درس فیزیک پس از درس ریاضی مهم‌ترین درس رشته‌ی ریاضی است. از این درس در کنکور سراسری ۴۵ سؤال مطرح می‌گردد که ۱۲، ۱۳ و ۲۰ سؤال به ترتیب از مباحث پایه‌ی دهم، یازدهم و دوازدهم طرح می‌شوند. درست است که تعداد سؤالاتی که از مباحث پایه‌ی دهم طرح می‌گردد به نسبت دو پایه‌ی دیگر مخصوصاً پایه‌ی دوازدهم کمتر است، اما دانش‌آموزان نباید از مباحث این پایه غافل گردند. از آن جا که درس فیزیک یک درس مفهومی است، دانش‌آموزان اگر مباحث پایه‌ی دهم را در همان پایه فرا گرفته و مهارت تست زدن خود را نیز در همان پایه افزایش دهند، این آموخته‌ها تا خود پایه‌ی دوازدهم با دانش‌آموزان مانده و فراموش نمی‌گردد. دقت کنیند که دروس حفظی این چنین نبوده و مباحثشان عمدتاً بسیار فرار است. در این راستا دانش‌آموزان پایه‌ی دهم ریاضی باید بهترین منبع کمک آموزشی مناسب خود را یافته و با استفاده از آن سعی کنند تسلط خود بر مباحث و مسائل فیزیک دهم را تا حد امکان بالا ببرند. اما چه کتابی مناسب است؟ حتماً دقت نموده‌اید که کتب کمک آموزشی بی‌شماری برای فیزیک پایه‌ی دهم رشته‌ی ریاضی در اختیار دانش‌آموزان قرار گرفته است. هر کدام از این کتاب‌ها نکات مثبت و یا منفی مخصوص به خود را دارند و دانش‌آموزان باید با توجه به شناختی که از خود و توانایی‌های خود دارند، کتاب مناسب خود را انتخاب نمایند. در راستای ساده‌سازی فرآیند انتخاب بهترین کتاب کمک آموزشی برای درس فیزیک پایه‌ی دهم رشته‌ی ریاضی، ۴ مورد از محبوب‌ترین و بهترین کتب در اینجا معرفی و بررسی شده‌اند. این ۴ کتاب در واقع کتب برجسته‌ترین انتشارات کتب کمک آموزشی کشور هستند و عبارت‌اند از:
- کتاب پیمانه‌ای فیزیک ۱ دهم ریاضی از مجموعه کتب آبی قلم چی
- کتاب پرسش‌های چهار گزینه‌ای فیزیک ۱ ریاضی پایه‌ی دهم از انتشارات خیلی سبز
- کتاب فیزیک ۱ دهم ویژه‌ی رشته‌ی ریاضی از نشر الگو
- کتاب فیزیک دهم ریاضی میکرو از انتشارات بین‌المللی گاج
بررسی ویژگی‌های کلی و ساختاری بهترین منابع فیزیک دهم رشته‌ی ریاضی
محتوا و ساختار کلی هر ۴ کتاب مشابه است؛ یعنی هر چهار کتاب شامل درسنامه‌های مفصل، بانک تست کامل و جامع و پاسخنامه‌ی تشریحی سؤالات می‌شوند. کتاب خیلی سبز در بین این ۴ کتاب تنها کتابی است که پاسخنامه‌ی کلیدی تمامی تست‌هایش را نیز ارائه نموده است. در تمامی این کتاب‌ها مباحث مطابق کتاب درسی فصل‌بندی شده و مباحث هر فصل نیز در بخش‌های کوچک‌تر ارائه شده‌اند. ساختار این کتاب‌ها از این نظر مشابه است که در تمامی دروس همه‌ی این کتب‌ها ابتدا درسنامه ارائه شده و سپس تست‌های مربوط به آن درسنامه پس از درسنامه قرار گرفته است. پاسخنامه‌ی تشریحی تست‌های هر فصل نیز در انتهای همان فصل قرار داده شده است. تنها کتاب قلم چی است که پاسخنامه‌ی تشریحی تمامی تست‌ها را به صورت یک جا در انتهای کتاب قرار داده است. در ضمن، این ۴ کتاب همگی به صورت تک‌جلدی ارائه شده‌اند و حجم نسبتاً مشابهی دارند. کاغذ کتاب گاج مشابه دیگر کتب کاغذ سفید نبوده و جنس متفاوتی دارد. جدول زیر نام مؤلفان، تعداد صفحات و ترکیب رنگ استفاده شده در این کتاب‌ها را نشان می‌دهد.
| انتشارات | مؤلفان | تعداد صفحه | نوع چاپ و ترکیب رنگ |
| خیلی سبز | رضا سبز میدانی، احمد مصلایی و نوید شاهی | ۴۱۲ | سبز – آبی و خاکستری در کنار رنگ مشکی متون |
| گاج | محمد آهنگر و سعید احمدی | ۴۴۲ | سبز – آبی و خاکستری در کنار رنگ مشکی متون |
| قلم چی | هیأت مؤلفان با هماهنگی و نظارت علمی محمد اکبری | ۳۶۴ | آبی و خاکستری در کنار رنگ مشکی متون |
| نشر الگو | سیروس یعقوبی، رضا خالو و امیرعلی میری | ۴۸۸ | خاکستری و سبز در کنار متون مشکی |
بررسی و مقایسه‌ی درسنامه‌های بهترین منابع فیزیک دهم رشته‌ی ریاضی
همان طور که می‌دانید یک کتاب کمک آموزشی خوب باید قابلیت آموزش کامل تمامی مباحث را در درسنامه‌های کاربردی داشته باشد. این کتاب همچنین باید بانک تست کامل و جامعی نیز به همراه پاسخنامه‌ی تشریحی مفصل ارائه کند تا دانش‌آموزان بتوانند علاوه بر یادگیری مباحث و آشنایی با سبک تست‌های کنکوری، مهارت تست زدن خود را هم تا حد ممکن افزایش بدهند. هر ۴ کتاب یاد شده ویژگی‌های فوق را دارا هستند. در این بخش می‌خواهیم بخش‌های درسنامه، بانک تست و پاسخنامه‌ی تشریحی هر کتاب را با جزئیات بیشتر بررسی و مقایسه کنیم. جدول زیر نشان می‌دهد که درسنامه‌های کدام کتاب، کدام ویژگی‌ها را داشته (سبز رنگ) و کدام ویژگی‌ها را ندارند (قرمز رنگ).
بررسی و مقایسه‌ی تست‌های بهترین منابع فیزیک دهم رشته‌ی ریاضی
بانک تست هر چهار کتاب به صورت طبقه‌بندی شده بر حسب موضوع ارائه شده است. در کتاب قلم چی تست‌های هر مبحث در پیمانه‌های ده یا بیست تستی ارائه شده‌اند. تعداد پیمانه‌های هر مبحث نیز کاملاً مطابق اهمیت و سؤال‌خیز بودن آن مبحث است. در انتهای هر فصل نیز یک پیمانه‌ی ۱۰ تستی با عنوان «ویژه‌ی برترها» شامل سؤالات دشوار آن فصل ارائه شده است که دانش‌آموزانی که بر تست‌های دیگر کتاب تسلطی نسبی یافته‌اند، می‌توانند برای چالش بیشتر به سراغ این پیمانه‌ها بیایند. کتاب خیلی سبز نیز تست‌های دشوار هر فصل را در انتهای همان فصل تحت عنوان «تست‌های سری Z» ارائه نموده است. در ضمن این کتاب یک آزمون جامع برای هر فصل ارائه کرده است که محک خوبی برای بعد از اتمام هر فصل است. در این کتاب شماره‌ی تست‌های مهم‌تر هر مبحث آبی رنگ است. این ویژگی باعث می‌شود دانش‌آموزانی که می‌خواهند در مدت زمان محدود تمامی مباحث را پوشش داده و به تسلطی نسبی بر همه‌ی مباحث برسند، بدانند باید به سراغ کدام تست‌ها بروند. کتاب نشر الگو نیز بانک تست بسیار خوب و منسجی ارائه کرده است. در این کتاب تست‌های دشوار هر مبحث در انتهای تست‌های همان مبحث و با عنوان «تست‌های سطح دوم» ارائه شده است. همچنین در این کتاب تست‌های مهم‌تر وکاربردی‌تر هر مبحث نیز که به هنگام مرور و جمع‌بندی باید دوباره بررسی و حل گردند، با علامت خاصی مشخص شده‌اند. برخی از تست‌های این کتاب نیز که نیاز به تکرار بیشتری دارند، علامت زده شده‌اند. برای این تست‌ها در پاسخنامه نمونه‌های مشابهی ارائه شده است. در این کتاب برای هر فصل یک یا دو آزمون جامع فصلی قرار داده شده است در انتهای کتاب نیز دو آزمون جامع از مطالب کل پایه ارائه شده ات. این کتاب همچنین سؤالات مرتبط کنکورهای ۹۹ و ۱۴۰۰ را نیز در بخشی جداگانه در انتهای کتاب ارائه کرده است. تست‌های کتاب گاج به طور کلی در دو فاز «کسب مهارت» شامل تست‌های ساده و متوسط و فاز «قوی‌تر شویم» شامل سؤالات چالش‌برانگیزتر مباحث ارائه شده‌اند. در ضمن تست‌های ساده‌تر و آموزشی‌تر فاز کسب مهارت نیز با علامت ستاره مشخص شده‌اند که بهتر است دانش‌آموزان ابتدا این تست‌ها را حل کرده و سپس به سراغ باقی تست‌های این فاز بروند.. در آخر این کتاب و همچنین کتب قلم چی تست‌های مرتبط کنکورهای سال ۹۹ نیز ارائه شده است.
جدول زیر این کتاب‌ها را از منظر تعداد تست‌ها مقایسه کرده است. دقت کنید که منظور از سطرهای کنکورها، ارائه‌ی تست‌های این کنکورها در بخشی جداگانه است. این جدول به ما نشان می‌دهد که هر چهار کتاب به اندازه‌ی کافی تست ارائه کرده‌اند و بیشترین و کمترین تعداد تست به ترتیب در کتب نشر الگو وگاج ارائه شده است.
در جدول زیر نیز منابع تست‌های هر کتاب نوشته شده است. دقت کنید که برای تست‌های غیر تألیفی منبع تست در تمامی این ۴ کتاب نوشته شده است. در کتاب گاج علاوه بر ذکر منبع، شماره‌ی صفحه و عنوان بخش از کتاب درسی که تست از آن جا طرح شده است، نیز نوشته شده است.
بررسی و مقایسه‌ی پاسخنامه‌ی تشریحی بهترین منابع فیزیک دهم رشته‌ی ریاضی
در خصوص پاسخنامه‌ی تشریحی، لازم است تأکید کنیم که پاسخنامه‌ی تشریحی هر چهار کتاب بسیار کامل و مفصل است. جدول زیر نیز شمول (رنگ سبز) یا عدم شمول (رنگ قرمز) ویژگی‌های خوب یک پاسخنامه‌ی تشریحی در این کتب را نشان می‌دهد.
کلام آخر
انتخاب کتاب کمک آموزشی مناسب برای درس فیزیک پایه‌ی دهم رشته‌ی ریاضی اهمیت بالایی دارد. کتابی مناسب است که دارای درسنامه‌های کامل، بانک تست جامع و پاسخنامه‌ی تشریحی مفصل باشد. در راستای کمک به دبیران و دانش‌آموزان عزیز در انتخاب بهترین منبع، چهار مورد از محبوب‌ترین و برترین کتب کمک آموزشی فیزیک ۱ رشته‌ی ریاضی یعنی کتب پیمانه‌ای فیزیک ۱ دهم ریاضی از مجموعه کتب آبی انتشارات کانون فرهنگی آموزش قلم چی، پرسش‌های چهار گزینه‌ای فیزیک ۱ ریاضی پایه‌ی دهم از انتشارات خیلی سبز، فیزیک ۱ دهم ویژه‌ی رشته‌ی ریاضی از نشر الگو و کتاب فیزیک دهم ریاضی میکرو از انتشارات بین‌المللی گاج در این متن معرفی و بررسی شده‌اند. کتاب نشر الگو بیشترین تعداد تست را ارائه کرده است و دو کتاب گاج و قلم چی کمترین تعداد تست را. درسنامه‌ها و پاسخنامه‌ی تشریحی هر ۴ کتاب کامل و مفصل است. دقت کنید که هر کدام از این کتاب‌ها به تنهایی برای یادگیری کامل مباحث، تقویت مهارت تست‌زنی و بالا بردن تسلط کافی هستند.