اهمیت تک تک دروس عمومی بر هیچ دانش‌آموزی پوشیده نیست. دروس عمومی معمولاً در همه‌ی رشته‌ها مباحث یکسانی داشته و دانشآموزان همه‌ی رشته‌ها باید این دروس را به خوبی فرا گیرند. از طرفی از آن جا که دروس عمومی به نسبت دروس اختصاصی هر رشته بسیار ساده‌تر هستند، معمولاً دانشآموزان به طور متوسط درصدهای بالاتری در دروس عمومی (نسبت به دروس اختصاصی) کسب می‌کنند. از این رو کسب درصد خیلی پایین‌تر از میانگین در این دروس تأثیر منفی نسبتاً زیادی بر رتبه‌ی کنکور می‌گذارد. به همین دلیل هم هر سال دانشآموزان تمامی رشته‌ها برای خواندن تمامی دروس عمومی برنامه‌ریزی کرده و زمان قابل توجهی را به یادگیری و مطالعه‌ی این دروس می‌پردازند.
از میان دروس عمومی، درس عربی با ضریب ۲ در کنکور جزو کم‌تأثیرترین دروس موجود در کنکور است (مشابه درس زبان انگلیسی) اما از ان جا که یادگیری درس عربی و کسب درصد بالا در این درس در کنکور تا حد زیادی تکنیکی بوده و پیچیدگی خاصی ندارد، عموم دانشآموزان این درس را به حد لازم فرا می‌گیرند تا بتوانند با کسب درصد بالا در این درس قدم مثبتی در راستای کاهش رتبه‌ی کنکور خود بردارند. منابع آموزشی و کمک آموزشی فراوانی برای درس عربی در اختیار دانشآموزان قرار گرفته است. تنوع و گستردگی این منابع به حدی زیاد است که دانش‌اموزان را تا حدی گیج می‌کند. دانش‌آموزانی که قصد آمادگی برای کنکور را دارند، همواره به دنبال یک کتاب واحد و جامع برای یادگیری تمامی مباحث درس عربی هر سه پایه‌ی دهم، یازدهم و دوازدهم و تست زدن این مباحث هستند. در این متن کتاب‌های عربی جامع چهار انتشارات برتر کتب کمک آموزشی کشور، انتشارات بین‌المللی گاج، خیلی سبز، مهر و ماه و نشر الگو) معرفی، بررسی و مقایسه شده است. دانشآموزان به کمک این متن می‌توانند با دید باز بهترین و مفیدترین کتاب را از میان این چهار مورد برای خود انتخاب کنند.
شماری از ویژگی‌های کلی کتاب‌های عربی جامع انتشارات مهر و ماه، خیلی سبز، نشر الگو و گاج
- ویرایش کاملاً جدید کتاب پرسش‌های چهار گزینه‌ای عربی جامع (دهم، یازدهم و دوازدهم) از انتشارات خیلی سبز:
- این کتاب در یک جلد با ۶۶۰ صفحه توسط کاظم غلامی، بهروز حیدربکی، غزال موسوی و مجسن آهویی تألیف شده است.
- این کتاب کاملاً جامع بوده و شامل تمامی مباحث هر سه پایه‌ی دهم، یازدهم و دوازدهم می‌شود.
- این کتاب شامل درسنامه‌های مفصل، تست‌های طبقه‌بندی شده، پاسخنامه‌ی تشریحی و کلیدی سؤالات است.
- در این کتاب به طور کل ۳۱۳۰ تست مطرح شده است که از این تعداد ۱۱۴۸، ۹۹۳ و ۹۸۹ تست به ترتیب مربوط به پایه‌ی دهم، یازدهم و دوازدهم می‌شود.
- رنگ‌های مکمل استفاده شده در این کتاب رنگ‌های خاکستری و سبز روشن هستند که به هیچ عنوان چشمان خوانندگان کتاب را اذیت نمی‌کنند.
- کتاب عربی جامع (دهم، یازدهم و دوازدهم) از نشر الگو:
- این کتاب در یک جلد با ۴۲۹ صفحه توسط دکتر ایاد فیلی تألیف شده است.
- این کتاب کامل و جامع بوده و شامل تمامی مباحث عربی هر سه پایه‌ی دهم، یازدهم و دوازدهم می‌شود.
- این کتاب دارای درسنامه‌های کامل همراه با تماری مرتبط، تست‌های تألیفی متنوع، پاسخنامه‌ی تشریحی سؤالات است.
- این کتاب همچنین سؤالات آزمون‌های کنکور سراسری سال ۹۹ را نیز ارائه کرده است.
- توضیحات بخش مقدمه‌ی این کتاب توضیحات بسیار خوب و مفیدی بوده و پیشنهاد می‌شود دانشآموزان پیش از شروع مطالعه‌ی کتاب این بخش را نیز بخوانند.
- در این کتاب به طور کل ۲۲۴۷ تست مطرح شده است که از این تعداد، ۸۱۳، ۵۹۱ و ۴۱۳ و ۴۳۰ تست به ترتیب مربوط به مباحث پایه‌ی دهم، یازدهم، دوازدهم و آزمون‌های ترجمه، درک مطلب و کنکورهای سراسری سال ۹۹ می‌شود.
- رنگ مکمل استفاده شده در این کتاب رنگ سبز – آبی روشن است. ترکیب رنگ این کتاب تا حد ممکن از خسته شدن زودهنگام چشمان دانشآموزان جلوگیری می‌نماید.
- ویرایش کامل کتاب عربی جامع دهم، یازدهم و دوازدهم از انتشارات مهر و ماه:
- این کتاب در یک جلد با ۴۶۴ صفحه توسط مهران ترکمان، دکتر مسعود محمدی و دکتر مهدی طاهری تألیف شده است.
- این کتاب کاملاً جامع بوده و شامل تمامی مباحث درس عربی در هر سه پایه‌ی دهم، یازدهم و دوازدهم می‌شود.
- با خرید این کتاب یک کتابچه‌ی درسنامه‌ی همراه نیز به عنوان هدیه به دانشآموزان تعلق می‌گیرد.
- این کتاب شامل تست‌های طبقه‌بندی شده، پاسخنامه‌ی تشریحی و کلیدی سؤالات است. درسنامه‌ها در کتب رایگان درسنامه‌ی همراه ارائه شده است.
- در ویرایش جدید این کتاب سؤالات کنکورهای سراسری سال ۱۴۰۰ نیز ارائه شده است.
- در این کتاب به طور کل ۳۷۵۲ تست مطرح شده است که از این تعداد ۱۳۹۷، ۱۰۳۶ و ۷۳۳ و ۵۸۶ تست به ترتیب مربوط به مباحث کتب درسی پایه‌ی دهم، یازدهم، دوازدهم و تست‌هاس تکمیلی می‌شود.
- رنگ‌های مکمل استفاده شده در این کتاب رنگ‌های خاکستری و آبی نسبتاً هستند که ترکیب رنگ بسیار خوبی برای کتب کمک آموزشی تشکیل می‌دهند.
- کتاب میکرو عربی جامع (دهم + یازدهم + دوازدهم) رشته‌های ریاضی و تجربی از انتشارات بین‌المللی گاج:
- این کتاب در یک جلد با ۷۲۹ صفحه توسط گروهی از مولفان تألیف شده است.
- این کتاب نیز به صورت جامع و کامل تمامی مباحث درس عربی هر سه پایه‌ی دهم، یازدهم و دوازدهم را پوشش می‌دهد.
- این کتاب شامل درسنامه‌های تفصیلی به همراه نکات کنکوری، تست‌های طبقه‌بندی شده، آزمون‌های مبحثی و پاسخنامه‌ی تشریحی سؤالات است.
- بخش مقدمه‌ی مؤلف در این کتاب توضیحات روشنگری در مورد محتوای کتاب و نحوه‌ی استفاده‌ی بهینه از این محتوا اراده شده است که مطالعه‌ی این توضیحات قطعاً خالی از لطف نخواهد بود.
- در این کتاب نیز سؤالات کنکورهای سراسری سال ۱۴۰۰ ارائه شده است.
- در این کتاب به طور کل ۳۶۲۶ تست مطرح شده است که از این تعداد ۱۲۴۸، ۱۲۷۵ و ۹۵۵ و ۱۴۸ تست به ترتیب مربوط به مباحث کتب درسی پایه‌ی دهم، یازدهم، دوازدهم و تست‌های تکمیلی اعم از تست‌های کنکورهای سراسری سال ۱۴۰۰ می‌شود.
- در این کتاب از رنگ‌های متنوعی استفاده شده است و در واقع رنگارنگ بودن کتاب جذابیت بصری فوق‌العاده‌ای به کتاب بخشیده است و به خصوص در بخش درسنامه‌ها به یادگیری بهتر و منسجم‌تر نکات می‌انجامد.
بررسی و مقایسه‌ی درسنامه کتاب‌ها
درسنامه‌های کامل و مفصل بخش قابل توجهی از کتاب‌های عربی جامع مورد بحث را تشکیل می‌دهد. البته درسنامه‌های کتاب مهر و ماه در کتابچه‌ای جدا از کتاب اصلی ارائه می‌شود ولی در سه کتاب دیگر درسنامه‌ها در خود کتاب قرار داده شده‌اند. هر چهار کتاب مباحث عربی را منطبق بر کتب درسی بر حسب پایه و سپس شماره‌ی درس تقسیم‌بندی نموده‌اند. درسنامه‌های هر درس در کتب نشر الگو،گاج و خیلی سبز همگی در ابتدای همان درس قرار داده شده است. ویژگی مشترک درسنامه‌های کتاب‌های گاج و خیلی سبز، کامل و مفصل بودن آن‌ها به گونه‌ای که دانشآموزان را از هر گونه کتاب آموزش عربی از جمله کتب درسی بی‌نیاز کنند، است. ویژگی مشترک دیگر در درسنامه‌های این کتب بیان نکات کنکوری و تکنیکی با عناوین نکته، تذکر و توجه است. همچنین درسنامه‌های سه کتاب خیلی سبز، نشر الگو و گاج پر از مثال، تمرین، پرسش و تست آموزشی به همراه توضیح پاسخ است؛ البته کتب نشر الگو تنها کتابی است که در خلل نکات درسنامه تعدادی تمرین تشریحی مطرح کرده و پاسخ آن‌ها را در بخش پاسخنامه (و نه همان درسنامه) قرار داده است. این کتاب‌ها تمامی مباحث هر درس از هر کتاب درسی را در یک فصل و یک بخش توضیح داده‌اند. کتاب نشر الگو تمامی مطالب مهم عربی سال‌های قبل از دهم را نیز در فصل اول عربی پایه‌ی دهم یادآوری کرده است. کتاب‌های دیگر نکات سال‌های قبل را در خلل نکات درسنامه‌ها در فصل‌های مختلف یادآوری کرده‌اند. یک ویژگی بسیار خوب درسنامه‌های کتاب نشر الگو ارائه‌ی یک جمع‌بندی کوتاه و بسیار خلاصه جهت مرور سریعتر مطالب در انتهای درسنامه‌ی مربوط به هر درس است. همچنین هر سه کتاب از کادربندی، جداول و نمودارهای مختلف برای انسجام بیشتر مطالب درسنامه‌ها استفاده کرده‌اند. این ویژگی به خصوص در کتاب گاج به دلیل ترکیب موارد فوق با رنگ‌های متنوع بسیار به یادگیری دانشآموزان و در ذهن ماندن مطالب کمک می‌کند. لازم به ذکر است که درسنامه‌های کتاب نشر الگو تنها قواعد دروس عربی را آموزش می‌دهند.
دسته‌بندی مطالب در درسنامه‌های هر کتاب با وجود شباهت‌های ساختاری کلی، نسبتاً متفاوت است. درسنامه‌ی هر درس از این چهار کتاب در دسته‌بندی‌های موضوعی زیر ارائه شده است:
- کتاب خیلی سبز: قواعد، واژه‌نامه، ترجمه و بررسی جملات درس و جملات مهم‌ترین‌ها
- کتاب گاج: قواعد، نکات ترجمه، واژگان، مترادف، متضاد، جع مکسر و ترجمه‌ی متون مهم
هر کدام از این چهار کتاب علاوه بر دروس کتب درسی عربی نکات لازم برای کنکور را به همراه تست در پیوست آموزش داده‌اند. کتاب خیلی سبز تنها دارای یک پیوست درک مطلب است. در این پیوست متون و تست‌های درک مطلی تمامی کنکورهای سراسری اخیر ارائه شده است. کتاب گاج دارای چهار پیوست نکات کلیدی ترجمه، مفاهیم، تجزیه و ترکیب و ضبط حرکات است که این پیوست‌ها هم شامل درسنامه و هم شامل تست می‌شوند. در پیوست‌های کتاب مهر و ماه تست‌های مربوط به تجزیه و ترکیب، ضبط حرکات، درک مطلب و کنکورهای ۱۴۰۰ ارائه شده‌اند. متونمربوط به تست‌های درک مطلب پیوست در این کتاب بر خلاف کتاب خیلی سبز تألیفی هستند. کتاب نشر الگو نیز دارای پیوست‌های اصوا و فنون ترجمه،مفردات (لغات)، جداول تعاریف و کلمات مترادف و متضاد، توضیحات و جداول جمع‌های مکسر و درک مطلب است.
بررسی و مقایسه‌ی کمی و کیفی تست‌ها
هر چهار کتاب بانک تست کامل و جامعی ارائه کرده‌اند. دسته‌بندی تست‌های هر درس در این چهار کتاب متفاوت است. در کتاب گاج تست‌های درس در گروه‌های تست‌های واژگان، ترجمه، تعریب و مفهوم، قواعد، تحلیل صرفی و ضبط حرکات قرار گرفته‌اند. تست‌های قواعد نیز خود به دو دسته‌ی تست‌های آموزشی و تست‌های مهارتی تقسیم شده‌اند که پیشنهاد می‌شود ابتدا تست‌های آموزشی قواعد و سپس تست‌های مهارتی آن حل گردد. تقسیم‌بندی تست‌های هر درس در کتاب گاج به صورت تست‌های ترجمه و مفهوم، واژگان و درک مطلب است. این کتاب تست‌های کنکوری هر درس را نیز در بخشی جداگانه ارائه کرده و در انتهای تست‌های هر درس یک آزمون جامع از کل مطالب درس مطرح کرده است. کتای مهر و ماه تست‌های هر فصل را در بخش‌های کلی ترجمه و تعریب، واژگان و قواعد ارائه می‌کند. این کتاب همچنین موضوع جزئی‌تر تست‌های هر بخش را نیز دکر کرده است. کتاب نشر الگو نیز تست‌های هر درس را به بخش‌های واژگان، ترجمه، قرابت معنایی و مفاهیم و قواعد تقسیم کرده است. جداول زیر تعداد تست‌های هر چهار کتاب را به تفکیک درس و پایه مقایسه می‌کند.
- جدول مقایسه‌ی کمی تست‌های مربوط به پایه‌ی دهم:
- جدول مقایسه‌ی کمی تست‌های مربوط به پایه‌ی یازدهم:
- جدول مقایسه‌ی کمی تست‌های مربوط به پایه‌ی دوازدهم و پیوست‌های تکمیلی:
تست‌های هر چهار کتاب از نظر میزان دشواری متنوع بوده و البته تستی فرای کنکور در هیچ کدام از این کتاب‌ها دیده نمی‌شود. کتاب‌های نشر الگو، خیلی سبز و گاج متأسفانه میزان دشواری تست‌ها را اصلاً مشخص نکرده‌اند. کتاب مهر و ماه اما تست‌های بسیار دشوار هر مبحث را با علامت خاصی مشخص کرده است و همچنین در هر فصل تست‌ها را از ساده به دشوار چیده است. از نظر منبع سؤالات نیز این کتاب‌ها مشابه نیستند. عمده‌ی تست‌های هر چهار کتاب تألیفی هستند. کتاب‌های خیلی سبز، مهر و ماه و نشر الگو علاوه بر تست‌های تألیفی، تعدادی تست از کنکورهای اخیر و آزمون‌های آزمایشی کانون فرهنگی آموزش با ذکر کامل منبع ارائه کرده‌اند. کتاب گاج ولی تنها به ارائه‌ی تست‌های تألیفی و کنکوری بسنده کرده است. یک مزیت کتاب گاج نسبت به دیگر کتب‌ها ارائه‌ی یک آزمون جامع از هر درس، هر پایه و همچنین یک آزمون جامع از دروس هر سه پایه است. این آزمون‌ها بسیار برای محک زدن دانش دانشآموزان پس از مطالعه و بررسی تست‌های هر درس و یا تمامی دروس هر پایه است.
بررسی و مقایسه‌ی پاسخنامه‌ها
هر چهار کتاب دارای پاسخنامه‌های تشریحی کامل و مفصل هستند. کتاب‌های خیلی سبز و مهر و ماه جهت تسهیل فرایند چک کردن جواب‌ها توسط دانشآموزان علاوه بر پاسخنامه‌ی تشریحی، پاسخنامه‌ی کلیدی سؤالات را نیز در انتهای کتاب قرار داده‌اند. مهم‌ترین ویژگی مشترک پاسخنامه‌های تشریحی این چهار کتاب مفصل بودن توضیحات سؤالات در آن‌ها است. دیگر ویژگی مشترک پاسخنامه‌های این کتاب ترجمه‌ی روان و کامل متون درک مطلب است. همچنین در هر چهار کتاب بر حسب لزوم تمامی گزینه‌های یک سؤال ترجمه و بررسی شده‌اندتا دانشآموزان علت نادرست بودن سایر گزینه‌های سؤالات را نیز کامل متوجه شوند. در کتب مهر و ماه نکات و تکنیک‌های حل تست در لابه‌لای توضیحات تست‌ها در کادرهای مشخص و با عناوینی سرگرم‌کننده همچون ویتامینه، دوپینگ، شیر خشک، نسوزی و دلمه بیان شده‌اند. کتاب خیلی سبز نیز نکات تست‌ها را با عنوان نکته‌ی آموزشی ذکر کرده است. این کتاب همچنین نکات و کلمات مهم توضیح پاسخ سؤالات را نیز بیان کرده است. کتاب نشر الگو و گاج نیز نکات تست‌ها را تحت عنوان توجه در پاسخنامه‌ی تشریحی نوشته‌اند. البته لازم به ذکر است که در کل کتب گاج نکات بسیار کمی را در پاسخنامه ذکر کرده است؛ این در حالی است که نکات فراوان مذکور در پاسخنامه‌ی کتاب مهر و ماه پاسخنامه‌ی این کتاب تبدیل به منبعی از نکات مهم و تکنیک‌های تست زدن کرده است.
کلام پایانی و جمع‌بندی
به دلیل اهمیت قابل توجه درس عربی در کنکور تمامی رشته‌ها از جلمه رشته‌های تجربی و ریاضی یافتن منبع مناسب برای یادگیری تمامی مباحث هر سه پایه‌ی دهم، یازدهم و دوازدهم و همچنین حل تست از این مباحث، همواره در اولویت دانش‌آموزانی که می‌خواهند در کنکور شرکت کنند است. منابع جامع بسیاری برای درس عربی وجود دارد که از میان آن‌ها چهار کتاب عربی جامع میکرو از انتشارات بین‌المللی گاج، پرسش‌های چهار گزینه‌ای عربی جامع از انتشارات خیلی سبز، عربی جامع انتشارات مهر و ماه و عربی جامع نشر الگو در این متن با جزئیات کامل معرفی و مقایسه شده‌اند. هر کدام از این چهار کتاب خود به تنهایی منبع کاملی برای آماده‌سازی دانشآموزان جهت شرکت در آزمون‌های آزمایشی و کنکور هستند.
به طور کل در میان این چهار کتاب، کتاب مهر و ماه بیشترین و کتاب نشر الگو کمترین تعداد تست را ارائه کرده‌اند. حجم و وزن دو کتاب گاج و خیلی سبز تقریباً دو برابر کتاب‌های مهر و ماه و نشر الگو است. هر چهار کتاب کاملاً در چهارچوب کنکور بوده و همگی بر کتب دری و کنکورهای نظام جدید آموزشی منطبق هستند. دانشآموزان با هر سطح دانش عربی به کمک هر کدام از این کتاب‌ها می‌توانند علاوه بر یادگیری تمامی مباحث و نکات کنکوری درس عربی، از طریق حل تست فراوان تسلط خود بر مباحث را به مرور بالا برده و در نهایت درصد بالایی از تست‌های عربی کنکور خود را صحیح پاسخ دهند.