سال کنکور را خیلی از دانش‌آموزان امروز و گذشته، جز پرفشارترین سال‌های خود در زندگی می‌دانند. این دوره را می‌توان مجموعه‌ای از لحظات تلخ و شیرین دانست که هر کدام به نوع خود خاطره‌انگیز هستند. برنامه‌ها و پروژه‌های زیادی در زمان‌های مختلف این یک سال اجرا میشود که جمع‌بندی قبل از کنکور را باید جز مهم‌ترین آن‌ها دسته‌بندی کرد. جمع‌بندی از آن‌جایی اهمیت می‌یابد که بدون انجام و حتی در صورت صحیح انجام ندادن آن، کار شما نیمه‌تمام خواهد بود. یک جمع‌بندی خوب باعث میشود آموختههایتان را دسته‌بندی و مرور کنید.
یک جمع‌بندی خوب، نیازمند چند مورد است که از این موارد می‌توان به منبع مناسب، انتخاب زمان مناسب برای جمع‌بندی، آزمون‌های استاندارد و… اشاره کرد. بنابراین با نظر به اهمیت جمع‌بندی و همچنین اهمیت منابع در این دوران، تصمیم گرفتیم از بین سه مجموعه‌ی پرفروش جمع‌بندی، برای هر یک از دروس اختصاصی رشته‌ی تجربی بهترین آن را برگزینیم و به شما معرفی کنیم تا با خیالی راحت به جمع‌بندی بپردازید. در انتخاب این منابع معیارهای زیادی از قبیل حجم، درسنامه مناسب، میزان پوشش مطالب در تستها و… در نظر گرفته شده است. این سه مجموعه‌ی پرفروش عبارت‌اند از:
- سری کتاب‌های جمع‌بندی انتشارات گاج (خط ویژه)
- سری کتاب‌های جمع‌بندی انتشارات خیلی سبز
- سری کتاب‌های جمع‌بندی انتشارات مهر و ماه
در کنکور تجربی پنج درس اختصاصی وجود دارد که به ترتیب دفترچه‌ی اختصاصی کنکور زمین شناسی، ریاضی، زیست شناسی، فیزیک و شیمی هستند. ما برای چهار درس اصلی (به‌جز زمین شناسی) یک کتاب را به شما معرفی خواهیم کرد.
ریاضی
بعد از درس زمین شناسی، ریاضی دومین درس از دفترچه‌ی اختصاصی کنکور تجربی است. این درس با ۳۰ سؤال و زمان پاسخگویی ۴۷ دقیقه، می‌تواند تأثیر بسیار زیادی در بهبود رتبه‌ی دانش‌آموزان تجربی خواهد داشت. زیرا میانگین درصد کشوری ریاضی در کنکور تجربی بسیار پایین است. با بررسی سه مجموعه کتاب تک جلدی جمع‌بندی ریاضی از انتشارات‌های ذکر شده، با توجه به حجم نسبتاً برابر کتاب‌ها، کتاب خط ویژه ریاضی تجربی گاج با درسنامه‌ها و نکات دقیق نسبت به سایر کتاب‌ها کیفیت بیشتری دارد.
ریاضی رشته تجربی جامع کنکور خط ویژه گاج
ویژگی‌های کتاب خط ویژه ریاضی تجربی گاج
کتاب خط ویژه گاج در ریاضی تجربی یکی از بهترین‌های این حوزه محسوب میشود. نویسندگان این کتاب محمدحسین صابری و علیرضا شعبانی‌نصر هستند. این کتاب ۳۰۰ صفحه‌ای با فصل‌بندی جامع (مباحث مشترک مانند مثلثات در هر سه پایه در یک فصل ارائه شده است) در ۱۸ فصل، کل ریاضیات تجربی را برای دانش‌آموزان تجربی جمع‌بندی کرده است. در هر قسمت یک درسنامه کوتاه آمده است سپس تست‌های مربوط به آن. قسمت‌های مختلف این کتاب با اندکی توضیحات را در زیر آورده‌ایم.
- درسنامه: در هر یک از درسنامه‌های این کتاب، ابتدا با بیان مفاهیم و فرمول‌های مورد نیاز، به آموزش و یادآوری مطالب می‌پردازد. تذکرات و نکات زیادی در این درسنامه دیده میشود که برای حل سؤالات ضروری هستند. مثال‌های آموزشی نیز برای آشنایی و مرور روش‌های حل سؤالات آورده شده است. درسنامه‌ها به گونه‌ای نوشته شده است که دانش‌آموز با هر سطحی بتواند با مطالعه‌ی آن، مفاهیم را دریابد. با بررسی این کتاب، ممکن است فرمول‌های زیاد و جدیدی را ببینید. نکته مهم درباره دوران جمع‌بندی این است که معمولاً مطلب جدیدی یاد نمی‌گیرید و مطالبی را که از قبل آموخته‌اید مرور می‌کنید. بنابراین اگر فرمول جدیدی دیدید می‌توانید از آن صرف‌نظر کنید و با همان روش قبلی خود به حل تست‌های مرتبط بپردازید.
- تست: بعد از هر درسنامه تست‌های مربوط به آن آمده است. در ابتدای تستها، توضیحی درباره‌ی آن با لحن محاورهای آورده شده که باعث میشود دانش‌آموز با دید بازتری به سراغ تستها برود. کنار برخی از تستها علامت ستاره دیده میشود. تست‌های ستاره‌دار را با دقت بیشتری بررسی کنید و حتی چندین بار در زمان‌های مختلف آن‌ها را حل کنید. اکثر تست‌های موجود از تست‌های کنکور سال‌های اخیر است البته تعداد کمی تست تألیفی نیز در آن دیده میشود.
- پاسخنامه تشریحی: در کتاب خط ویژه گاج، پاسخنامه تشریحی و کلیدی هر سؤال در زیر آن آمده است. در این پاسخنامه برای برخی از سؤالات بیش از یک راه‌حل آمده است. جملاتی که با زبان محاورهای در این قسمت یافت میشود با فونتی غیر از فونت اصلی نوشته شده است. تقریباً برای همه‌ی سؤالات توضیحات فارسی نیز ارائه شده و به طور کلی پاسخنامه‌ی خوبی ارائه شده است.
- سؤالات کنکور ۹۹: آخرین بخش از کتاب را سؤالات ریاضی کنکور ۹۹ داخل و خارج از کشور تشکیل داده است. برای این سؤالات پاسخنامه تشریحی در نظر گرفته شده است.
زیست شناسی
مهم‌ترین درس کنکور رشته‌ی تجربی زیست شناسی است که برای آن ۵۰ سؤال مطرح میشود و زمان پاسخگویی به آن ۳۶ دقیقه است. نکته‌ی مهم در درس زیست شناسی همان‌طور که از تعداد تستها و زمان آن مشخص است، سرعت عمل دانش‌آموزان در پاسخگویی به سؤالات است. بنابراین در دوران جمع‌بندی، علاوه بر مرور مطالب، برای رسیدن به سرعت بیشتر نیز تمرین کنید. با بررسی سه کتاب جمع‌بندی به این نتیجه رسیدیم که کتاب‌های گاج و خیلی سبز هر دو کتاب‌های خیلی خوبی هستند. با این تفاوت که خط ویژه گاج دو جلدی (جلد اول برای زیست شناسی دهم و یازدهم و جلد دوم برای جمع‌بندی زیست شناسی دوازدهم) و خیلی سبز تک جلدی است. (کتاب مهر و ماه نیز تک جلدی است اما کیفیت پایین‌تری دارد). خط ویژه گاج تمامی مطالب را در نمودارها بیان کرده است ولی خیلی سبز در قالب متن و جداول نظام‌مند، مطالب را ارائه داده است. با یک بررسی موشکافانه (واقعاً موشکافانه) متوجه برتری کتاب جمع‌بندی زیست شناسی خیلی سبز نسبت به گاج می‌شویم. زیرا متن‌ها قابلیت درک بیشتری نسبت به نمودارها دارند. همچنین مطالب ترکیبی را نیز بیان کرده است.
جمع بندی زیست شناسی کنکور خیلی سبز
ویژگی‌های کتاب جمع‌بندی زیست شناسی خیلی سبز
کتاب تک جلدی جمع‌بندی زیست شناسی انتشارات خیلی سبز تألیف «دکتر محمدرسول خنجری، محمدکریم آذرمی، دکتر مهران غزالی بینا و دکتر ملیکا ارژنگ‌زاده» در ۵۹۱ صفحه به چاپ رسیده است. در ضمن تمامی فصل‌های هر پایه به صورت جداگانه تألیف شده‌اند. بخش‌های مختلف این کتاب عبارت‌اند از:
- درسنامه: در این درسنامه، متن کتاب درسی به طور کامل بررسی شده و تمامی قیدهای کتاب درسی با فونت متفاوت مشخص شده است. از دیگر ویژگی این کتاب مشخص کردن عبارت‌های تست‌خیز و ذکر تمامی نکته‌های مفهومی و برداشت شده از هر مطلب است. جداول زیادی برای جمع‌بندی و مقایسه دیده میشود که این نوع آموزش خیلی راحت‌تر از سایر روش‌ها در ذهن باقی می‌ماند. بارزترین و بهترین ویژگی این کتاب که در دو کتاب دیگر مشاهده نشده، بیان مطالب ترکیبی با فصل‌ها و پایه‌های دیگر است. تست‌های ترکیبی درصد قابل توجهی از ۵۰ تست کنکور را به خود اختصاص داده‌اند. بخش ترکیبی تستها به حدی مفید خواهد بود که حتی توصیه میشود دانش‌آموزان در طول سال تحصیلی نیز این قسمت‌ها را مطالعه کنند. شکل‌های کتاب درسی عیناً در این کتاب آورده شده و توضیحات لازم برای هر یک از آن‌ها ذکر شده است. به طور کلی این درسنامه شما را برای جمع‌بندی از هر کتاب دیگری بی‌نیاز می‌کند.
- تست: در پایان هر فصل تعدادی تست آورده شده است و معیار مهمی که برای انتخاب این تستها در نظر گرفته شده، پوشش مطالب مهم هر فصل است و با بررسی و حل این تستها تقریباً همه‌ی فصل را یک بار دیگر مرور خواهید کرد. تست‌های موجود در کتاب بدون ذکر منبع هستند و تعداد کل تست‌های این کتاب ۴۷۰ تا است. تنها نکته‌ی منفی این کتاب، عدم ارائه‌ی تست‌های جامع است. که با توجه به مزایای فوق‌العاده این کتاب، می‌توان از آن چشم‌پوشی کرد.
- پاسخنامه تشریحی: پاسخنامه تشریحی همه‌ی تست‌های این کتاب در آخرین بخش آن آورده شده است. از ویژگی‌های این پاسخنامه می‌توان به بررسی سایر گزینه‌ها در اکثر سؤالات اشاره کرد. نکات و جداول مهمی نیز لابه‌لای پاسخنامه دیده میشود که با بیان مطالب سوال‌خیز، به یک پاسخنامه‌ی قوی تبدیل شده است.
فیزیک
درس فیزیک در کنکور تجربی شامل ۳۰ سؤال میشود که زمان در نظر گرفته شده برای پاسخگویی به آن ۳۷ دقیقه است. با بررسی سه کتاب موجود، به این نتیجه رسیدیم که کتاب خیلی سبز با بیانی واضح و گویا به ارائه‌ی مطالب پرداخته است. کتاب مهر و ماه با توجه به شلوغی صفحات آن، ممکن است باعث سردرگمی شود. خط ویژه گاج نیز که دو جلدی (جلد اول برای فیزیک دوازدهم و جلد دوم برای فیزیک دهم و یازدهم) حجم بسیار زیادی دارد که برای جمع‌بندی مناسب نیست البته اگر دانش‌آموزی هستید که فیزیک را در طول سال تحصیلی خوب نخوانده‌اید می‌توانید از این کتاب استفاده کنید که فهم مطالب برایتان ساده‌تر باشد. فقط توجه داشته باشید مطالعه‌ی این کتاب زمان نسبتاً زیادی می‌خواهد. با این وجود ما کتاب جمع‌بندی فیزیک خیلی سبز را به شما پیشنهاد می‌دهیم.
جمع بندی فیزیک کنکور تجربی خیلی سبز
ویژگی‌های کتاب جمع‌بندی فیزیک خیلی سبز
فصل‌بندی‌های کتاب جمع‌بندی فیزیک خیلی سبز بر اساس کتاب درسی است و هر فصل از هر پایه به صورت جداگانه آورده شده است. نویسنده‌ی این کتاب ۳۵۷ صفحه‌ای، علی انواری است. این کتاب منبع مناسبی برای جمع‌بندی فیزیک به شمار می‌رود. بخش‌های مختلف آن عبارت‌اند از:
- درسنامه: در درسنامه‌های این کتاب مطالب به صورت کامل ارائه شده و نکته‌ی مثبت آن، عدم شلوغی صفحات است و صفحه‌آرایی زیبایی داشته است. تمامی فرمول‌ها همراه با مفاهیم مورد نیاز برای دانش‌آموزان بیان شده است. برای دسته‌بندی مطالب از جدول‌های زیادی استفاده شده که این نوع دسته‌بندی به راحتی در ذهن دانش‌آموز نقش می‌بندد. مثال‌های زیادی در درسنامه آورده شده است که با ارائه راه‌حل‌ها به صورت گام به گام سعی در انتقال روش‌های حل سؤالات به دانش‌آموزان داشته است. این مثال‌ها در کادرهای آبی رنگ گنجانده شده‌اند.
- فرمول‌های فصل: تمامی فرمول‌های یک فصل در انتهای درسنامه‌های آن آمده است. این قسمت فقط شامل چند فرمول میشود و مفاهیم در آن بیان نشده است.
- تست: برای هر فصل تعدادی تست در نظر گرفته شده که با حل این تستها متوجه نقاط ضعف و قوت خود خواهید شد. نکته‌ی مهم در انتخاب این تستها، تلاش برای پوشش مطالب اصلی و مهم یک فصل بوده است. بنابراین با کسب درصد بالا از این تستها، می‌توانید امیدوار باشید که تسلط خوبی به فصل موردنظر دارید. در مجموع ۱۱ فصل این کتاب، ۳۵۴ تست آورده شده که اکثراً از تست‌های کنکور سال‌های اخیر هستند.
- آزمون جامع: به طور کلی در انتهای این کتاب ۴ آزمون جامع ۳۰ سؤالی مطابق با کنکور دیده میشود. دو آزمون اول شامل تست‌های تألیفی و کنکور قبل از سال ۹۹ است. دو آزمون آخر نیز سؤالات فیزیک کنکور تجربی داخل و خارج از کشور سال ۹۹ هستند.
- پاسخنامه تشریحی: بعد از هر قسمت از تستها، پاسخنامه تشریحی آن آورده شده است.بارزترین ویژگی پاسخنامه، حل گام به گام سؤالات است که باعث میشود دانش‌آموزان ارتباط بهتری با پاسخنامه بگیرند و متوجه روش‌های آن شوند. صفحه‌آرایی این قسمت نیز ماند درسنامه شکیل و زیبا است. برای تعداد خیلی کمی از سؤالات راه‌حل دوم ارائه شده و در برخی از سؤالات فقط به ذکر این نکته که سؤال موردنظر با روش(های) دیگری نیز قابل حل است بسنده شده است.
- پاسخنامه کلیدی: سه صفحه‌ی انتهایی کتاب مربوط به پاسخنامه کلیدی تستها است.
شیمی
آخرین درس دفترچه اختصاصی کنکور تجربی شیمی است که برای این درس ۳۵ سؤال مطرح میشود و زمان پاسخگویی برای آن ۳۵ دقیقه است. این درس بعد از زیست شناسی، مهم‌ترین درس کنکور تجربی محسوب میشود. با بررسی سه کتاب معرفی شده در حوزه‌ی جمع‌بندی شیمی، متوجه شدیم کتاب جمع‌بندی شیمی مهر و ماه، بهتر از سایر کتاب‌ها تألیف شده است.
ویژگی‌های کتاب جمع‌بندی شیمی مهر و ماه
کتاب جمع‌بندی شیمی از انتشارات مهر و ماه با چاپ تمام رنگی در ۵۱۷ صفحه، نوشته‌ی محمد حسین انوشه و مرتضی نصیرزاده است. این کتاب با ارائه‌ی فصل به فصل مطالب در هر پایه و همچنین توضیح بخش‌های مرتبط در پایه‌های مختلف به صورت جامع در بخشی جداگانه، به منبعی بسیار مناسب برای جمع‌بندی شیمی تبدیل شده است. بخش‌های مختلف این کتاب به شرح زیر است:
- درسنامه: هر فصل از کتاب به چند قسمت تقسیم شده است. برای هر قسمت، مطالب حفظی شیمی به طور کامل بررسی شده و فرمول‌های مورد نیاز نیز بیان شده است. برای مسائل مثال‌های زیادی در درسنامه گنجانده شده تا دانش‌آموزان با روش‌های مختلف حل مسئله آشنا شوند. در پایان هر قسمت یک «آزمون عبارات» آورده شده است که باید جملات درست را از جملات نادرست تشخیص دهید. این آزمون، مصداق بارز «مو را از ماست کشیدن» است. یعنی تمام نقاط ضعف شما را نمایان می‌کند که باید به دنبال رفع آن باشید. پاسخنامه‌ی این آزمون بلافاصله بعد از آن آمده و فقط به بیان دلیل نادرستی جملات نادرست پرداخته است.
- تست: در پایان هر فصل تعدادی تست آورده شده که معیار انتخاب این تستها پوشش مطالب اصلی فصل است. در ضمن تعداد تست‌های هر فصل متناسب با حجم و بودجه‌بندی آن فصل در کنکور سراسری است. سؤالات تألیفی و کنکور، تست‌های این کتاب را تشکیل داده است.
- پاسخنامه تشریحی: بعد از تست‌های هر فصل، پاسخنامه تشریحی آن گنجانده است. توضیحات پاسخنامه برای هر سؤال تا حدی است که برای ضعیف‌ترین دانش‌آموزان نیز قابل فهم باشد. مسائل با ساده‌ترین روش‌ها حل شده‌اند. بررسی سایر گزینه‌ها و عبارات نادرست در اکثر سؤالات باعث شده که این پاسخنامه بسیار کامل و جامع باشد. به طوری که با بررسی کامل پاسخنامه مفاهیم اصلی فصل یکبار دیگر مرور خواهند شد. ویژگی دیگر تذکرات موجود در پاسخنامه است که اشتباهات متداول دانش‌آموزان را گوشزد می‌کند.
- شیمی موضوعی: برخی از مباحث شیمی مانند استوکیومتری و شیمی آلی با وجود مرتبط بودنشان، در پایه و فصل‌های مختلفی از کتاب درسی شیمی مطرح شده‌اند. بنابراین مطالعه‌ی این مباحث به روش کتاب درسی، شما را به تسلط کافی نخواهد رساند. از این رو نویسندگان این کتاب، مباحث از این قبیل را در بخشی به نام شیمی موضوعی، یکبار دیگر به صورت یکپارچه بیان کرده‌اند. این مباحث عبارت‌اند از:
- نام‌گذاری ترکیبات معدنی
- ساختار لوویس
- شیمی آلی
- واکنش‌های شیمیایی
- استوکیومتری
برای این بخش نیز تعدادی تست همراه با پاسخنامه تشریحی در نظر گرفته شده که در انتهای آن آورده شده است.
- آزمون جامع: یک آزمون جامع ۳۵ سؤالی برای آمادگی شرکت در کنکور طراحی شده است. پاسخنامه تشریحی این آزمون در انتهای آن گنجانده شده است.
جمع‌بندی
با بررسی‌های انجام شده بین کتاب‌های جمع‌بندی دروس اختصاصی رشته‌ی تجربی انتشارات خیلی سبز، مهر و ماه و گاج (خط ویژه)، بهترین آن‌ها به شما معرفی شد. کتاب‌های معرفی شده معیارهای لازم برای یک جمع‌بندی مناسب و منطقی را برای شما فراهم خواهد کرد. مجدداً تأکید می‌کنم، اگر جمع‌بندی خوبی نداشته باشید، نمی‌توانید از آموختههایتان در روز کنکور به درستی استفاده کنید. کتاب‌های معرفی شده در مقاله به شرح زیر است:
| کتاب انتخابی | درس | ردیف |
| کتاب خط ویژه ریاضی تجربی گاج | ریاضی تجربی | ۱ |
| جمع‌بندی زیست شناسی خیلی سبز | زیست شناسی | ۲ |
| جمع‌بندی فیزیک خیلی سبز | فیزیک | ۳ |
| جمع‌بندی شیمی مهر و ماه | شیمی | ۴ |
بهترین زمان برای جمع‌بندی با توجه به حجم کتاب‌ها، ماه‌های اردیبهشت و خرداد همزمان با برگزاری امتحانات نهایی است. توجه داشته باشید بهترین رویکرد در دوران جمع‌بندی، مرور مطالبی است که از قبل خوانده‌اید؛ بنابراین برعکس تصور خیلی از دانش‌آموزان که به دنبال مطالعه‌ی مطالب جدید هستند؛ در این دوران اولویت با مرور مطالب قبلی است. در صورتی به مطالعه‌ی مطالب جدید بپردازید که به طور کامل مرور مطالب قبلی را انجام داده باشید. با پکیج معرفی شده با خیال راحت جمع‌بندی کنید و با توپی پر به استقبال کنکور بروید.