الیف شافاک، نویسنده و فعال حقوق زنان است. نویسنده‌ای که آثار متعدد و برجسته‌ای هم‌چون ملت عشق، شرافت، شاگرد معمار و… را به تحریر درآورده است. این نویسنده، متولد کشور فرانسه است و در طول سال‌های ۱۹۹۸-۲۰۱۲ تاکنون جوایز متعددی مانند بنیاد نویسندگان و روزنامه‌نگاران ترکیه، جایزه‌ی رومی و… را دریافت کرده است. در این مقاله با معرفی خانم شافاک، در مورد علت محبوبیت شافاک در ایران و معرفی کتاب شمس‌پاره‌ی او می‌پردازیم.
الیف شافاک کیست؟
الیف شافاک نویسنده، رمان‌نویس و فعال حقوق زنان و اهل کشور فرانسه اما ترک‌تبار است. آوازه‌ی وی به واسطه‌ی رمان دوم خود به نام «حرام‌زاده‌ی استانبول» که به نسل‌کشی ارمنیان پرداخته بود، در اخبارها پیچیده بود و در آن دوران، دادگاه‌های ترکیه، وی را به خاطر اهانت به ترک بودن، متهم کرده بودند. البته درنهایت به علت ناکافی بودن مدارک برای اثبات اتهام، پرونده‌ی او بسته شد.
شافاک در شهر استراسبورگ فرانسه از والدین ترک‌تباری به دنیا آمد. تحصیلات او شامل مقطع کارشناسی روابط بین‌الملل از دانشگاه فنی خاورمیانه‌ی آنکارا، ارشد در رشته‌ی مطالعات زنان و دکترا در رشته‌ی علوم سیاسی است.
محبوبیت شافاک در ایران
از دید صابر حسینی، مترجم آثار خانم شافاک، علت محبوبیت الیف شافاک شامل دلایل مختلفی می‌شود که بیش‌تر به خاطر آثار اوست. ملت عشق نام یکی از کتاب‌های خانم شافاک است که در ایران توانست به اوج محبوبیت خود برسد. این اثر باعث شد تا با زمینه‌ی عرفانی و نگاه شخصیت‌محورانه‌ی کتاب، در کنار حضور شخصیت‌های بزرگ ایرانی شامل شمس و مولوی، مخاطبان بسیاری را جذب کند.
از دیگر آثاری که در محبوبیت شافاک بسیار نقش داشت، عقاید وی در مورد تبعیض‌های نژادی بود. مساله‌ای که در کتاب‌های «من و استادم» و «اسکندر» به بیان آن‌ها پرداخته بود. از دیگر دلایلی که برای محبوبیت خانم شافاک می‌توان بیان کرد، تالیف کتاب‌هایی درباره‌ی موضوع زنان در جوامع شرقی، هویت و جایگاه آنان است.
شمسپاره
شمسپاره یکی از کتاب‌های الیف شافاک است که با سایر آثار وی از نظر ساختاری متفاوت است. این کتاب توسط صابر حسینی ترجمه شده است. در این کتاب شافاک به موضوعات مختلفی می پردازد. از جمله:
- هویت و جایگاهی که زنان در جامعه و خانواده دارند.
- بررسی آزادی‌های فردی
- روابط میان زن و مرد
- نزاع‌های قومی
- چالش‌های زندگی هنری خود در خانواده
صابر حسینی در این‌باره می‌گوید که کتاب شامل ۶۵ مطلب مقاله‌گونه است. مطالبی که شافاک در سال‌های ۲۰۱۰-۲۰۱۲ آن‌ها را در روزنامه‌ی «خبر تورک» به چاپ رسانده بود. یکی از بخش‌های جذاب کتاب از نظر این نویسنده، چالش‌ها و روابط شافاک با خانواده‌ی وی است. مطالبی که صریحا در بخشی از کتاب بیان شده است.
از نظر صابر حسینی، کتاب شمسپاره در قالب داستان یا رمان نوشته نشده است. بلکه این کتاب مجموعه‌ای از نظریات و ایدئولوژی‌هایی است که الیف شافاک در مورد موضوعات مختلفی که وی این موضوعات را مرتبط با هم می‌داند، بیان کرده است. جالب است بدانید، شافاک از فروغ فرخزاد به عنوان یک نویسنده‌ی زن که توانسته است، هویت زنانه خود را حفظ کند، یاد کرده است.
آثار الیف شافاک
از آثار الیف شافاک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آناتولی‌ای برای چشم‌های بد (۱۹۹۴)
- پنهان (۱۹۹۷)
- برزخ (۱۹۹۸)
- صوفی (۱۹۹۸)
- آینه‌های شهر (۱۹۹۹)
- مَحرم (۲۰۰۰)
- شپش پالاس (۲۰۰۶)
- تقدس نخستین دیوانگی‌ها (۲۰۰۴)
- حرام‌زاده‌ی استانبول (۲۰۰۶(
- ملت عشق (۲۰۱۰)
- شرافت (۲۰۱۱)
- من و استادم (۲۰۱۳)
- اسکندر
- شیر سیاه
- بعد از عشق
- سه دختر حوا (۲۰۱۶)
صابر حسینی تاکنون سه اثر شامل شمسپاره، فکر نکن تنهایی و چیز غریبی در سرم را از شافاک ترجمه کرده است. به گفته‌ی وی، سه اثر دیگر یعنی «سه دختر حوا»، «شرم» و «پنهان» نیز تحت انتشارات نیماژ به چاپ خواهند رسید.