یکی از دروس اختصاصی مشترک بین دو رشتهی علوم تجربی و ریاضی – فیزیک درس شیمی است. این درس برای هر دو رشته اهمیت بالایی دارد؛ خصوصاً از سال ۱۴۰۲ که دروس عمومی کنکورهای سراسری حذف شده است. در هر کدام از کنکورهای سراسری تجربی و ریاضی ۳۵ تست از درس شیمی مطرح میگردد. جدول زیر بودجهبندی درس شیمی در کنکورهای اخیر تجربی و ریاضی را نشان میدهد:
بودجهبندی درس شیمی در کنکورهای سراسری |
کنکور سراسری تجربی |
کنکور سراسری ریاضی |
|
پایهی دهم |
فصل اول (کیهان زادگاه الفبای هستی) |
۳ تست |
۲ تست |
فصل دوم (رد پای گازها در زندگی) |
۳ تست |
۳ تست |
|
فصل سوم (آب، آهنگ زندگی) |
۲ تست |
۶ تست |
|
کل پایهی دهم |
۸ تست |
۱۱ تست |
|
پایهی یازدهم |
فصل اول (قدر هدایای زمینی را بدانیم) |
۴ تست |
۴ تست |
فصل دوم (در پی غذای سالم) |
۴ تست |
۵ تست |
|
فصل سوم (پوشاک، نیازی پایانناپذیر) |
۶ تست |
۴ تست |
|
کل پایهی یازدهم |
۱۴ تست |
۱۳ تست |
|
پایهی دوازدهم |
فصل اول (مولکولها در خدمت تندرستی) |
۳ تست |
۳ تست |
فصل دوم (آسایش و رفاه در سایه شیمی) |
۴ تست |
۳ تست |
|
فصل سوم (شیمی جلوهای از هنر، زیبایی و ماندگاری) |
۴ تست |
۲ تست |
|
فصل چهارم (شیمی، راهی به سوی آیندهای روشنتر) |
۲ تست |
۳ تست |
|
کل پایهی دوازدهم |
۱۳ تست |
۱۱ تست |
همان طور که در جدول بالا قابل مشاهده است، مطالب درس شیمی هر سه پایه اهمیت زیادی دارند و به همین جهت بهتر است که دانشآموزان از همان پایهی دهم این درس را جدی بگیرند و علاوه بر یادگیری کامل مباحث آن به حل تست نیز بپردازند. کتب کمک آموزشی متنوعی برای درس شیمی هر کدام از پایهها ارائه گشته است و ممکن است دانشآموزان یا حتی دبیران در انتخاب بهترین منبع کمک آموزشی تا حدی گیج شوند. در این مطلب میخواهیم دو نمونه از بهترین منابع کمک آموزشی برای درس شیمی پایهی دهم را با یکدیگر مقایسه کنیم. این دو منبع دو کتاب شیمی دهم تکجلدی مبتکران و پرسشهای چهار گزینهای شیمی دهم خیلی سبز هستند.
بررسی و مقایسهی ساختار و محتوای کلی شیمی دهم تکجلدی مبتکران و شیمی دهم خیلی سبز به همراه نکاتی در مورد این دو کتاب
همین جا لازم به ذکر است که ساختار و محتوای کلی دو کتاب شیمی دهم مبتکران تکجلدی و خیلی سبز بسیار به هم شبیه است. در هر دو کتاب ابتدا تستها ارائه گشته و سپس در انتهای تستهای مربوط به هر فصل، پاسخنامهی تشریحی تستها قرار داده شده است. درسنامهها نیز در قالب کادرهای آموزشی و یا ایستگاههای درس و نکته در لابهلای پاسخ تستها قرار داده شده است. با وجود چنین شباهتهای کلی تفاوتهای زیادی در بین این دو کتاب وجود دارد که هدف اصلی ما نیز بیان این تفاوتها است؛ چرا که این تفاوتها میتوانند تصمیمگیری برای خرید کتاب کمک آموزشی مناسب را برای دانشآموزان ساده کنند. دقت کنید که چاپ جدید هر دو کتاب منطبق بر آخرین تغییرات کتاب درسی هستند. جدول زیر شامل کلیترین اطلاعات در مورد چاپهای جدید دو کتاب شیمی دهم تکجلدی مبتکران و شیمی دهم خیلی سبز میشود:
عنوان کامل کتاب |
انتشارات |
مؤلفان |
تعداد صفحه |
نوبت چاپ |
سال چاپ |
پرسشهای چهار گزینهای شیمی ۱ (پایه دهم) |
خیلی سبز |
دکتر نیما سپهری و مهدی براتی |
۵۵۵ |
صد و نود و سوم |
۱۴۰۱ |
پرسشهای چهار گزینهای شیمی دهم تکجلدی |
مبتکران |
بهمن بازرگان |
۷۴۰ |
چهل و هفتم |
۱۴۰۲ |
دو کتاب مذکور در جدول بالا از کاملترین و جامعترین منابع آموزش و تست برای درس شیمی پایهی دهم هستند و دانشآموزان با انتخاب یکی از این دو کتاب و مطالعهی دقیق آن میتوانند به تسلط کاملی بر مباحث شیمی دهم برسند. از منظر ظاهر کلی هر دو کتاب بسیار قوی هستند. کتاب خیلی سبز به صورت تمام رنگی چاپ شده است و ترکیب رنگهای متنوع آن ظاهر کلی کتاب را بسیار مطلوب کرده است. در چاپ کتاب تکجلدی مبتکران از دو رنگ نارنجی و خاکستری به عنوان رنگهای مکمل استفاده شده است. درست است که کتاب مبتکران تنوع رنگی کتاب خیلی سبز را ندارد اما در این کتاب کاریکاتورهای آموزشی مختلفی ارائه شده است که یادگیری را برای دانشآموزان سرگرمکننده کرده و جلوهی بصری خوبی نیز به کتاب بخشیده است. از آن جا که محتوا و ترتیب چینش محتوای هر دو کتاب شبیه هم است، به سراغ بررسی و مقایسهی بخشهای مختلف این دو کتاب میرویم.
بررسی و مقایسهی پرسشهای چهار گزینهای کتابهای شیمی دهم تکجلدی مبتکران و شیمی دهم خیلی سبز
هر دو کتاب محتوای هر فصل را با تستهای آن فصل آغاز نمودهاند و ما نیز ابتدا تستهای این کتابها را بررسی میکنیم. دستهبندی تستها در هر دو کتاب بر اساس مبحث است و دستهبندی موضوعی ارائه شده نیز به صورت جزء به جزء است. هر دو کتاب برای تستهای هر مبحث، هم شمارهی درسنامههای مرتبط و هم بخشهای مرتبط از کتاب درسی را ذکر کردهاند و بدین ترتیب پیوستگی کاملی بین کتاب درسی، درسنامهها و تستها ایجاد کردهاند. در کتاب تکجلدی مبتکران تستهای کنکورهای مربوط به هر مبحث در بخشی مجزا در انتهای تستهای آن مبحث قرار داده شده است؛ اما تستهای کنکورهای سالهای قبل در کتاب خیلی سبز به صورت پراکنده در لابهلای تستهای تألیفی قرار داده شده است. یک ویژگی بسیار خوب که در بانک تست هر دو کتاب وجود دارد، مشخص کردن تستهای مهم هر مبحث است. این ویژگی باعث میشود که دانشآموزانی که فرصت کمی برای یادگیری درس شیمی دارند و میخواهند در مدت زمان محدود به تسلط خوبی بر مباحث برسند، نیز بتوانند با حل و بررسی این تستهای مشخص شده به نتیجهی مطلوب خود دست یابند. تستهای دشوار هر فصل در کتاب خیلی سبز در انتهای فصل در بخشی مجزا با عنوان «سری Z» قرار داده شده است. کتاب مبتکران تستهای دشوار را جدا نکرده است؛ اما میزان دشواری تستها در این کتاب با علائم خاصی مشخص شده است. در واقع در این کتاب چهار علامت مختلف برای تستهای آسان، متوسط، سخت و خیلی سخت به کار برده شده است. در ضمن، این علامتها در بخش پاسخنامه مطرح شدهاند و نه بخش تستها. دیگر ویژگی خوب بانک تست هر دو کتاب آن است که توضیحات تکمیلی در مورد تستها را با فونتی متفاوت از سایر متون کتاب بیان کردهاند.
یک برتری بانک تست کتاب شیمی دهم خیلی سبز نسبت به مبتکران آزمونهای جامع فصلی آن است. در کتاب خیلی سبر در انتهای هر فصل ی آزمون جامع فصلی استاندارد ارائه شده است؛ این در حالی است که کتاب مبتکران آزمون جامع فصلی ندارد. ویژگی برتر بانک تست کتاب مبتکران نیز ارائهی تستهای مرتبط با مباحث شیمی دهم از کنکورهای سراسری داخل و خارج کشور سالهای ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ در بخشی مجزا در انتهای کتاب است. این بخش به مانند یک آزمون جامع کل کتاب میتواند دانش نهایی دانشآموزان از کل مباحث شیمی دهم را بسنجد. تعداد تستهای ارائه شده در هر دو کتاب برای کسب تسلط صد درصدی بر مباحث کافی است ولی لازم به ذکر است که کتاب خیلی سبز تعداد تست بیشتری ارائه نموده است. در خصوص تعداد سؤالات ارائه شده در این دو کتاب نیز میتوانید به جدول زیر دقت نمایید:
نگاهی بر تعداد سؤالات کتب پرسشهای چهار گزینهای شیمی دهم خیلی سبز و تکجلدی مبتکران |
|||
شمارهی فصل |
عنوان فصل |
شیمی دهم خیلی سبز |
شیمی دهم تکجلدی مبتکران |
۱ |
کیهان زادگاه الفبای هستی |
۴۵۹ |
۳۵۱ |
۲ |
رد پای گازها در زندگی |
۳۹۸ |
۳۲۹ |
۳ |
آب، آهنگ زندگی |
۴۳۳ |
۳۹۴ |
کل کتاب |
۱۲۹۰ |
۱۰۷۴ |
بررسی و مقایسهی درسنامههای کتابهای شیمی دهم تکجلدی مبتکران و شیمی دهم خیلی سبز
درسنامههای ارائه شده در هر دو کتاب بسیار کامل و جامعند و قادرند تمامی مباحث شامل جزئیترین نکات را به دانشآموزان فرا دهند. لازم به ذکر است که هر دو درسنامه بییان شیوا و جذابی دارند؛ با این وجود بیان درسنامههای کتاب تکجلدی مبتکران مثالنزدنی است. این کتاب قادر است تمامی دانشآموزان را به درس شیمی علاقمند کند. کاریکاتورهای طنزآلود و جذابی که در سرتاسر این کتاب ارائه شده است نه تنها نکات را عمیقتر در ذهن دانشآموزان جا میانداد؛ بلکه فرایند یادگیری را سرگرمکننده میسازد. در جدول زیر، ویژگیهای اصلی درسنامههای کتابهای شیمی دهم خیلی سبز و شیمی دهم تکجلدی مبتکران مشخص و مقایسه شده است. علامت ضربدر در این جدول به معنای آن است که کتاب ویژگی مذکور را دارد.
بررسی و مقایسهی پاسخنامههای کتابهای شیمی دهم تکجلدی مبتکران و شیمی دهم خیلی سبز
هر دو کتاب هم پاسخنامهی کلیدی دارند و هم تشریحی. در ضمن، پاسخنامهی تشریحی هر دو بسیار مفصل است و جای هیچ ابهامی برای دانشآموزان باقی نمیگذارد. در جدول زیر میتوانید ویژگیهای مهم پاسخنامهی تشریحی این دو کتاب را مشاهده نمایید:
جمعبندی
در این مطلب، محبوبترین منابع آموزش و تست درس شیمی پایهی دهم یعنی کتابهای پرسشهای چهر گزینهای شیمی دهم خیلی سبز و شیمی دهم تکجلدی مبتکران را معرفی و با هم مقایسه نمودهایم. هر دوی این کتابها منبع کامل و جامعی هستند و خریداری یکی از این دو کتاب برای کسب تسلط کامل بر مباحث لازم و کافی است. به طور کلی کتاب مبتکران با وجود ان که در مقایس با کتاب خیلی سبز تعداد تست کمتری ارائه نموده است، حجیمتر است. علت این امر آن است که کتاب مبتکران توضیحات بیشتری چه در درسنامه و چه در بخش پاسخنامه ارائه نموده است. البته کتاب خیلی سبز نیز به اندازهی کافی مفصل است. در صورتی که به دنبال یادگیری صفر تا صد مطالب بدون کمک به دبیر هستید و به دنبال منبعی جذاب و تا حدی سرگرمکننده هستید، پیشنهاد ما به شما کتاب شیمی دهم تک جلدی مبتکران است. هر چند کتاب شیمی دهم خیلی سبز هم بیان شیوا و جذابی ارائه نموده است.