حتماً برای بسیاری از دانش آموزان پیش‌آمده که درس مهمی مثل ادبیات فارسی را با دقت از روی کتاب درسی و جزوه معلم خود مطالعه کرده‌اند و در آزمون‌های تشریحی عملکرد مناسبی داشته‌اند و اکثراً نمرات بالایی کسب کرده‌اند اما وقتی کار به آزمون‌های تستی و سؤالات چهارگزینه‌ای می‌رسد نمی‌توانند مشابه آزمون‌های تشریحی موفق باشند. در این میان اهمیت درس ادبیات فارسی با ضریب ۴ و به‌عنوان پرضریب‌ترین درس در میان دروس عمومی بر هیچ‌کس پوشیده نیست و از طرفی هم اگر داوطلبی دفترچه عمومی کنکور خود را با موفقیت در درس ادبیات فارسی آغاز کند مطمئناً اعتماد به نفس قابل قبولی در ادامه پاسخگویی به سؤالات خواهد داشت. درس ادبیات فارسی در کنکور شامل ۲۵ سؤال است که از بخش‌های املا – معنی لغات – تاریخ ادبیات – آرایه‌های ادبی – قرابت معنایی – زبان فارسی تشکیل شده است و توجه به گوناگونی موضوعات تسلط کاملی را برای پاسخگویی به سؤالات درس ادبیات فارسی می‌طلبد.
و اما چطور ممکن است که دانش‌آموزی که همیشه نمره ۱۸ یا ۱۹ در درس ادبیات می‌گرفته در کنکور سراسری درصد ۳۰ را کسب کند که معادل نمره ۶ از ۲۰ است؟ برای پاسخ این سؤال با ما همراه باشید: می‌دانیم که یکی از مؤلفه‌های موفقیت در کنکور سراسری و آزمون‌های چهارگزینه‌ای مهارت تست‌زنی است که برای کسب این مهارت باید از سال‌های پایه (دهم و یازدهم) برنامه‌ریزی و زمینه‌سازی شود. کتاب فارسی دهم خیلی سبز منبعی جامع و کامل برای تقویت مهارت تست‌زنی در درس ادبیات فارسی است. و از آن‌جایی که مطالعه مبحثی و موضوعی، بهترین شیوه مطالعه درس ادبیات فارسی است، دراین کتاب نگاه ویژه‌ای به مباحث گوناگون درس ادبیات فارسی شده است. این کتاب چاپ سال ۹۹ است و برای کنکور سراسری سال ۱۴۰۲ کاملاً مناسب است.
ویژگی‌های کتاب فارسی دهم خیلی سبز
کتاب فارسی دهم خیلی سبز کاملاً بر اساس کتاب درسی به نگارش درآمده است و مطالب آن در قالب ۱۸ درس گرداوری شده است و جمعاً دارای ۳۴۸ صفحه است که حجم مناسب و کاملی برای بررسی دقیق کتاب ادبیات فارسی سال دهم است. نقطه قوت کتاب هنگامی آشکار می‌شود که می‌بینیم حدود ۱۰۰ صفحه از کتاب به قسمت پاسخنامه تشریحی اختصاص‌یافته است. زبان کتاب روان و قابل فهم است و به‌خوبی مخاطب را در یادگیری مطالب یاری می‌کند.
فارسی دهم تست خیلی سبز
نویسندگان کتاب
نویسندگان کتاب فارسی دهم از انتشارات خیلی سبز، دکتر ابوالفضل غلامی، استاد افشین محی‌الدین، دکتر جلال‌الدین دهقانی و سرکار خانم سحر پذیره هستند و نظارت محتوایی کتاب نیز توسط دکتر کوروش بقائی راوری صورت گرفته است. دقت نظر کلیه این عزیزان در امر تألیف و همراهی دانش‌آموز در متن کتاب همانند کلاس درس، موجب شده که کتاب فارسی دهم خیلی سبز به یکی از منابع باکیفیت برای مطالعه و تمرین درس ادبیات فارسی در سال دهم تبدیل شود.
بررسی بخش‌های مختلف کتاب
به‌طورکلی کتاب فارسی دهم خیلی‌سبز شامل بخش‌های زیر می‌شود:
- درس‌نامه
- پرسش‌های چهارگزینه‌ای
- پاسخنامه تشریحی
درس‌نامه
تمامی دروس کتاب ادبیات فارسی دهم خیلی‌سبز با بخش درس‌نامه آغاز می‌شوند. از ویژگی‌های ساختاری منحصربه‌فرد کتاب، آوردن صفحات مجزا برای تدریس مباحث آرایه‌های ادبی و زبان‌فارسی پیش از شروع تحلیل متن، و در بخش نخست درس‌نامه است. از آن‌جایی که بسیاری از مطالب مربوط به مباحث آرایه‌های ادبی و دستور و زبان‌فارسی به‌طور کامل و دقیق در کتاب درسی نیامده‌‌اند، درس‌نامه هر درس با بخش آرایه‌های ادبی شروع می‌شود. شرح کامل آرایه‌های ادبی به‌کاررفته در هر درس با بیانی صمیمی و گرم، جای هیچ ابهامی را در ذهن دانش‌آموزان باقی نمی‌گذارد. بخش دیگری که در درس‌نامه به آن پرداخته‌شده است بررسی نکات دستوری و زبان فارسی است که به‌طور مختصر و با بیانی ساده و قابل‌فهم تدریس شده‌اند و ازآنجایی‌که رویکرد کتاب تا حدودی مفهومی و کسب مهارت تست‌زنی برای شرکت کنکور سراسری و سایر آزمون‌های آزمایشی است، خبری از طول و تفضیل مطالب دستوری نیست.
در بخش سوم درس‌نامه، تحلیل کامل متن کتاب درسی آورده شده که دربرگیرنده تمام لغات مهم – املای کلمات چالشی – معانی و مفاهیم تک‌تک جملات متن کتاب است. حجم تحلیل متن هر درس بسیار مناسب بوده و می‌توان ادعا کرد که نمی‌توان مطلب مهمی را پیدا کرد که در این قسمت به آن اشاره نشده باشد. در این بخش از درس‌نامه، تمام لغات مهم درس همراه با معانی آن‌ها آورده شده است. سپس در کادرهای تفکیک‌شده املای لغات مهم به همراه هم‌خانواده‌هایشان آورده شده است. جمع‌آوری کلمات هم‌خانواده در کنار هم نقش به سزایی در یادگیری املای آن‌ها ایفا می‌کند. لازم به ذکر است که کلماتی که معنی آن‌ها در انتهای کتاب درسی آمده است با رنگ آبی مشخص‌شده‌اند که هنگام مطالعه آن‌ها دقت نظر بیشتری به کار گرفته شود.
از آن‌جایی که هدف کتاب فارسی یازدهم خیلی سبز آماده‌سازی دانش آموزان برای آزمون‌های چهارگزینه‌ای مخصوصاً کنکور سراسری است و با توجه به مفهومی شدن کنکور سراسری درک مفهوم جملات متن درس و ابیات اشعار بسیار مهم‌تر از معنی خط‌به‌خط آن‌هاست ازاین‌رو مؤلفان کتاب ادبیات فارسی خیلی‌سبز در کنار آوردن معنی هر جمله و عبارت، نگاه ویژه‌ای به تدریس مفهومی متن درس نیز داشته‌اند. علاوه بر این، اگر در هر عبارت و شعر نکاتی در خصوص آرایه‌های ادبی و نکات دستوری وجود داشته باشد، با ریزبینی دقیق به آن پرداخته‌شده است. در آخرین قسمت درس‌نامه، به مطالب و نکات مربوط به مبحث تاریخ ادبیات و گونه‌شناسی پرداخته‌شده است. مطالب این قسمت به‌طور خلاصه و مفید آمده است اما درعین‌حال به‌طور موشکافانه هر آنچه دانش‌آموزان در این بخش به آن نیاز دارند را در اختیار آنان قرار می‌دهد.
سؤالات چهارگزینه‌ای
پس از درس‌نامه هر درس به بخش پرسش‌های چهارگزینه‌ای می‌رسیم. در این بخش تست‌ها کاملاً موضوعی و طبقه‌بندی‌شده در قسمت‌های لغت و املا – قرابت معنایی – آرایه ادبی – دستورزبان و تاریخ ادبیات به رشته تحریر درآمده‌اند. تعداد کل تست‌های کتاب ۱۱۳۵ است که تعداد کاملاً مناسب و استانداردی و اگر دانش‌آموزی به‌طور کامل کلیه پرسش‌ها را پاسخ دهد و به رفع اشکال خود در قسمت پاسخنامه تشریحی بپردازد یقیناً به مهارت لازم در درس ادبیات فارسی کنکور خواهد رسید. از نقاط قوت این کتاب این است که دانش آموزان با هر سطحی می‌توانند به نحو احسن از آنان استفاده کنند و به مهارت تست‌زنی خود بیفزایند از این رو تلاش شده تا از ریز و درشت متن درس‌ها و قلمروها سؤال طراحی شود. در میان پرسش‌های چهارگزینه‌ای تست‌های کنکورهای سال‌های اخیر نیز به چشم می‌خورد که هدف از آن آشنایی بیشتر با حال و هوای سؤالات کنکور سراسری است.
یکی از موارد تحسین‌برانگیز کتاب در بخش سؤالات کنکور سراسری این است که در دروس اولیه کتاب با توجه به محدود بودن دانش آرایه‌ای و دستوری دانش‌آموزان و هم‌چنین ترکیبی بودن سؤالات کنکور سراسری، تست‌های کنکوری بسیار محدودی به چشم می‌خورد و در ادامه کار با افزایش آگاهی دانش‌آموزان، نقش سؤالات ترکیبی و کنکوری پررنگ‌تر می‌شود. این امر نشان‌دهنده تدبیر مؤلفان کتاب در تدوین سؤالات کتاب ادبیات فارسی دهم خیلی‌سبز است. نکته‌ای دیگر در ارتباط با قسمت سؤالات چهارگزینه‌ای این است که در قسمت پرسش‌های چهارگزینه‌ای دستور زبان از تست‌های دشوارتر و چالشی کمتر استفاده‌شده و سؤالات کنکورهای سال‌های اخیر نیز در این بخش تا حدودی کم است که البته با توجه به توضیح ناقص کتاب درسی در این بخش قابل توجیه است.
پاسخنامه تشریحی
حل تست‌ها با تیپ‌های مختلف هنگامی سودمند است که مورد تحلیل و بررسی دقیق قرار گیرند. در کتاب فارسی دهم از انتشارات خیلی‌سبز نگاه ویژه‌ای به بخش پاسخنامه شده است. همان‌طور که گفته شد، حدود ۱۰۰ صفحه از مجموع کل ۳۴۸ صفحه کتاب، به بخش پاسخنامه تشریحی اختصاص داده‌شده است. نکته منحصربه‌فرد در این کتاب وجود پاسخ‌های تشریحی کلیه سؤالات به همراه بررسی تک‌تک گزینه و حتی گزینه‌های غلط می‌باشد. به‌طور مثال در پاسخ تشریحی سؤال ۳۲ در حدود نیمی از صفحه به بررسی نکات دستوری صورت سؤال و گزینه‌ها پرداخته‌شده و یا در سؤال ۱۴۰ بازهم چندین خط برای شرح کامل معنی و مفهوم صورت سؤال و گزینه‌ها آمده است. اما این آخر کار نیست… وجود نکات آموزشی آرایه‌های ادبی و دستور زبان با بیانی کاملاً روان در خلال پاسخنامه تمامی مشکلات دانش آموزان که اکثراً ناشی از یادگیری ناقص ایشان در بخش‌های مختلف است را مورد بررسی قرار داده و همانند یک درس‌نامه خلاصه، مجدداً مطالب را به‌طور کامل و مفهومی شرح می‌دهد.
جمع‌بندی
کتاب فارسی دهم خیلی‌سبز با قرار دادن کنکور سراسری به‌عنوان چشم‌انداز خود، گام بزرگی را در راستای آماده‌سازی دانش آموزان برای آزمون‌های چهارگزینه‌ای و مخصوصاً کنکور سراسری برداشته است . قلم روان نویسندگان کتاب و وجود تیپ‌های مختلف سؤالات چهارگزینه‌ای از قبیل لغت و معنا – آرایه‌های ادبی – قرابت معنایی – دستور زبان فارسی و تاریخ ادبیات موجب شده تا دانش آموزان متوسط و قوی در درس ادبیات فارسی بتوانند به‌خوبی از آن بهره گیرند و دیگر نگرانی از بابت درس ادبیات فارسی کنکور نداشته باشند. اگر در درس ادبیات فارسی دچار مشکل هستید، کتاب ادبیات فارسی دهم خیلی‌سبز گزینه بسیار مناسبی برای ارتقای توانایی شما در این درس محسوب می‌شود.