داوطلبان کنکور بعد از شرکت در کنکور و حتی قبل از آن به دنبال اطلاعاتی از رشته‌های مدنظر خود هستند. مهندسی هوافضا یکی از رشته‌هایی است که به سبب نامی که دارد، مورد توجه بسیاری از دانش‌آموزان رشته‌ی ریاضی قرار می‌گیرد. اگر شما نیز جز همین دسته از افراد و دانش‌آموزان هستید، تا پایان این مطلب حتماً با ما همراه باشید. رشته‌ی مهندسی هوافضا در گذشته یکی از گرایش‌های رشته‌ی مکانیک محسوب می‌شد و در سال 1366 برای اولین بار وارد رشته‌های دانشگاهی ایران شد. با گذشت زمان و گسترش این علم، این رشته برای دوره‌ی کارشناسی نیز تعریف و خود تبدیل به یک شاخه‌ی مجزا و از مکانیک جدا شد. نخستین بار دانشگاه صنعتی امیرکبیر اقدام به ارائه‌ی این رشته در دوره‌ی کارشناسی کرد.

کشور ایران در صنعت هوافضا رتبه یک خاورمیانه و رتبه 13 را در جهان دارد. این رشته مربوط به طراحی و محاسبه‌ی اجسام پرنده در هوا و فضا مانند بالگردها، موشک‌ها، ماهواره‌ها و ماهواره‌برها، پهپادها و… است. مهندسی هوافضا را باید جز پیشرفته‌ترین رشته‌ها دانست زیرا بسیاری از رشته‌های دیگر در این علم نمود پیدا می‌کند. برای نمونه علم مواد مرکب در آغاز در صنعت هوافضا استفاده شد. و نیز روش عددی اجزای محدود که امروزه در صنعت، تغییر و تحولاتی زیادی در طراحی و محاسبه ایجاد کرده، برای اولین بار در طراحی هواپیماهای جنگنده استفاده شد و از آن‌جا به سایر علوم سرایت کرد. بنابراین هوافضا علمی است که باید با دقت و ظرافت زیادی در آن پیش رفت، زیرا کوچک‌ترین خطا در محاسبات ممکن است به سقوط وسیله‌ی پرنده منجر شود.

ظرفیت پذیرش و دانشگاه‌های برتر رشته‌ی مهندسی هوافضا

هوافضا رشته‌ای است که در حال گسترش است، بنابراین دوره‌ی کارشناسی این رشته هنوز در تعداد کمی از دانشگاه‌های ایران ارائه می‌شود. بر اساس دفترچه‌ی انتخاب رشته سال 99 که ممکن است در 1400 تغییرات اندکی داشته باشد، دانشگاه‌های زیر رشته‌ی مهندسی هوافضا را در دوره‌ی کارشناسی ارائه می‌دهند:

  • دانشگاه شریف (روزانه و پردیس خودگردان)
  • دانشگاه صنعتی امیرکبیر (روزانه و پردیس خودگران)
  • دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی (روزانه و نوبت دوم)
  • دانشگاه شهید بهشتی (روزانه)
  • دانشگاه اصفهان (روزانه و نوبت دوم)
  • دانشگاه فردوسی مشهد (روزانه و نوبت دوم)
  • مرکز آموزش عالی فنی و مهندسی بویین زهرا (روزانه و نوبت دوم)
  • دانشگاه حکیم سبزواری (روزانه و نوبت دوم)
  • دانشگاه صنعتی ارومیه (روزانه)

این دانشگاه‌ها به صورت مستقیم و بدون مصاحبه با توجه به رتبه کنکور و انتخاب رشته داوطلبان اقدام به جذب دانشجو می‌کنند. دانشگاه‌های دیگری نیز داوطلبان این رشته را با توجه به رتبه کنکور و بعد از آن با مصاحبه، جذب می‌کنند. این دانشگاه‌ها وابسته به نهادهای مختلفی مانند وزارت دفاع و سپاه هستند که عبارت‌اند از:

  • دانشگاه امام حسین (ع) (تهران)
  • دانشگاه شهید ستاری (تهران)
  • دانشگاه صنعتی مالک اشتر (شاهین‌شهر اصفهان)

اساسی‌ترین سوالی که داوطلبان کنکور دارند، رتبه‌ی قبولی در رشته‌های مختلف است، که در این باره باید گفت آمار دقیقی وجود ندارد و هر موسسه‌ای که رتبه‌های قبولی در رشته‌های مختلف را ارائه می‌دهد، فقط منحصر به دانش‌آموزان همان مؤسسه است و جامعیت ندارد. ما برای شما اطلاعاتی را به دست آوردیم که بر اساس قبولی‌های سال 99 رشته‌ی مهندسی هوافضا است و به صورت بازه به تفکیک مناطق یک تا سه کشوری بیان شده است.

منطقه 3منطقه 2منطقه 1شهردورهنام دانشگاه
200 تا 300500 تا 600600 تا 800تهرانروزانهدانشگاه صنعتی شریف
300 تا 400800 تا 10001000 تا 1500تهرانروزانهدانشگاه صنعتی امیرکبیر
500 تا 6001500 تا 20002000 تا 2500تهرانروزانهدانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی
600 تا 8001500 تا 20002000 تا 2500تهرانروزانهدانشگاه شهید بهشتی
1500 تا 20002500 تا 30004500 تا 5000اصفهانروزانهدانشگاه اصفهان
1500 تا 20003000 تا 35004500 تا 5000مشهدروزانهدانشگاه فردوسی مشهد
4000 تا 450010000 تا 1200012000 تا 14000ارومیهروزانهدانشگاه صنعتی ارومیه
4500 تا 50001000 تا 1200012000 تا 14000بویین زهراروزانهمرکز فنی مهندسی بویین زهرا
4500 تا 500010000 تا 1200012000 تا 14000سبزوارروزانهدانشگاه حکیم سبزواری
800 تا 10003000 تا 35002500 تا 3000تهراننوبت دومدانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی
1000 تا 15003000 تا 35005000 تا 6000اصفهاننوبت دومدانشگاه اصفهان
1000 تا 15003000 تا 35005000 تا 6000مشهدنوبت دومدانشگاه فردوسی مشهد
6000 تا 700012000 تا 1400014000 تا 16000بویین زهرانوبت دوممرکز فنی مهندسی بویین زهرا
10000 تا 1200012000 تا 1400014000 تا 16000سبزوارنوبت دومدانشگاه حکیم سبزواری
3500 تا 40003000 تا 35003000 تا 3500تهرانپردیس خودگرداندانشگاه صنعتی شریف
4000 تا 45003500 تا 40003500 تا 4000تهرانپردیس خودگرداندانشگاه صنعتی امیرکبیر

منظور از نوبت دوم در این جدول همان دوره‌ی شبانه است. در ضمن در دانشگاه‌‌های نام برده شده در جدول، پذیرش به صورت دختر و پسر است.

تصورات غلط درباره‌ی رشته‌ی مهندسی هوافضا

تصور بسیاری از دانش‌آموزان و عموم مردم درباره‌ی رشته‎‌ی مهندسی هوافضا بر آن که این رشته به تربیت تیم پرواز (خلبان، کنترل پرواز و…) می‌پردازد. اما حقیقت این است که مهندسی هوافضا یک رشته‌ی مهندسی است و همان‌طور که در بالا نیز ذکر شد به طراحی و محاسبه‌ی اجسام پرنده در هوا و فضا مربوط می‌شود. بنابراین اگر داوطلبی علاقه‌مند به خلبانی است بهتر است به جای این رشته در «مرکز آموزش عالی هوانوردی و فرودگاهی کشور» در یکی از رشته‌های «مهندسي الكترونيك هواپيمايي»، «مهندسي تعمير و نگهداري هواپيما» و به ویژه در رشته‌ی «مهندسي هوانوردي و مراقبت پرواز» مشغول به تحصیل شوند. دانش‌آموزان دیگری نیز تصورشان بر این است که رشته‌ی مهندسی هوافضا با مباحث نجومی مرتبط است، که این نیز تصوری اشتباه است. این دانش‌آموزان نیز باید در رشته‌ی «نجوم و اخترفیزیک» تحصیل کنند.

واحدهای درسی رشته‌ی مهندسی هوافضا و ارتباط آن‌ها با دروس متوسطه دوم

دانشجویان دوره‌ی کارشناسی رشته‌ی مهندسی هوافضا در طول 4 تا 5 سال (8 تا 10 ترم) باید 143 واحد را با موفقیت بگذارنند. این 143 واحد به 5 دسته‌ی زیر تقسیم می‌شوند:

  • دروس عمومی: 22 واحد
  • دروس پایه: 22 واحد
  • دروس اصلی: 50 واحد
  • دروس تخصصی: 39 واحد
  • پروژه‌ی تخصصی و کارگاه: 10 واحد

هر یک از دروسِ زیرمجموعه‌ی موارد بالا را در جداول زیر آورده‌ایم.

نکته: علاوه بر 30 واحد ذکر شده، دانشجویان باید 9 واحد نیز از دروس تخصصی اختیاری را بگذرانند که به دلیل تعدد این دروس از آوردن آن خودداری کرده‌ایم.

با توجه به دروس و محتویات آن، دانش‌آموزانی که می‌خواهند رشته‌ی مهندسی هوافضا را برگزینند، باید بر دروس حسابان یازدهم و حسابان دوازدهم، به طور ویژه‌تر دروس فیزیک دهم و فیزیک دوازدهم در فصول ترمودینامیک، فشار و چگالی، حرکت شناسی، دینامیک و نوسان و موج تسلط داشته و علاوه بر آن به این مباحث علاقه‌مند نیز باشند. در ضمن همان‌طور که می‌بینید مباحث مرتبط با نجوم و اخترشناسی در این رشته جایی ندارد.

گرایش‌های مقطع کارشناسی ارشد و دکترا مهندسی هوافضا

این رشته در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا دارای 5 گرایش مختلف است که عبارت‌اند از:

  • آیرودینامیک
  • پیشرانش
  • دینامیک پرواز و کنترل
  • سازه‌های فضایی
  • مهندسی فضایی

آینده‌ی شغلی و محیط کار یک مهندس هوافضا

فارغ‌التحصیلان رشته‌ی مهندسی هوافضا می‌توانند در دو بخش خصوصی و دولتی مشغول به کار شوند. در چند سال اخیر نیاز به مهندسین هوافضا در بخش دولتی افزایش داشته است. نهادهای دولتی مرتبط با هوافضا به صورت وابسته و یا مستقل از وزارت دفاع فعالیت می‌کنند. سازمان صنایع هوافضا به عنوان یک نهاد نظامی و سازمان فضایی به عنوان نهاد غیرنظامی، جز بزرگ‌ترین مراکز کارآفرینی مهندسی هوافضا محسوب می‌شوند. سایر شرکت‌ها نیز به کار تحقیقاتی و ساخت در زمینه‌ی هواپیمایی، موشک و ماهواره مشغول هستند. تعداد متخصصان هوافضا در این مراکز کمتر از متخصصان رشته‌های مادر مانند مکانیک و برق است. بنابراین از این بابت بازار کار هوافضایی‌ها محدود است. هر چند تعداد فارغ‌التحصیلان این رشته نیز پایین است. مسئله‌ی دیگر جنسیت است که از دغدغه‌های خانم‌ها برای تحصیل در این رشته محسوب می‌شود.

حقیقت این است که استخدام در مراکز این رشته به‌ویژه در بخش دولتی برای خانم‌ها محدودتر از خانم‌ها است. اما در بخش خصوصی چنین مشکلی وجود ندارد و تنها موضوع، حضور اقلیتی خانم‌ها در این رشته است. ‫مهندسین ﻫﻮاﻓﻀﺎ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻬﻨﺪﺳین، ﺣﻖ ﺧﺮوج از ﮐﺸﻮر ﺑﺮاي ﮐﺎر ﯾﺎ ﺗﺤﺼﯿﻞ را دارﻧﺪ ﻣﮕﺮ ﻣﻬﻨﺪﺳﯿﻨﯽ ﮐﻪ ﺑﻄﻮر رﺳﻤﯽ در ﺑﺨﺶ‌ﻫﺎي اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ و ﻧﻈﺎﻣﯽ ﻫﻮاﻓﻀﺎ ﮐﺎر ﮐﺮده‌اﻧﺪ ﮐﻪ در اﯾﻦ ﺻﻮرت ﺑﺮاي ﺧﺮوج از ﮐﺸﻮر ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺑﺎ اﺟﺎزه‌ي ﻧﻬﺎد ﻣﺮﺑﻮﻃ اﻗﺪام ﺑﻪ ‫ﺧﺮوج از ﮐﺸﻮر ﮐﻨﻨﺪ. به طور کلی باید بازار کار مهندسین هوافضا در ایران را محدودتر از رشته‌های مانند مهندسی برق، مهندسی مکانیک، مهندسی کامپیوتر و… دانست. نکته‌ی بسیار مهمی که باید بیان شود، محدودیت‌ها برای افرادی است که در سازمان‌ها و نهادهای استراتژیک مشغول به کار هستند. اگر شخصیتی دارید که محدودیت‌های امنیتی را نمی‌توانید بپذیرید، بهتر است به فکر رشته‌ی دیگری باشید (این موضوع تجربه‌ی شخصی بنده است که در این رشته تحصیل کرده‌ام.)

دسته بندی شده در:

معرفی رشته و دانشگاه

برچسب شده در:

,