعه‌ی این دانشکده بودند. اما با گذر زمان و افزایش تعداد دانشجویان این دانشکده برخی از رشته‌های مهندسی از این دانشکده جدا شده و در ساختمانی به نام خودشان فعالیت خود را ادامه دادند.
- دانشکده علوم پزشکی: این دانشکده رشته‌هایی همچون آناتومی، انگل‌شناسی، بیوشیمی و باکتری‌شناسی را ارائه نموده است.
- دانشکده علوم پایه: این دانشکده شامل گروه‌های آموزشی شیمی، زمین‌شناسی و فیزیک می‌شود.
- دانشکده هنر و معماری: رشته‌های هنرهای تجسمی، هنرهای نمایشی و اجرایی، معماری و شهرسازی، مدیریت پروژه و هنرهای اسلامی در این دانشکده ارائه می‌شوند.
- دانشکده علوم انسانی: این دانشکده جزو دانشکده‌های برزک دانشگاه تربیت مدس است و گروه‌های آموزشی و علمی متعددی همچون زبان‌های انگلیسی، روسی و فرانسه، زبان و ادبیات فارسی، زبان و ادبیات عربی، علوم قرآن و حدیث، فلسفه، حکمت و منطق، تربیت بدنی، جامعه‌شناسی، باستان‌شناسی تاریخ، جغرافیا، دروس مدرسی، روان‌شناسی، علوم سیاسی، مطالعات زنان، علوم تربیتی و … در این دانشکده فعال هستند.
- دانشکده برق و کامپیوتر: این دانشکده برای دو رشته‌ی مهندسی برق و مهندسی کامپیوتر گرایش‌های الکترونیک، کامپیوتر، کنترل، قدرت، مخابرات، مهندسی پزشکی، نانوالکترونیک، فناوری اطلاعات و فناوری ارتباطات و اطلاعات را ارائه می‌کند.
- دانشکده مهندسی مکانیک: گرایش‌های ارائه شده در این دانشکده شامل تبدیل انرژی، ساخت و تولید، طراحی کاربردی و هوافضا می‌شود.
- دانشکده کشاورزی: در این دانشکده رشته‌های آبیاری و زهکشی، اصلاح نباتات، اقتصاد کشاورزی، باغبانی، بیماری‌شناسی گیاهی، تأسیسات آبیاری، ترویج و آموزش کشاورزی، حشره‌شناسی کشاورزی، خاک‌شناسی، دامپروری، زراعت و مکانیک ماشین‌های کشاورزی و رشته‌های منابع طبیعی آموزش داده می‌شود.
- دانشکده‌های منابع طبیعی و علوم دریایی: این دو دانشکده در شمال ایران واقع شده‌اند و شامل گروه‌های آموزشی آبخیزداری، محیط زیست، مرتعداری، علوم و صنایع چوب و کاغذ، تکثیر و پرورش چوب و کاغذ؛ تکثیر و پرورش آبزیان، فرآوری محصولات شیلاتی، زیست‌شناسی دریا، فیزیک دریا و علوم و مهندسی جنگل می‌شوند.
- دانشکده مهندسی شیمی: در این دانشکده دانشجویان در حوزه‌های فرآیندهای مهندسی شیمی، نفت و پتروشیمی، مهندسی پلیمر، زیست‌فناوری و زیست‌پزشکی آموزش می‌بینند.
- دانشکده علوم زیستی: این دانشکده شامل گروه‌های آموزشی علوم گیاهی، ژنتیک، بیوفیزیک و بیوشیمی می‌شود.
- دانشکده فناوری‌های نوین: این دانشکده بین رشته‌ای است و در حوزه‌های سیستم‌ها و مواد پیشرفته، انرژی‌های نو و فناوری‌های زیستی و پزشکی فعال است.
- دانشکده علوم ریاضی: این دانشکده شامل گروه‌های آموزشی ریاضی محض، آمار، ریاضی کاربردی و علوم کامپیوتر است.
- دانشکده مهندسی عمران و محیط زیست: این دانشکده شامل ۹ گروه آموزشی در حوزه‌های مختلف مهندسی عمران و محیط زیست است و امکانات علمی کاملی در اختیار دانشجویان خود قرار می‌دهد.
بررسی اجمالی امکانات دانشگاه تربیت مدرس
دانشگاه تربیت مدرس امکانات بسیار خوبی در اختیار دانشجویان خود می‌گذارد. تخصیص وام‌های تحصیلی، مسکن، ضروری، ودیعه مسکن، بیمه خدمات درمانی، مبتکر، موارد خاص، قهرمان ورزشی، دانشجویان نمونه و ممتاز، شهریه شبانه و حج به دانشجویان واجد شرایط یکی از امکانات رفاهی است که به دانشجویان دانشگاه تربیت مدرس تعلق می‌گیرد. ۲۱ خوابگاه مجهز، بوفه و تالارهای غذاخوری نیز دیگر امکانات رفاهی ارائه شده توسط دانشگاه تربیت مدرس هستند. در ضمن، این دانشگاه یک کتابخانه‌ی مرکزی بسیار مجهز نیز دارد. از جمله امکانات درمانی این دانشگاه نیز می‌توان به مرکز بهداشت و درمان دانشجویی و مرکز مشاوره‌ی دانشجویی دانشگاه تربیت مدرس اشاره نمود.
این دو مرکز خدمات متعددی از جمله مشاوره، روان‌درمانی، آموزش مباحث روان‌شناختی، کلینک‌های عمومی و تخصصی (زنان و مامایی، روان پزشکی، داخلی و اطفال)، کلینیک دندان‌پزشکی و اورژانس ارائه می‌کنند. در راستای بهبود وضعیت جسمانی دانشجویان نیز دانشگاه تربیت مدرس امکانات ورزشی متنوعی را ارائه کرده است. در ضمن، این دانشگاه یک واحد تندرستی و تست ورزشی نیز دارد که به دانشجویان مشاوره‌هایی در حوزه‌های مربوط به ورزش و تندرستی ارائه می‌کند. در آخر، یکی از امکانات منحصر به فرد دانشگاه تربیت مدرس پارک علم و فناوری این دانشگاه است که با هدف کارآفرینی در سال ۱۳۸۲ شروع به فعالیت کرده است و تا کنون نیز در دسترسی به هدف خود بسیار موفق عمل کرده است.
آینده‌ی فارغ‌التحصیلان دانشگاه تربیت مدرس
با توجه به جایگاه علمی مطلوب دانشگاه تربیت مدرس در کشور، دانش‌آموختگان این دانشگاه برای ورود به بازار کار، چه صنعت و چه فضاهای علمی و آکادمیک، در شرایط بسیار مناسبی قرار دارند. البته فراموش نکنید که دانشگاه محل تحصیل تنها فاکتور تأثیرگذار بر استخدام شدن نیست و دانشجویان باید مهارت‌های سخت و نرم لازم برای شغل مد نظر خود را نیز فرا گیرند و از رزومه‌ی خوبی برخوردار باشند. امروزه بسیاری از دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد در ایران تصمیم دارند که مقطع دکتری خود را در یک دانشگاه خوب در خارج از کشور بگذرانند. برای این هدف نیز باید رزومه‌ی تحصیلی دانشجویان بسیار قوی بوده و نمره‌ی زبان متناسب با خواسته‌ی دانشگاه مقصد را نیز داشته باشند. رتبهی علمی جهانی دانشگاه تربیت مدرس به اندازه‌ی کافی برای کسب پذیرش از بسیاری از دانشگاه‌های مطرح جهان خوب است؛ اما طبیعتاً این دانشگاه به خصوص برای رشته‌های مهندسی، به اندازه‌ی دانشگاه‌هایی همچون شریف و تهران در خارج از کشور شناخته شده نیست.