ریاضی یکی از مهم‌ترین دروسی است که در تمامی پایه‌ها از اول ابتدایی تا پایه‌ی دوازدهم دوره‌ی دوم متوسطه آموزش داده می‌شود. مباحث این درس در پایه‌های متوالی به صورت زنجیره‌ای به هم پیوسته هستند و اگر دانشآموزان در یادگیری مباحث یک پایه به مشکل بخورند، نمی‌توانند مباحث پایه‌های بعد را نیز به درستی فرا گیرند. از این رو بسیار مهم است که دانشآموزان هر پایه درس ریاضی پایه‌ی خود را به طور کامل و عمیق فرا گیرند. در نیمه‌ی دوم مقطع ابتدایی حتی بسیاری از دانشآموزان تلاش می‌کنند این درس را در سطحی فرای کتاب درسیشان یاد بگیرند. در واقع بسیاری از دانشآموزان مقطع دبستان توانایی یادگیری عمیق‌تر و کامل‌تر مباحث را دارند. درصد قابل توجهی از این دانشآموزان در دوره‌ی متوسطه در مدارس برتر کشور همچون مدارس تیزهوشان به تحصیل خود ادامه می‌دهند. والدین دانشآموزان باید حواسشان باشد که اگر در کودکشان پتانسیلی بالاتر از سطح معمولی مدارس عادی قابل مشاهده است، سعی کنند این پتانسیل را پرورش دهند. برای تقویت قوه‌ی تفکر و حل مسئله و همچنین دانش ریاضی نیاز به ثبت نام در کلاس‌های فوق برنامه و یا دیگر روش‌های بسیار هزینه‌بر نیست. دانشآموزان با در اختیار داشتن کتاب کمک آموزشی مناسب نیز می‌توانند در این مسیر پیشرفت فراوانی داشته باشند. البته می‌دانیم که انتخاب کتاب کمک آموزشی مناسب مخصوصاً برای والدینی که تخصصی در این زمینه ندارند، کار ساده‌ای نیست. به همین دلیل می‌خواهیم در این متن سه مورد از بهترین کتب ریاضی چهارم مختص دانشآموزان تیزهوش و پرتلاش را معرفی کرده و با بررسی و مقایسه‌ی ویژگی این کتاب‌ها انتخاب بهترین کتاب را آسان سازیم. کتاب‌هایی که در این متن مورد بحث و بررسی قرار گرفته‌اند عبارت‌اند از:
- کتاب ریاضی چهارم دبستان تیزهوشان از انتشارات مهر و ماه
- کتاب پرسش‌های چهار گزینه‌ای ریاضی ۴ام دبستان تیزهوشان از انتشارات خیلی سبز
- کتاب ریاضیات پایه‌ی چهارم تیزهوشان از انتشارات تندیس نقره‌ای اندیشمند
هر سه کتاب فوق با چشم‌انداز قبولی دانشآموزان در آزمون‌های ورودی مدارس برتر کشور مخصوصاً مدارس تیزهوشان نوشته شده‌اند و همگی نمونه سؤالات بسیار خوبی برای تقویت قوه‌ی تفکر و حل مسئله‌ی ریاضی ارائه نموده‌اند.
بررسی ساختار کلی و ویژگی‌های مهم بهترین منابع ریاضی تیزهوشان چهارم دبستان
ساختار دو کتاب اندیشمند و خیلی سبز کاملاً یکسان است. در این دو کتاب مباحث مطابق کتاب درسی فصل‌بندی شده‌اند. در هر فصل ابتدا مفاهیم و نکات مهم در درسنامه‌هایی بسیار کاربردی به همراه مثال‌های حل شده آموزش داده شده است و سپس تست‌های هر فصل و پاسخنامه‌ی تشریحی تست‌های فصل قرار داده شده است. کتاب مهر و ماه نیز ساختار مشابهی دارد. تنها تفاوت ساختاری کتاب مهر و ماه با دو کتاب دیگر آن است که این کتاب درسنامه‌ای ارائه نکرده است و فقط عناوین مباحث هر فصل را در یک نمودار درختی در صفحه‌ی اول درس نوشته است. بدین ترتیب اگر به نظرتان دانشآموزان به درسنامه‌های آموزشی نیاز دارند، بهتر است کتاب مهر و ماه را انتخاب نکنند.
متأسفانه هیچ کدام از این کتاب‌ها به صورت کاملاً رنگی چاپ نشده‌اند. کتاب مهر و ماه از دو رنگ بنفش و خاکستری به عنوان رنگ‌های مکمل استفاده کرده است و رنگ‌های مکمل استفاده شده در کتاب خیلی سبز آبی و خاکستری هستند. اما کتاب اندیشمند تنها از رنگ خاکستری استفاده نموده است. در کل البته می‌توان گفت که از نظر ظاهری و گرافیکی این سه کتاب در یک سطح هستند. در جدول زیر نیز خلاصه‌ی ویژگی‌های فوق و بعضی اطلاعات دیگر این کتاب‌ها نوشته شده است.
| انتشارات | مؤلفان | رنگ مکمل | تعداد صفحه | درسنامه | بانک تست | پاسخنامه‌ی تشریحی |
| خیلی سبز | محمد کنف‌چیان | آبی و خاکستری | ۱۳۵ | دارد | دارد | دارد |
| مهر و ماه | نیما نام‌آوری و ماه‌منیر علی حسینی | بنفش و خاکستری | ۱۷۲ | ندارد | دارد | دارد |
| اندیشمند | عطاخان کریمی | خاکستری | ۲۰۰ | دارد | دارد | دارد |
بررسی و مقایسه‌ی درسنامه‌های بهترین منابع ریاضی تیزهوشان چهارم دبستان
همان طور که در بخش قبل گفتیم، کتاب مهر و ماه درسنامه ندارد اما دو کتاب دیگر درسنامه‌های آموزشی مفیدی ارائه نموده‌اند. رویکرد آموزشی کتاب خیلی سبز آموزش از طریق حل مثال است. در این کتاب مفاهیم اکثراً به کمک چندین مثال توضیح داده شده‌اند. راهبردهای حل مسائل نیز در همین مثال‌ها آموزش داده شده است. نکات خیلی مهم هر مبحث نیز به صورت مشخص نوشته شده است. درسنامه‌های کتاب اندیشمند تا حدی مفصل‌تر است. در درسنامه‌های این کتاب مفاهیم ابتدا توضیح داده شده‌اند و سپس برای فهم بهتر دانشآموزان تعدادی مثال به همراه حل کامل ارائه شده است. نکات مهم و بعضاً تستی مباحث نیز در کادرهای خاکستری نوشته شده‌اند تا توجه دانشآموزان بیشتر جلب شود.
بررسی و مقایسه‌ی تست‌های بهترین منابع ریاضی تیزهوشان چهارم دبستان
در هر کدام از سه کتاب مورد بحث برای هر فصل از کتاب درسی چهارم تعددی تست ارائه شده است. این تست‌ها به طور میانگین سطحی بالاتر از کتاب درسی دارند و در واقع بیشتر برای آمادگی جهت آزمون‌های ورودی مدارس برتر کشور مثل مدارس تیزهوشان و یا مسابقات کشوری و بین‌المللی ریاضی مناسبند. کتاب خیلی سبز تست‌های هر فصل را بر حسب موضوع دسته‌بندی کرده است اما چنین دسته‌بندی موضوعی در دو کتاب دیگر دیده نمی‌شود. در ضمن در دو کتاب خیلی سبز و اندیشمند سؤالات هر مبحث از ساده به دشوار چیده شده‌اند ولی هیچ کدام از تست‌ها میزان دشواری سؤالات را دقیق مشخص نکرده است. جدول زیر این سه کتاب را از نظر تعداد تست‌های ارائه شده در آن‌ها مقایسه کرده است.
| خیلی سبز | اندیشمند | مهر و ماه | |
| تعداد تست‌های فصل اول | ۵۹ | ۸۵ | ۱۰۵ |
| تعداد تست‌های فصل دوم | ۴۹ | ۱۸۳ | ۹۸ |
| تعداد تست‌های فصل سوم | ۶۰ | ۱۲۵ | ۱۲۹ |
| تعداد تست‌های فصل چهارم | ۶۸ | ۹۵ | ۸۳ |
| تعداد تست‌های فصل پنجم | ۴۳ | ۸۲ | ۸۵ |
| تعداد تست‌های فصل ششم | ۵۳ | ۱۵۵ | ۱۵۱ |
| تعداد تست‌های فصل هفتم | ۲۶ | ۶۰ | ۶۷ |
| کل تست‌های کتاب | ۳۵۸ | ۷۰۰ | ۷۱۸ |
همان طور که در جدول بالا مشاهده می‌شود، کتاب خیلی سبز در مقایسه با دو کتاب دیگر تست‌های خیلی کمتری ارائه کرده است. در مورد منابع تست‌های این سه کتاب باید متذکر شویم که کتاب اندیشمند هیچ منبعی برای سؤالاتش ذکر نکرده است. تست‌های دو کتاب مهر و ماه و خیلی سبز اما همگی تألیفی نبوده و از منابع مختلفی انتخاب شده‌اند. دقت کنید که منبع هر تست در صورت تألیفی نبودن در کنار صورت سؤال نوشته شده است. منابع تست‌های این دو کتاب به شرح زیر است:
- منابع سؤالات غیر تألیفی کتاب خیلی سبز:
آزمون‌های TIMSS / مسابقات کانگورو / آزمون‌های ورودی مدارس نمونه دولتی و تیزهوشان شهرهای مختلف / المپیاد ریاضی آفریقای جنوبی / مسابقات ریاضی انگلستان
- منابع سؤالات غیر تألیفی کتاب مهر و ماه:
مسابقات جهانی تیمز / آزمون‌های ورودی مدارس نمونه دولتی و تیزهوشان شهرهای مختلف / کانگورو
بررسی و مقایسه‌ی پاسخنامه‌ی تشریحی بهترین منابع ریاضی تیزهوشان چهارم دبستان
از آن جا که رفع اشکال یکی از گام‌های اساسی یادگیری درسی همچون ریاضی است، پاسخ کامل سؤالات هر سه کتاب ارائه شده است. در کتاب اندیشمند پاسخنامه‌ی تشریحی سؤالات تمامی فصول کتاب در انتهای کتاب قرار داده شده است در حالی که در دو کتاب دیگر پاسخنامه‌ی تشریحی سؤالات هر فصل در انتهای همان فصل ارائه شده است. ویژگی‌های مهمی که پاسخنامه‌ی تشریحی یک کتاب کمک آموزشی ریاضی خوب باید داشته باشد در جدول زیر نوشته شده است و این که کدام یک از سه کتاب مورد بحث ما دارای این ویژگی است، در این جدول با علامت ضربدر مشخص شده است.
نتیجه‌گیری و جمع‌بندی
یادگیری درس ریاضی برای دانشآموزان تمامی پایه‌ها هم در مقطع دبستان و هم در مقطع متوسطه اهمیت بسیار بالایی دارد. حتماً می‌دانید که قبولی دانشآموزان در یک مدرسه‌ی خوب در دوره‌ی متوسطه می‌تواند تأثیر بسیار مثبتی در روند تحصیلی دانشآموزان و در نهایت رتبه‌ی کنکور آنان بگذارد. به همین دلیل است که سالانه تعداد بسیار زیادی از دانشآموزان پایه‌ی ششم در آزمون‌های ورودی مدارس برتر کشور همچون مدارس تیزهوشان شرکت می‌کنند. درس ریاضی یک درس کلیدی در این آزمون‌ها است. دقت کنید که یادگیری کامل مباحث کتب درسی ریاضی برای پاسخ درست دادن به سؤالات ریاضی این آزمون‌ها و در نهایت قبولی در آن‌ها کافی نیست و دانشآموزان باید در کنار کتب درسی خود از کتب کمک آموزشی مختص تیزهوشان نیز استفاده کنند. در این راستا سه کتاب ریاضی چهارم دبستان تیزهوشان از انتشارات مهر و ماه، کتاب پرسش‌های چهار گزینه‌ای ریاضی ۴ام دبستان تیزهوشان از انتشارات خیلی سبز و کتاب ریاضیات پایه‌ی چهارم تزهوشان از انتشارات تندیس نقره‌ای اندیشمند در این متن معرفی و بررسی شده و با هم مقایسه گشته‌اند. به صورت خلاصه هنگام خریداری این کتاب‌ها دقت نمایید:
- اگر به دنبال درسنامه‌های آموزشی مفصل هستید، کتاب اندیشمند مناسب شما است و اگر به دنبال درسنامه‌های مختصر و مفیدتر هستید، کتاب خیلی سبز مناسب است. کتاب مهر و ماه نیز اصلاً درسنامه‌ای ارائه نکرده است.
- اگر به دنبال حل تعداد زیادی تست هستید، دو کتاب اندیشمند و مهر و ماه را به شما پیشنهاد می‌کنیم. کتاب خیلی سبز تعداد تست خیلی کمتری ارائه نموده است.
- اگر به دنبال تست‌های منبع‌دار (شناسنامه‌دار) هستید، کتاب اندیشمند برای شما زیاد مناسب نیست و بهتر است کتاب خیلی سبز و یا کتاب مهر و ماه را خریداری نمایید.