کتاب «پرسشهای چهار گزینهای شیمی ۳» یا «شیمی دوازدهم تست» نوشتهی «دکتر نیما سپهری، مهدی براتی و یاسر عبداللهی» از انتشارات خیلی سبز، مختص دانشآموزان دوازدهم و کنکوری در رشتههای «علوم تجربی و ریاضی فیزیک» است. این کتاب در ۶۶۴ تنظیم شده است. لحن و شیوهی بیان کتاب، رسمی و در بعضی از قسمتها که با فونت دیگری نوشته شده است محاورهای و عامیانه است.
شیمی در کنکور سراسری
برای دو رشتهی ریاضی و تجربی در کنکور سراسری، ۳۵ سؤال شیمی مطرح میشود. بودجهبندی شیمی در این دو رشته با هم متفاوت است.
در هر دو رشته، دقیقاً ۳۵ سؤال شیمی در کنکور مطرح میشود و زمان پاسخگویی به آن هم ۳۵ دقیقه است. که آخرین درس هر دو رشته در کنکور سراسری است. در رشتهی ریاضی سؤالات ۲۰۱ تا ۲۳۵ و در رشتهی تجربی سؤالات ۲۳۶ تا ۲۷۰ به شیمی اختصاص یافته است.
ساختار کلی کتاب
این کتاب چهار بخش اصلی دارد:
- تستها
- درسنامهها
- پاسخنامه کلیدی
- پاسخنامه تشریحی
مطالب هر فصل به صورت مجزا بیان شده است؛ یعنی ابتدای هر فصل تستها آمده است. بعد از آن پاسخنامه کلیدی همان فصل و سپس درسنامهها و پاسخنامه تشریحی به همراه هم آمدهاند. حالا به بررسی اجزای کتاب میپردازیم.
تستها: تستهای کتاب شیمی دوازدهم خیلی سبز، به دو سری اصلی تقسیم میشوند. سری A و سری Z . هر فصل با تستهای سری A که تقریباً ۹۵ درصد کل تستها را در برمیگیرد، آغاز میشود.
تستهای سری A شامل تستهای کنکور سالهای اخیر، تستهای برگرفته از متن و تمرینات کتاب درسی و در نهایت تستهای کاملاً مفهومی برگرفته از کتاب درسی است (طبق گفتهی مؤلفین، تستهای سری A برای ۱۰۰ درصد زدن در کنکور لازم است). حل این تستها به همهی دانشآموزان پیشنهاد میشود. چرا که آمادگی شما را برای شرکت در آزمونهای آزمایشی و کنکور تضمین میکند. دستهبندی مطالب در کتاب بسیار منظم انجام شده و در ابتدای هر بسته از تستها شماره صفحات کتاب درسی ذکر شده است.
این ویژگی برای دانشآموزانی که در آزمونهای آزمایشی شرکت میکنند بسیار مفید و کاربردی است؛ زیرا برای پیدا کردن مطالب مرتبط با صفحات مورد نظر کتاب درسی در کتاب شیمی دوازدهم تست از انتشارات خیلی سبز، کار سادهای در پیش دارند. از سؤالات با سبک جدید که در کنکور دو سال اخیر دیده شده نیز به اندازه کافی در این کتاب یافت میشود. در چیدمان سؤالها روند آموزشی به طور کامل رعایت شده است که یادگیری دانشآموزان با تفهیم بیشتری همراه باشد.
در این کتاب تمهیداتی نیز برای دانشآموزانی که فرصت زیادی برای حل تست ندارند، اندیشیده شده است. این دانشآموزان تنها با حل تستهایی که با علامت «بهعلاوه» مشخص شدهاند، میتوانند به آمادگی نسبتاً بالایی برای شرکت در آزمونها و کنکور برسند. زیرا این تستها تمامی مطالب موجود را پوشش میدهند.
بعد از تستهای سری A ، تستهای سری Z دیده میشوند. این تستها مناسب دانشآموزانی است که در درس شیمی سطح علمی بالاتری دارند. نویسندگان کتاب شیمی دوازدهم تست خیلی سبز برای این تستها این توضیحات را عیناً ارائه دادهاند:
Z آخرین حرف انگلیسیه و این سری تستها آخرین تستهایی هستن که بدون شک برای تک رقمی یا دو رقمی شدن شما در کنکور لازمه! سطح این تستهای ترکیبی و مفهومی یه سر و گردن بالاتر از تستهای سری قبلیه، برای کسانی که میخوان شیمی رو تو کنکور ۱۱۰ بزنن! همیشه بهترین باشین!
به عبارت دیگر تستهای سری Z ، برای حالتی است که اگر تستهای مطرح شده در کنکور، سخت باشند؛ شما خود را گم نکنید و قبلاً مشابه آن را دیده باشید. تستهای مطرح شده در این کتاب از سؤالات کنکور سالهای اخیر، سؤالات المپیادهای دانشآموزی شیمی، متن و تمرینهای کتاب درسی، تستهای تألیفی و …. با ذکر منبع در کنار سؤال هستند.
تعداد تستهای کتاب شیمی دوازدهم تست خیلی سبز، در جدول زیر آمده است.
مجموع | سری Z | سری A | عنوان فصل | ردیف |
۴۲۳ | ۲۱ | ۴۰۲ | مولکولها در خدمت تندرستی | ۱ |
۴۵۱ | ۱۰ | ۴۴۱ | آسایش و رفاه در سایه شیمی | ۲ |
۲۷۰ | ۷ | ۲۶۳ | شیمی جلوهای از هنر، زیبایی و ماندگاری | ۳ |
۳۸۶ | ۴۱ | ۳۴۵ | شیمی، راهی به سوی آیندهای روشنتر | ۴ |
۱۵۳۰ | ۷۹ | ۱۴۵۱ | – – – – – | مجموع |
در ضمن پاسخنامه کلیدی دقیقاً بعد از تستها و قبل از پاسخنامه تشریحی هر فصل گنجانده شده است.
درسنامهها
درسنامهها و پاسخ تشریحی کتاب شیمی دوازدهم تست خیلی سبز، همراه با هم آمدهاند. تمامی درسنامهها در کادرهای زرد رنگ ارائه شدهاند. در درسنامه، خط به خط کتاب مورد بررسی قرار گرفته است. حتی مطالب «خود را بیازمایید» و «با هم بیندیشیم» و نتایج حاصل آنها نیز در درسنامه ارائه شده است؛ یعنی با وجود این درسنامهها، دانشآموز نیازی به کتاب درسی نخواهد داشت. در درسنامهی کتاب مذکور، تمامی فرمولهای محاسباتی، همراه با مثال و پاسخ تشریحی آن آورده شده است؛ که روش حل سؤالات محاسباتی را نیز به دانشآموز بیاموزد.
نکات مهم به صورت مرتب و طبقهبندی شده، در درسنامه به چشم میخورد. جدولهای نظامدار و مرتب، که تأثیر خوبی در دستهبندی مطالب در ذهن دانشآموز دارد، نیز در درسنامه موجود است. از نکات بارز درسنامه و البته همهی بخشهای کتاب، جملاتی با بیان عامیانه است؛ که فونت آن با فونت اصلی کتاب متفاوت است.
نکته دیگر این که، درسنامهها دقیقاً لابهلای پاسخنامه تشریحی قرار دارند. یعنی دانشآموز زمانی که برای یافتن پاسخ یک تست به پاسخنامه مراجعه میکند، به درسنامه مرتبط برخورد میکند. البته مشکلی که در این حالت پیش میآید، حل بعضی تستها، قبل از مطالعهی درسنامه است. و دانشآموز بعد از حل تست، زمانی که به پاسخنامه مراجعه میکند؛ درسنامه را میبیند.
بهتر بود نویسندگان کتاب شیمی دوازدهم تست خیلی سبز، در ابتدای هر قسمت از تستها، که درسنامهی مخصوص به خود را دارند؛ شمارهی درسنامهی مرتبط را ذکر میکردند تا دانشآموز، قبل از حل تست، درسنامه را مطالعه کند.
استفاده از رنگهای متنوع، جذابیت خاصی به درسنامهها داده است.
پاسخنامه تشریحی
پاسخنامه تشریحی کتاب شیمی دوازدهم تست خیلی سبز، با ارائهی توضیحات لازم و کافی برای ارائه راه حلها، تا حد زیادی نیاز دانشآموزان را در فهم سؤال برطرف میکند. توضیحات نوشتاری به اندازه کافی میتوانند دانشآموزان را از نظر علمی اغنا کنند. در این پاسخنامه، سؤالات محاسباتی با ارائهی فرمولها و سپس جایگذاری اعداد در آن، آورده شدهاند؛ همین ویژگی، باعث بیشتر دیده شدن فرمول و در نتیجه حفظ شدن آن توسط دانشآموز میشود.
محاسبات ریاضی در حل مسائل شیمی اهمیت ویژهای دارند. در این کتاب برای سؤالات محاسباتی، تمامی محاسبات مرحله به مرحله، آورده شده است، که این خود مشکل خیلی از دانشآموزان در محاسبه را برطرف میکند. در تعدادی از سؤالات که امکان محاسبهی تقریبی بوده، این روش محاسبه نیز توضیح داده شده است، که دانشآموزان با این روش هم که زمان رسیدن به پاسخ در آن، کمتر است، آشنا شوند.
در برخی از سؤالات بررسی سایر گزینهها، که نکات بیشتری را به دانشآموز یادآوری میکند و یا به او میآموزد، انجام شده است. همچنین سؤالاتی را با چند راه حل در این کتاب میبینیم، که عموماً راه حلهای دوم و سوم، کوتاهتر هستند و زمان رسیدن به پاسخ نیز برای آنها کمتر.
جمعبندی
کتاب شیمی دوازدهم تست خیلی سبز، برای دانشآموزان دوازدهم، در هر سطح علمی قابل استفاده است؛ چرا که درسنامهها طوری تنظیم شدهاند که قابلیت تفهیم برای همهی دانشآموزان را داشته باشد.
در ضمن، این کتاب علاوه بر آمادهسازی دانشآموزان برای کنکور، برای آمادگی در امتحانات نهایی نیز به دلیل درسنامههای کامل آن، کاربردی است.