در فضای ادبیات، چیزی که معمولا کمتر به آن توجه میشود، نگاه دقیق و عمیق به کتابهای کودک است؛ چهاینکه وضعیتی که در آن ادبیات کشوری بتواند آثار فاخری مانند شازده احتجاب، سمفونی مردگان و… برای بزرگسالان تولید کند اما مخاطب به علت درک پایین حاصل از آموزش ندیدن نتواند با آنها ارتباط برقرار کند درواقع تفاوتی با تولید نشدن اثر ارزشمند ندارد و چه بسا بدتر از آن هم هست!
سری کتابهای زیرمجموعهی عنوان «قاصدک» که توسط موسسهی نشر و تحقیقات ذکر منتشر میشوند به دنبال آموزش زیربنایی مفاهیمی برای کودکان هستند که باعث علاقهمندی آنها به کتابخوانی و پیریزی سنگ بنای دوستی با یار مهربان میشوند.
یکی از این سری کتابها مجموعهی «حواستو جمع کن» است که برای کودکان سه تا پنج سال و دورههای مهدکودک، پیشدبستان و دبستان دورهی اول مناسب به نظر میرسد.
شاید عنوان نویسنده، برازندهی یک سری رنگآمیزی و آمادگی برای نوشتار نباشد و خود ناشر هم بر روی جلد از عنوان «به کوشش فهیمه سیدناصری» استفاده کرده است؛ در حقیقت، او ایدهپرداز خلاق کتاب بوده و فریدون حقیقی و ساناز کریمی با تصویرگریهایشان او را یاری کردهاند.
این مجموعهی محبوب که اولین بار در سال ۱۳۷۱ چاپ شد، در ابتدا یک سریِ شش جلدی بود اما هوشمندی نشر ذکر را باید در آنجا دید که برخلاف بسیاری از ناشران، به کم راضی نبود و خود را همراه با مخاطب آنلاین قرن بیست و یک، مدام بهروز کرد.
نتیجه این بود که شش جلد مجموعه به ۱۲ و سپس ۲۴ جلد افزایش پیدا کرد تا گسترهی وسیعی از آموزشهای مورد نیاز برای کودکان را دربربگیرد. این مجموعه با همچون نگاهی توانسته پنج بار، ناشر برگزیدهی سال کشور شود.
حواستو جمع کن در دو کیف که هرکدام حاوی ۱۲ جلد از این سِری هستند عرضه میشود.
روی ماه مدرسه را ببوس
اگر نگاه سنتی مکتبی که همچنان آموزش کودک را در الفبا و بابا نان داد میبیند کنار برود خواهیم فهمید که میتوان بهطور غیرمستقیم، خیلی از آموزشهای بنیادی را قبل از دبستان به کودکان آموخت تا با پیشزمینهی بهتری، به جای گریزان بودن از مدرسه، آن را در آغوش بکشند.
آنگاه شاید به جای گریههای معمول کلاساولیها شاهد خندهها و شوقشان برای جدایی از مادر و ارتباط اولیه با معلم باشیم.
«حواستو جمع کن» به عنوان یک مجموعهی کمکآموزشی به دنبال توضیح مهارتهای پایهای برای یادگیری مفاهیم ارتباطات، ایجاد تمرکز و دقت برای کودک، آشنایی اولیه با مفاهیم ریاضی و علوم، شناخت اشکال و خو گرفتن چشم کودک به حروف الفبا، آماده شدن کودک برای نوشتار، درک دیداری، تقویت حافظهی تصویری و مسائلی از این دست است.
این کتاب میتواند توسط اولیا و مربیان در خانه و یا مهدکودک برای سرگرم ساختن هدفمند فرزندان این آب و خاک استفاده شود؛ کمااینکه تابهحال هم با محبوبیت زیادی در مراکز آموزشی، کلینیکهای کاردرمانی و کلاسهای فوقبرنامهی آموزش و پرورش روبهرو بوده است. چراکه همانطور که میدانید در فضای رسمی آموزش و پرورش ایران، خلأ فعالیتهای جنبی بهشدت احساس میشود.
اولین نکتهی ویژهی کتاب برای کودکان، احتمالا رنگبندی بسیار زیبای جلد آن و استفاده از کاراکترها و شخصیتهای کارتونی برای صمیمیت و گرمای حس القا شده به مخاطب است.
دومین نکته، همانطور که بیان شد مفهومی بودن تمرینات، در عین ظاهر سادهی آن است و نکتهی نهایی، استفاده از اسلوبی خاص در تمامی کتابهای مجموعه است که منجر به همراهی و وابستگی کودک به کتاب، برای قدم زدن با اهداف آن و پیشبرد پیشرفت موردنظر میشود.
اهداف آموزشی کتاب
خود ناشر و نویسنده، مجموعه را حاوی سرفصلهایی چون تشخیص و ارتباطات، تمرکز و دقت، شناخت شکلها، طبقهبندی جانوران و گیاهان، آشنایی با کاربرد وسایل مختلف، الگوهای نوشتاری، شناخت مصوت و صامت، تطابق و الگوبرداری، آشنایی با مشاغل و فعالیتها، آشنایی با چهار فصل، تقویت حافظهی جانبی، داستانخوانی، تقویت حافظهی بینایی و مهارتهای استدلال طبقهبندی کردهاند.
اما با ریز شدن بیشتر و زوم کردن روی این سری کتابها میتوانیم مفاهیم ریزتری مانند یادگیری تفاوتها و تشابهات، مفاهیم متضاد، شناخت اعداد، شمارش اعداد کوچک، هماهنگی چشم و دست با خطوط، ارتباط با محیط پیرامون، تقویت درک از فضا، شروع ارتباط با زنجیرهی تفکر و تمارین بصری برای باز شدن حلقهی انتزاع را از آن بیرون بکشیم که هرکدام از این مفاهیم کلی با ریز شدن در نحوهی انتقال مطلب و آموزش غیرمستقیم کتابها میتوانند کمکحال زیادی برای آیندهی کودک باشند.