پیشرفت روزافزون بشر در قرن بیست و یکم و عصر ارتباطات بسیار سریع در حال رخ دادن است و اگر می‌خواهیم ما هم در این پیشرفت سهمی داشته باشیم، باید ایده‌هایمان را به خوبی به دیگران انتقال دهیم. امروزه داشتن فن بیان و دانستن اصول سخنوری در ارتباطات انسانیِ ما اثر بسزایی دارد و باعث بهبود جایگاه اجتماعی‌مان می‌شود. فرقی نمی‌کند در چه حوزه‌ای فعالیت می‌کنید، با داشتن فن بیان و تواناییِ سخنرانی کردن، می‌توانید دیده شوید و نظراتتان شنیده شود و در نتیجه سریع‌تر پیشرفت کنید. مهم‌ترین موضوعی که باید در نظر داشت، این است که داشتن فن بیانِ عالی و کلام تاثیرگذار مقوله‌هایی ذاتی نیستند، بلکه مهارت‌هایی هستند که می‌توان آن‌ها را یاد گرفت و با تمرین و تکرار تقویتشان کرد. در اینجا قصد داریم سه عنوان کتاب مطرح و کاربردی در حوزۀ فن بیان و سخنرانی را به شما معرفی کنیم. با ما همراه باشید.
کتاب اصول سخنرانی به روش تد
کتاب «اصول سخنرانی به روش تد» توسط «کریس اندرسون» نوشته شده و برای اولین بار در سال ۲۰۱۶ منتشر شد. این کتاب به سرعت مورد استقبال عموم مردم قرار گرفت، بطوریکه عنوان پرفروش‌ترین کتاب سایت آمازون و نیویورک‌تایمز را کسب کرد. این کتاب بطور جامع، تمام نکاتی که برای یک سخنرانیِ قدرتمند و مسحورکننده نیاز دارید در اختیارتان قرار می‌دهد. اگر همیشه سخنرانی در سالن کنفرانس و در مقابل جمعیتی زیاد یا حتی صحبت کردن بین یک جمع چند نفره برایتان معضلی بزرگ و حل‌نشدنی بوده، با خواندن این کتاب نکات بسیار ارزشمندی می‌آموزید که باعث تغییری اساسی در طرز فکر و اعتمادبه‌نفس شما می‌شود. اما همانطور که خودِ اندرسون هم اشاره کرده، قرار نیست در این کتاب فرمولِ مشخصی ارائه شود تا مخاطب دقیقا به همان شیوه عمل کند، بلکه روش‌ها و ابزارهای مناسبی در اختیار مخاطب قرار می‌گیرد تا او خودش به بهترین مدل برای سخنرانی‌هایش دست پیدا کند. اندرسون در این کتاب به ابعاد مختلف یک سخنرانی از جمله: اقدامات مهم قبل از آن، حین سخنرانی و چگونگی پایان‌بندی آن می‌پردازد. او به ابزارهای تاثیرگذاری اشاره می‌کند که با توجه به موضوعی که سخنرانی‌تان دارد، می‌توانید از هر یک از آن‌ها و یا ترکیبی از آن‌ها استفاده کنید. این ابزارها می‌تواند اسلایدهای یک نرم‌افزار، ویدئوها، تصاویر و… باشند. کریس اندرسون سال‌ها است که با کمک همکارانش در مجموعۀ «تِد تاک» فعالیت می‌کند.
این مجموعه همه ساله سخنرانان بسیاری که در زمینه‌های مختلفی تخصص دارند به تد تاک دعوت می‌کند و آن‌ها در مقابل مخاطبانشان در زمان محدود سخنرانی می‌کنند. اندرسون تجربیات و نمونه‌های متعددی از این سخنرانی‌ها را در این کتاب آورده تا مخاطب ضمن خواندن بخش‌هایی از سخنرانی‌های این افراد، به شکل ملموس‌تری نکات موجود در کتاب را درک کند. در ضمن توصیه‌های این سخنرانان متبحر نیز در کتاب آورده شده و خواننده می‌تواند نکات ارزشمندی از نظرات این افراد به دست آورد. این کتاب ضمن ارائۀ روش‌ها و راه‌حل‌های موثری که برای ایراد یک سخنرانیِ فوق‌العاده، در اختیار مخاطب قرار می‌دهد، به نکاتی که سخنران باید از آن‌ها اجتناب کند نیز می‌پردازد. این موارد می‌تواند باعث قطع ارتباط مخاطب و سخنران و ایجاد استرس و سردرگمیِ او شود که دانستن و دوری از آن‌ها باعث بهبود کیفیت سخنرانی می‌شود. کتاب اصول سخنرانی به روش تِد، اثری بسیار کاربردی و موثر است، که نه فقط برای سخنرانان، بلکه می‌تواند برای عموم مردم نیز مفید باشد، زیرا حاوی نکات بسیار دقیق و مهمی است که موجب بهبود تعاملات اجتماعی بین افراد می‌شود.
کتاب آموزش فن بیان: یادگیری سخنرانی با سخنرانی
یکی دیگر از کتاب‌های مفید و کاربردی در زمینۀ فن بیان و یادگیری اصول سخنرانی، کتاب «آموزش فن بیان: یادگیری سخنرانی با سخنرانی» است. این کتاب توسط دکتر «احمد حلت» با همکاری «فرامرز کوثری» و «حمید کوثری» نوشته شده و به کوشش انتشارات سپینود به چاپ رسیده است. این کتاب تاکنون به چاپ سیزدهم رسیده، که نشان از استقبال مخاطبان از آن بوده است. دکتر احمد حلت، سخنرانی متبحر با سابقۀ بیش از سی سال فعالیت در این حوزه است و در این کتاب تجربیات خودش در این سال‌ها را به شکل تمام عیار در اختیار مخاطب قرار داده است. همکاران او در نگارش این کتاب نیز سخنرانی‌های سال‌های گذشته تا به امروز دکتر حلت را در اختیار داشتند و تمام نکات ارزشمند آن‌ها را استخراج کرده و در کتاب آورده‌اند. شیوۀ نگارش متن کتاب بسیار متنوع و جالب است بطوریکه تمام فصل‌هایش بصورت مکالمه‌ای بیان شده است.
این گفتگو در طول کتاب بین استاد و مبتدی جریان دارد و به نظرِ خودِ دکتر حلت بهترین شیوه برای نگارش کتابی در حوزۀ سخنرانی همین سبک مکالمه‌ای است. در خلال کتاب بخش‌هایی با عنوان حلت نکته وجود دارد که نکات بسیار آموزنده و موثر از سخنرانی‌های دکتر حلت آورده شده است. همچنین در بخش‌هایی از کتاب جداول و شکل‌هایی آورده شده، که مطالب آن قسمت را به صورت خلاصه در خود جای داده است که به درک موضوعات کمک می‌کند. در این کتاب به اصول و مبانی سخنرانی پرداخته شده، و با مطالعۀ آن می‌توانید بصورت اصولی سخنرانی را یاد بگیرید. به نظر نویسندگان کتاب سخنران حرفه‌ای بودن، ژنتیکی نیست که فقط افراد خاصی آن را داشته باشند، بلکه یک مهارت است و با یادگیری نکات مهم آن و با تمرین و تکرار می‌توان این مهارت را به دست آورد. در عصر حاضر برای بیان ایده‌ها و افکارمان باید به نحوی تاثیرگذار آن‌ها را بیان کنیم، این کتاب ما را در جهت انتقال درستِ ایده‌هایمان به دیگران کمک می‌کند.
کتاب آموزش فن بیان: چگونه صدایی رسا، نافذ و قدرتمند داشته باشیم
یکی دیگر از کتاب‌های تاثیرگذار در حوزۀ یادگیری فن بیان و تقویت آن، کتاب «آموزش فن بیان: چگونه صدایی رسا، نافذ و قدرتمند داشته باشیم» است. این کتاب توسط نویسندۀ ایرانی «احمدرضا رسولی» نوشته شده و انتشارات هورمزد آن را منتشر کرده است. در این کتاب به اهمیت موضوع فن بیان و لزوم یادگیری آن اشاره می‌شود و چگونگی رسیدن به کلامی دلنشین بررسی می‌شود. یکی از نقاط جالب توجه در این کتاب نگاه عمیق و انسانیِ نویسنده به مقولۀ فن بیان و قدرت کلام است. او به نحوی زیبا موضوع مورد بررسی در کتاب را با درونیات انسان و همچنین تعاملاتشان با یکدیگر، پیوند می‌زند و یادآوری می‌کند، کلام خوب و نافذ تا چه میزان در روابط اجتماعی‌مان تاثیرگذار است. همچنین نویسنده به مراحل قبل از بیان و اهمیت آن‌ها می‌پردازد. این مراحل می‌توانند تمرکز و اندیشیدن باشند و به همین منظور تمرین‌هایی برای تقویت هر کدام از این موضوعات، آورده شده است.
در واقع به نظر نویسنده نقطۀ شروع موفقیت برای هر انسانی تمرکز است، بطوریکه انسان با داشتن تمرکز می‌تواند قدم بعدی یعنی تفکر را بردارد و بعد از آن اقدام کند. نویسنده همچنین، بخش‌هایی از کتاب را به موضوع بسیار مهم صدا و صداسازی اختصاص داده است. او در این قسمت ابتدا به ماهیت صدا و بعد به انواع صدا، انرژی صدا و مهم‌ترین نکات دربارۀ صدای انسان می‌پردازد. در ادامه به مقولۀ صداسازی پرداخته می‌شود و اینکه صدا را نیز مانند هر بخش دیگری از بدن که قابل ارتقا است، می‌توان بهبود بخشید و کیفیت آن را بالا برد. به این منظور نویسنده تمرین‌هایی مانند: تمرین زبان، تمرین لب، آواز خواندن و… را در این قسمت آورده است که خواننده با کمک این تمرین‌ها بتواند صدای خود را تقویت کند. همچنین در این بخش به تنفس که یکی از ارکان اصلیِ تکلم است، پرداخته می‌شود و تمرین‌هایی برای دستیابی به تنفس صحیح و در نتیجه رسیدن به کلام شیواتر و رساتر، آورده شده است. به طور کلی این کتاب ابزارهای مورد نیاز برای رسیدن به کلامی تاثیرگذار و همچنین موانع سر راه آن را بررسی می‌کند و ما را در جهت رسیدن به این مهارت مهم، راهنمایی می‌کند.