الیف شافاک یکی از نویسندگان مشهور کشور ترکیه است. کمتر کسی است که او را نشناسد. الیف شافاک با کتاب ملت عشق، کتابی که این روزها در ایران بسیار پرفروش بوده است، معروف شد. وی در جدیدترین مصاحبهای که انجام داده است، دربارهی اوضاع سیاسی این روزهای کشورش و کودتای نافرجام ترکیه سخن گفته است.
او در مصاحبهی اخیرش نیروهای کودتاچی ترکیهای را با نیروهای نازی مقایسه نموده است و طرز فکر و نگرش خودش را با بیانی صریح و به دور از هرگونه ترس و هراسی بیان نموده است. وی در ادامهی صحبتهایش از اینکه برخی از افراد به نویسندگان برچسبهای نادرستی میزنند، گله کرده است. در ادامه گوشههایی از مصاحبهی الیف شافاک را میخوانیم.
همیشه فعالیتهای ضددموکراتیک را محکوم کردهام
الیف شافاک در جدیدترین مصاحبهای که با خبرگزاری آناتولی انجام داده است، میگوید:
ترکیه حتی پیشتر نیز از کودتاهای نظامی دیگری صدمههای بسیاری دیده است و زخمهایی که ما از کودتای ۱۲ سپتامبر ۱۹۸۰ خورده ایم، هنوز التیام نیافته است. خاطرهی سیاه و تاریک آن دوران هنوز هم در اذهان همهی مردم وجود دارد. درواقع هر کودتا باعث میشود تا کشور فرسنگها از دموکراسی فاصله بگیرد. من همیشه مخالف سرسخت کودتاها بودهام و در رمانها و مقالاتم نیز هرگونه فعالیت مغایر با دموکراسی را محکوم کردهام.
تجربهی الیف شافاک از شب ۱۵ جولای
الیف شافاک، این نویسندهی معروف ترکیهای که این روزها در انگلستان سکونت دارد، در ادامهی صحبتهایش از تجربهی خود از شب ۱۵ جولای سخن میگوید:
در آن شب سیاه، من احساس ترس، اندوه و وحشت داشتم. در آن شب غمانگیز، مجلس بمباران شد و در آن حادثهی تلخ، انسانهای بیگناه بسیاری کشته شدند. برای من و هیچیک از مردم آن شب و حوادث آن قابل بخشش نیست.
برای اینکه این حادثهی فجیع که توسط انگلیسیها رقم زده شد، برای من قابل درک باشد، من آن را با جنگ جهانی دوم مثال میزنم و میگویم آخرین باری که مجلس انگلیسیها بمباران شد، به دست نازیها و جنگ جهانی دوم بود. پس افرادی که در ترکیه قصد کودتا داشتند نیز دست کمی از نازیها ندارند.
شافاک از انتقادهایی دربارهی سیاستهای حزب حاکم میگوید
الیف شافاک یکی از نویسندگان روشنفکر ترکیهای است و به همین دلیل در مصاحبهاش از انتقاداتی که دربارهی سیاستهای حزب حاکم دارد، سخن میگوید و جملهاش را با سخنی از ولتر که میگوید «من با تو مخالفم اما حاضرم که جانم را بدهم تا تو حرفت را بزنی، شروع میکند» و می گوید:
هر نویسنده، روشنفکر و روزنامهنگاری باید بتواند از دولتش به راحتی انتقاد کند. اما اصل مهمی که وجود دارد این است که دولتی که توسط انتخابات بر سرکار آمده است، نباید توسط هیچ قدرتی به پایین کشیده شود. من طرفدار حزب عدالت و توسعه و هیچ حزب دیگری نیستم. اما همهی آنهایی که توسط رای مردم انتخاب شدهاند را به مشروعیت میشناسم.
برچسب زدن به انسانها در کشور ترکیه راحت است
الیف شافاک این روزها مورد انتقاد بسیاری از احزاب و رسانه ها قرار گرفته است. این جماعت ادعا دارند که الیف شافاک به جماعت فتح الله گولن که یکی از عوامل اصلی کودتای ترکیه است، نزدیک است. اما وی در پاسخ به این ادعاها میگوید:
در کشور ترکیه برچسب زدن به انسانها بسیار راحت است. در مورد هر قومی که بنویسی میگویند او از آنهاست. اما افرادی که مرا میشناسند و رمانهای مرا خوانده اند، میدانند که من اهل هیچ گروه و حزبی نیستم. اینکه از آنها مینویسم به این دلیل است که در طول زندگی همیشه سعی کردهام تا به صدای مظلومان و قربانیان گوش فرا دهم. من در سال ۹۰ از اولین کسانی بودم که به قانون منع حجاب زنان اعتراض کردم. برای همین انتقادها همیشه از سوی گروههایی، مخصوصا گروه های لیبرال چپ، مورد انتقاد واقع شدهام. من همیشه سعی کردهام تا مانند یک پل ارتباطی باشم و هیچگاه برچسب محافطهکار را نزدهام.
[برای مثال] در رمان دختران حوا همانگونه که میدانید من خانوادهای را به تصویر کشیدهام که با اعتقادات مختلفی که دارند، توانستهاند در کنار هم و در زیر سایهی دموکراسی با هم زندگی کنند.
درباره ی الیف شافاک
شافاک در تاریخ ۲۵ دسامبر سال ۱۹۷۱ در استراسبورگ کشور فرانسه زاده شد. او دوران کودکی خود را در کشورهایی همچون انگلستان، اسپانیا، آمریکا و عمان گذارند. همین باعث شده است تا وی نگرشی چندفرهنگی داشته باشد و در نوشته هایش نیز آن را به کار گیرد. وی تا به امروز ۱۷ اثر از جمله ملت عشق، اسکندر، آینههای شهر، شپش پالاس و شیر سیاه را منتشر نموده است. بیشتر آثار شافاک به زبانهای دیگری نیز ترجمه شده و جوایز بسیاری را نیز کسب نمودهاند.