دروس فلسفه و منطق، از دروس اختصاصی رشته‌ی علوم انسانی است که درس منطق در پایه‌ی دهم و فلسفه در پایه‌های یازدهم و دوازدهم تدریس می‌شود. این درس، هشتمین درس در دفترچه اختصاصی کنکور سراسری است و ۲۰ سوال دارد (سوالات ۲۳۶ تا ۲۵۵) و برای پاسخگویی به این ۲۰ سوال، ۲۰ دقیقه زمان در نظر گرفته شده است. در این دروس، علاوه بر مطالعه‌ی دقیق کتاب درسی و تسلط بر آن، حل تست نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. لذا برای انتخاب بهترین کتاب کمک آموزشی، علاوه بر این که باید سطح علمی کتاب با سطح مهارت و تسلط دانش‌آموز (ضعیف، متوسط و قوی) مطابقت داشته باشد، باید به کامل و جامع بودن درسنامه‌های آموزشی و بانک تست ارائه شده در آن نیز به یک اندازه توجه شود. چرا که برای رسیدن به سطح معقول و مناسبی در این درس، باید علاوه بر در اختیار داشتن یک منبع مطالعاتی خوب، به اندازه کافی نیز تست حل شود.
یکی از ویژگی‌های مهمی که یک درسنامه‌ی آموزشی خوب در دروس فلسفه و منطق باید داشته باشد، این است که لحن آموزش کتاب روان باشد تا دانش‌آموز بتواند به عمق مفاهیم پی ببرد و همچنین نحوه نگارش باید به گونه‌ای باشد که مطالب به صورت منظم در ذهن دانش‌آموز طبقه‌بندی شود. بانک تست آن نیز باید دارای تست‌های کنکورهای سراسری سال‌های اخیر و تست‌های تالیفی چالشی و مفهومی باشد تا دانش‌آموز بتواند با حل آن‌ها، آموخته‌های خود را محک بزند و اطمینان حاصل کند که مطالب را به خوبی فرا گرفته است. با توجه به اهمیت بالای خرید کتاب کمک درسی، بهترین و معتبرترین منابع کمک آموزشی درس فلسفه و منطق رشته انسانی موجود در بازار را در این مقاله معرفی کرده‌ایم. عناوین این کتاب‌ها عبارتند از:
- کتاب فلسفه و منطق جامع کنکور از انتشارات مشاوران آموزش (مخصوص دانش‌آموزان ضعیف)
- کتاب آبی فلسفه و منطق کنکور انسانی از انتشارات کانون فرهنگی آموزش قلم چی (مخصوص دانش‌آموزان متوسط)
- کتاب فلسفه و منطق جامع کنکور از انتشارات خیلی سبز (مخصوص دانش‌آموزان قوی)
بهترین منابع درس فلسفه و منطق برای دانش‌آموزان ضعیف
بهترین کتاب کمک آموزشی برای دانش‌آموزانی که سطح ضعیفی دارند، کتاب فلسفه و منطق جامع از انتشارات مشاوران آموزش است. این کتاب با قلم آقای احمد خداداد حسینی در قالب یک جلد ۴۸۸ صفحه‌ای تالیف شده است و دروس منطق (پایه دهم)، فلسفه ۱ (پایه یازدهم) و فلسفه ۲ (پایه دوازدهم) به طور کامل در آن پوشش داده شده است. چیدمان مباحث در این کتاب به این صورت است که در هر درس، ابتدای درسنامه‌ی آموزشی کامل هر بخش ارائه شده، سپس پرسش‌های چهار گزینه‌ای قرار گرفته و این روند تا پایان کتاب که به پاسخنامه‌ی تشریحی می‌رسد، ادامه پیدا کرده است.
در بخش اول، درسنامه‌های آموزشی به صورت کامل و کاربردی ارائه شده اند و تمام نکات مندرج در آن، کلید پاسخگویی به سوالات کنکور سراسری است. در این درسنامه‌ها، تلاش مولف بر آن بوده که با استفاده از توضیحات دقیق و قابل فهم، بتواند تمامی نکات سخت و مفهومی کتاب درسی را برای دانش‌آموزان تشریح کند. در بخش «ریزه‌کاری‌های فلسفی» به تفصیل ریزه‌کاری‌های هر موضوع پرداخته شده و دانش‌آموزان با مطالعه کامل این کادرها، بر تمامی مسائل احتمالی مسلط خواهند شد. جهت آشنایی دانش‌آموزان با تیپ سوالات کنکور سراسری و آموزش روش مواجه با سوالات مختلف و استراتژی حل آن‌ها، در بخش «سین جیم» به بررسی سبک و سیاق سوالات کنکور پرداخته شده است.
در بخش «اشتباهات رایج» به بررسی اشتباهات متداولی که دانش‌آموزان ممکن است در پروسه‌ی حل سوالات با آن دست و پنجه نرم کنند پرداخته شده تا دقت و سرعت داوطلبان در حل سوالات بالا رود. از دیگر مزیت‌های این کتاب، می‌توان به سوالات تشریحی آن که در انتهای درسنامه‌ی هر بخش در بخشی با عنوان «درسنامه را جمع و جور کنیم » ارائه شده است، اشاره کرد. تعداد کل پرسش‌های چهار گزینه‌ای این کتاب، ۲۵۵۵ تست است که در ۳ بخش «دست‌گرمی» و «برویم سر اصل مطلب» و «کمی سخت‌تر از کنکور» طبقه‌بندی شده است. سوالات دست‌گرمی، سوالاتی هستند که ساده اند و برای مرور درسنامه آورده شده اند. اما سوالات «برویم سر اصل مطلب»، سوالاتی هستند که از سطح آسان تا سطح سخت چیده شده اند و سوالات تالیفی و کنکوری را در برمی‌گیرند. در بخش پایانی تست‌ها نیز، سوالات کمی سخت‌تر از کنکور قرار گرفته و همانطور که از عنوانش پیداست، سوالاتی را شامل می‌شود که نسبت به کنکور سراسری از سطح دشواری بالاتری برخوردار است و حل این تست‌ها، به دانش‌آموزانی پیشنهاد می‌شود که سوالات «دست‌گرمی» و «برویم سر اصل مطلب» را به طور کامل حل کرده و بر آن‌ها مسلط هستند و قصد دارند با حل سوالات دشوار، دانستههای خود را به چالش بکشند. پاسخنامه تشریحی ارائه شده در این کتاب، کاملاً تشریحی و تحلیلی است و می‌تواند برای رفع اشکالات تستی دانش‌آموزان مورد استفاده قرار بگیرد.
بهترین منابع درس فلسفه و منطق برای دانش‌آموزان متوسط
برای دانش‌آموزان سطح متوسط، کتاب منطق و فلسفه جامع از سری کتاب‌های آبی انتشارات کانون فرهنگی آموزش، گزینه‌ی بسیار مناسبی است. این کتاب تک جلدی است و توسط هیأت مولفان کانون در ۴۷۲ صفحه تالیف شده است. این کتاب به صورت یک مجموعه طبقه‌بندی شده، تمامی دروس فلسفه‌ی پایه دهم و فلسفه‌ی پایه‌های یازدهم و دوازدهم را در ۵ بخش مجزا پوشش می‌دهد.
در این کتاب با ارائه‌ی تمارین و مثال‌های آموزشی متنوع به تشریح مباحث هر درس پرداخته شده و دانش‌آموزان با حل و مطالعه‌ی پاسخ تشریحی این تمارین می‌توانند علاوه بر درک کامل مبحث، تسلط خوبی بر مفاهیم کسب کنند. پس از درسنامه‌های هر بخش، شاهد پرسش‌های چهار گزینه‌ای مربوط به آن هستیم. این پرسش‌ها بر اساس محتوای هر مبحث و نمودار درختی ارائه شده در ابتدای هر فصل، از یکدیگر تفکیک شده اند و هر بخش دارای سوالات مشخص و مجزا است. این کتاب فقط شامل پرسش‌های پهار گزینه‌ای است و هیچ پرسش تشریحی‌ای در آن دیده نمی‌شود. تست‌های این کتاب شناسنامه‌دار هستند و بیش از ۸۰۰ تست تالیفی، آزمون‌های قلم‌چی و کنکورهای سراسری سال‌های اخیر در آن طراحی و گردآوری شده است. این تست‌ها سطح‌بندی نشده اند و می‌توان این موضوع را یک نقطه ضعف برای این کتاب دانست.
علاوه بر تست‌های تالیفی و کنکوری طبقه‌بندی شده در هر بخش، در پایان کتاب برای دانش‌آموزان قوی و برتر، آزمون‌های جمع‌بندی با سوالات چالشی ارائه شده که می‌تواند برای محک زدن دانش‌آموزان به عنوان یک آزمون شبیه‌ساز مورد استفاده قرار بگیرد. پاسخنامه کلیدی و پاسخنامه تشریحی این کتاب در انتهای آن ارائه شده و علاوه بر درج پاسخ صحیح و علت آن، به بررسی گزینه‌های اشتباه نیز پرداخته است. لذا پیشنهاد می‌شود که دانش‌آموزان حتی در صورت اطمینان از درست بودن پاسخ خود، به پاسخنامه‌ی تشریحی مراجعه کنند و از علت اشتباه بودن سایر گزینه‌ها آگاه شوند و اگر نکته‌‌ی میانبر و تستی‌ای در پاسخنامه درج شده بود، آن را از دست ندهند.
دانش‌آموزان قوی
بهترین منبع کمک آموزشی جامع برای دانش‌آموزان رشته انسانی که سطح متوسط رو به بالا و قوی دارند، کتاب فلسفه و منطق جامع رشته انسانی از انتشارات خیلی سبز است. این کتاب نوشته‌ی آقایان حمید سودیان طهرانی و محمد جواد سه دهی است و در یک جلد ۶۴۸ صفحه‌ای تالیف شده و به چاپ رسیده است و تمامی مفاهیم کتاب‌های منطق، فلسفه ۱ و فلسفه ۲ به طور کامل و به صورت خط به خط در این کتاب پوشش داده شده اند. درسنامه‌های آموزشی این کتاب با زبان ساده و لحنی صمیمی و گرم نوشته شده‌اند و مطالب به صورت درس به درس ارائه شده اند. در این درسنامه‌های آموزشی از جداول و نمودارهای متعددی نیز استفاده شده که می‌تواند به طبقه‌بندی منظم‌تر مفاهیم در ذهن دانش‌آموزان کمک شایانی کند. در این کتاب بیش از ۲۶۰۰ تست تالیفی و کنکوری وجود دارد که ابتدا تست‌های تالیفی ارائه شده اند و سپس به سوالات کنکور سراسری سال‌های اخیر پرداخته شده است. سطح‌بندی تست‌ها بدین صورت است که تست‌ها از آسان به سخت چیده شده اند و دانش‌آموزان قدم به قدم شروع به حل سوالات می‌کنند و با شیبی ملایم به سوالات سخت می‌رسند. یکی از دلایلی که سبب تمایز این کتاب نسبت به سایر کتاب‌ها برای دانش‌آموزان قوی شده، بانک تست کامل و سوالات دشوار ارائه شده در آن است. پاسخنامه تشریحی این کتاب نیز بسیار کامل بوده و در سوالاتی که نیاز به بررسی تمامی گزینه‌ها و تشریح علت غلط یا صحیح بودن سوالات وجود داشته، این کار به خوبی انجام شده است.
جمع‌بندی
در جدول زیر، عناوین و ویژگی‌های هر یک از کتاب‌های معرفی شده در این مطلب، قابل مشاهده است.
