امروزه کمتر داوطلب کنکوری است که از اهمیت درس ادبیات فارسی در کنکور سراسری بی خبر باشد. از آن جایی که درس ادبیات فارسی با ضریب ۴ پرضریب‌ترین درس در میان دروس عمومی به شمار می رود، بسیاری از دانش آموزان به دنبال کسب درصد بالا در این درس هستند، اما اهمیت درس ادبیات فارسی به داشتن ضریب بالا محدود نمی‌شود؛ زیرا اگر از بُعد روانی هم به دفترچه کنکورسراسری نگاه کنیم می بینیم که اولین درسی که داوطلبان می بایست به آن پاسخ دهند درس ادبیات فارسی است. لذا پاسخگویی مقتدرانه در این درس، روحیه داوطلب را برای پاسخگویی سایر دروس دوچندان خواهد کرد.
اما سوال اینجاست که چگونه می توان در درس ادبیات فارسی به درصد بالا رسید؟!
از آنجایی که سهم درس ادبیات فارسی از کنکور سراسری ۲۵ تست است و این تست های در برگیرنده مباحث گوناگونی همچون املا و لغت – معنا – قرابت معنایی – آرایه ادبی – تاریخ ادبیات و زبان فارسی هستند فردی که به درصد بالا در این درس می اندیشد می بایست در کلیه موضوعات بالا به مهارت قابل قبولی دست یابد.
و اما کنکور سال های اخیر …
با بررسی سوالات و همچنین کارنامه داوطلبان کنکور به نکته‌ای جالب برخورد می کنیم. و آن وجود نقص‌های متعدد در مطالعه و تمرین درس ادبیات فارسی است.
یعنی اینکه برای جلوگیری از مطالعه درس به درس ادبیات که موجب پراکندگی مطالب و در پی آن یادگیری ناقص می‌شود مباحث املا و لغت – معنا – قرابت معنایی – آرایه ادبی تاریخ ادبیات و زبان فارسی باید به صورت تفکیک‌شده مورد بررسی جامع قرار گیرند.
کتاب ادبیات موضوعی کامل گاج با نگاهی کاملاً مبحثی و موضوعی به درس ادبیات فارسی، هرآن چه یک داوطلب کنکور سراسری در درس ادبیات فارسی به آن نیاز داشته را در قالب یک کتاب بسیار جامع و دقیق در اختیار علاقه‌مندان به این درس قرار داده است. علاوه بر این ارائه و آموزش نکات کاربردی و میانبرهای تستی از نقاط قوت درخشان کتاب ادبیات فارسی موضوعی گاج به شمار می‌رود.
بانک تست ادبیات فارسی موضوعی کامل میکرو طلایی گاج
ویژگی‌های کتاب
شاید اولین چیزی که با دیدن کتاب ادبیات فارسی موضوعی به ذهنتان برسد حجم زیاد کتاب باشد. که شامل ۸۶۴ صفحه و تعداد ۴۵۶۴ تست از کلیه قلمروهایفکری، ادبی و زبانی آن‌هم بدون احتساب کنکورهای سراسری سال ۹۹ است. و درمجموع حاوی ۴۶۸۹ تست است. و البته عده‌ای هم از آن به‌عنوان وزنه در باشگاه استفاده کنند!!! اما اگر داوطلبی کلیه تست‌های کتاب را بررسی و تحلیل کند، محال است از دیدن تستی در جلسه کنکور سراسری غافلگیر شود و به‌اصطلاح خودمانی آب‌روغن قاتی کند.
لحن صمیمی و طنزآمیز کتاب مانع خستگی خواننده کتاب حتی باوجود بیش از ۴۶۰۰ تست خواهد شد. و جنس خاص کاغذ مورد استفاده در کتاب که البته موجب افزایش قیمت آن شده نیز مرغوب بوده و سایز کلمات خوانا و استاندارد است.
نویسنده
مؤلفان کتاب آقایان امیر نجات شجاعی و مهدی نظری هستند. که انصافاً با قلم روان و کلام ساده و قابل‌فهم خود کاملاً حق مطلب را به‌جا آورده‌اند. و سرسوزنی از مطالب نمانده که از چشمان ایشان برای آموزش در این کتاب دورمانده باشد. نگاه منحصربه‌فرد این عزیزان در راستای آموزش به روش تیپ بندی که قلمرو سه‌گانه فکری، ادبی و زبانی را دربرمی گیرد و موضوعات شش‌گانه‌ی املا و لغت – معنا – قرابت معنایی – آرایه‌های ادبی – تاریخ ادبیات و زبان فارسی را دقیق موردبررسی قرار می‌دهد بسیار تحسین‌برانگیز است.
بررسی بخش‌های مختلف کتاب
به‌طورکلی کتاب ادبیات موضوعی از انتشارات گاج به ۳ قلمرو و ۶ مبحث مختلف به صورت زیر تقسیم می‌شود:
- قلمرو فکری ( بررسی مبحث قرابت معنایی )
- قلمرو ادبی (بررسی مباحث آرایه ادبی و تاریخ ادبیات)
- قلمرو زبانی (بررسی مباحث زبان فارسی ، معنی واژه و املا)
در ابتدای هر مبحث بخشی تحت عنوان راهنما آورده شده که از بخش‌های یادداشت، منابع مطالعه، روش مطالعه، شگردهای طراحی سؤال، مهارت‌های پاسخگویی و اصطلاحات ویژه آن بخش تشکیل‌شده است.
در قسمت راهنما ابتدا در بخش یادداشت هر مبحث را معرفی کرده و سخن از اهمیت و تعداد تست‌های آن مبحث در کنکورسراسری به میان آورده است. این‌گونه دانش آموزان با مشاهده اهمیت هر بخش دیگر به فکر حذف هیچ مبحثی نخواهند افتاد.
پس از یادداشت نوبت منابع مطالعه هر مبحث می‌رسد. در این قسمت کلیه منابعی که ممکن است برای طرح سؤال مورد توجه طراحان کنکور سراسری قرار بگیرند به‌طور دقیق معرفی‌شده‌اند، برای مثال در مبحث آرایه‌های ادبی به کلیه آرایه‌های ادبی موجود در کتاب اشاره شده است؛ به‌گونه‌ای که برای همه آرایه‌ها، درس‌نامه‌های کامل به همراه نکات بسیار مهم و کاربردی برای شناسایی آرایه به همراه نمونه‌های بسیار و متنوع در قالب پرسش‌های گوناگون و تحلیل‌های مرحله‌به‌مرحله به رشته تحریر درآمده است.
در قسمت روش مطالعه، شما آسان‌ترین و کارآمدترین روش یادگیری هر بخش را خواهید آموخت. از آنجایی که در بسیاری از مواقع آموزش و ترتیب مطالب در کتاب درسی بی‌برنامه و پراکنده است و تنها چند مثال کلیشه‌ای توسط کتاب درسی تحلیل‌شده‌اند وجود این بخش برای مطالعه مفید و برای بازده دانش آموزان به‌شدت ضروری است.
برای مثال در مبحث قرابت معنایی بهترین روش مطالعه آن انتخاب و به خاطر سپردن یک بیت به‌عنوان (بیت الگو) معرفی‌شده است.
قسمت بعدی راهنما به شگردهای طراحی سؤال اختصاص‌یافته است. در این قسمت تفکر پایه‌ای طراحی سؤال برای شما عزیزان نشان داده شده است. و به تیپ‌های رایج‌تر و پرکاربردتر توجه ویژه‌ای شده و از آن‌ها تحت عنوان مباحث سهمیه دار یاد شده است.
در مهارت‌های پاسخگویی به دانش آموزان کلید و میانبرهای لازم برای رسیدن هرچه سریع‌تر به پاسخ صحیح داده شده است. که با توجه به زمان پاسخگویی محدود در جلسه کنکور بسیار حیاتی است.
برای مثال در بخش زبان فارسی به داوطلبان توصیه اکید بر با دقت خواندن صورت سؤال و همچنین بررسی دقیق گزینه‌ها شده است. و پاسخگویی به هر روش فضایی و تخیلی را مردود اعلام کرده است.
در اصطلاحات ویژه هر بخش شما با مصطلحات مخصوص هر مبحث مواجه خواهید شد. به‌عنوان‌مثال در بخش املا، اصطلاحات تک املا، هم‌آوا و گروه کلمه به‌طور کامل تشریح شده‌اند.
تیپ‌شناسی
پس از قسمت راهنما به بخش تیپ‌شناسی می‌رسیم. در این بخش در موضوعاتی که لازم به نظر رسیده تیپ موضوعات مورد بررسی و دسته‌بندی قرارگرفته است. درواقع شما خواهید دید که صورت‌های مختلف طرح سؤال از یک مبحث چگونه خواهد بود. و خوش‌تیپ‌ترین نوع سوالات مطرح‌شده در درس ادبیات فارسی کدام اند.
درس‌نامه
درس‌نامه‌های هر مبحث شامل اطلاعاتی است که یک دانش‌آموز پیش از آن‌که به سراغ سوالات هر مبحث برود به آن نیاز دارد. درس‌نامه‌های کتاب ادبیات موضوعی گاج خلاصه و فشرده است. ولی درعین‌حال کلیه نکته‌های کلیدی به‌طور کامل بیان‌شده است.
حال به بررسی درس‌نامه مباحث موجود در کتاب ادبیات فارسی موضوعی می‌پردازیم:
قرابت معنایی
مبحث قرابت معنایی نخستین مبحثی که در کتاب ادبیات فارسی موضوعی به آن پرداخته‌شده است. در این مبحث با توجه به توضیحات کامل و خوبی که برای شرح ابیات و عبارات مهم هر درس آمده است، خواننده کتاب را به این باور می‌رساند که در انتهای مبحث قادر خواهد بود تا از پس کلیه تست‌های قرابت معنایی بربیاید. علاوه بر ساختار درس به درس مربوط به هر پایه (دوازدهم – یازدهم – دهم) وجود کادرهای آبی‌رنگ که به بررسی مفاهیم درس به‌طور جداگانه پرداخته‌اند و نیز وجود ابیات و عبارات در ((تناسب)) – ((تفاوت)) و یا ((تقابل)) متن درس به غنی‌تر شدن این مبحث کمک قابل‌توجهی کرده است.
پس‌ازآن با آوردن تست‌های تألیفی و کنکوری و سنجش میزان یادگیری شما سنجیده خواهد شد. و شما متوجه اهمیت هر مفهوم در آزمون‌های چهارگزینه‌ای مخصوصاً کنکورسراسری خواهید شد.
آرایه‌های ادبی
در مبحث آرایه‌های ادبی کلیه آرایه‌های موجود در کتاب و حتی خارج از کتاب با بیانی صمیمی به‌طور کامل تشریح شده‌اند. آوردن ترفندهای شناسایی و تست‌زنی آرایه‌ها در این بخش و دیدن چگونگی حل تست‌ها به روش کاملاً کاربردی شما را شگفت‌زده خواهد کرد. پس آن شما با حل تست‌های ترکیبی به مهارت لازم در این مبحث دست خواهید یافت.
تاریخ ادبیات
مبحث تاریخ ادبیات شامل اطلاعات تاریخی است که به‌صورت جداول مرتب و منظم ، تاریخ ادبیات هر ۳ پایه (دوازدهم – یازدهم – دهم) را زیر و رو کرده و به‌صورت یکجا در قالب چند صفحه آورده است. و دانش‌آموز را از خرید دیگر منابع برای مبحث تاریخ ادبیات بی‌نیاز کرده است. سپس کلیه تست‌های مربوط به این مبحث جمع‌آوری‌شده است. که دانش آموزان با مطالعه دقیق جدول‌ها و حل کل تست‌های این بخش به تسلط کامل خواهند رسید.
زبان فارسی
مبحث زبان فارسی بخشی است که بسیاری از دانش آموزان از آن گریزانند. و اکثراً تست‌های این مبحث را در کنکورسراسری پاسخ نمی‌دهند. خوشبختانه در کتاب ادبیات موضوعی کامل گاج نگاه ویژه‌ای به مبحث زبان فارسی شده است. و با توجه به اهمیت موضوع درس‌نامه در قالب تکه‌تکه آمده است. و بلافاصله بعدازآن تست‌های آن بخش آمده که کلیه نکات بیان‌شده را در برمی‌گیرد. و جای هیچ شبهه‌ای در مطالب را باقی نمی‌گذارد .
معنی واژه
در مبحث معنی واژه کلیه کلمات موجود در قسمت واژه‌نامه و همچنین کلمات موجود در متن دروس و کلیه تمرین‌های کتاب به همراه معناهایشان به‌صورت درس به درس در قالب جدول‌ها و ستون‌های مجزا از هم آورده شده‌اند. و بعد از تیپ‌های گوناگون تست‌های این بخش مورد سؤال قرارگرفته است.
املا
مبحث املا به بررسی واژه‌هایی که از نظر املایی اهمیت دارند پرداخته است. استفاده از جدول‌های مختلف در این مبحث بسیار مفید بوده و در ادامه تست‌های مرتبط در قالب تیپ بندی‌های مخصوص به رشته تحریر درآمده‌اند.
پرسش‌های چهارگزینه‌ای
می‌دانیم که لازمه تسلط کافی در هر موضوع حل تمرین‌ها تست‌های متعدد و گوناگون از آن مبحث است. امروزه با توجه سؤالات جدیدی که هرساله توسط طراحان سؤالات کنکور سراسری رونمایی می‌شود ما به منبع نیاز داریم. تا تمامی تیپ‌های مختلف سؤالات برایمان دسته‌بندی و در اختیارمان قرار دهد. در پرسش‌های موجود در کتاب ادبیات موضوعی کامل گاج سعی شده تا کلیه مطالب آموخته‌شده مورد سؤال قرار گیرد. نکته دیگر همراهی نویسندگان کتاب با دانش‌آموز در هنگام حل تست‌هاست. به این صورت که در ابتدای هر تیپ از سؤالات توضیح مختصری از تست‌های پیش رو داده‌شده است. و گاه نکات مشاوره‌ای به چشم می‌خورد. در انتهای کتاب هم پاسخنامه کلیدی تست‌ها آورده شده است. البته اگر تحلیل و پاسخنامه تشریحی تست‌ها را می‌خواهید، جلد دوم ادبیات موضوعی کامل را می‌بایست تهیه کنید.
جمع‌بندی
کتاب ادبیات موضوعی کامل گاج با نگاه مبحثی و موضوعی خود به درس ادبیات فارسی منبعی کامل برای یادگیری و تمرین تمام مباحثقرابت معنایی – آرایه ادبی – تاریخ ادبیات – زبان فارسی – معنی واژه و املا است. دانش آموزان متوسط می‌توانند از آن به‌عنوان سکوی پرتاب در درس ادبیات استفاده کنند. لحن گرم درس‌نامه‌ها و دقت نظر در تدوین تست‌ها از نقاط قوت برجسته کتاب ادبیات موضوعی گاج است. با داشتن این کتاب دیگر نیازی به تهیه کتاب برای مباحث مختلف ادبیات فارسی نخواهید داشت.