مقایسه کتاب‌های فیزیک دوازدهم تجربی میکرو گاج و تست خیلی سبز

در کنکور تجربی دانش‌آموزان و داوطلبان زیادی برای رسیدن به رشته‌های پرطرفدار مانند پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی و… با هم رقابت می‌کنند. در این بین، داوطلبانی به ابن رشته‌ها دست پیدا می‌کنند که بتوانند در همه‌ی دروس درصد بالایی کسب کنند. با توجه به اهمیت و ضریب درس فیزیک در کنکور سراسری، داشتن کتاب کمک آموزشی مناسب برای کسب درصد بالا در کنکور سراسری بسیار تأثیرگذار خواهد بود. فیزیک دوازدهم که حدوداً بیش از نیمی از سوالات فیزیک کنکور را به خود اختصاص می‌دهد، نسبت به فیزیک پایه اهمیت بیشتری دارد. بنابراین ما قصد داریم در این مقاله دو عنوان از پرمخاطب‌ترین کتاب‌های فیزیک دوازدهم تجربی موجود در بازار را با هم مقایسه کنیم که در انتخاب کتاب مناسب دچار سردرگمی نشوید؛ این دو کتاب عبارت‌اند از:

• فیزیک دوازدهم تجربی میکرو طبقه‌بندی از انتشارات گاج
• فیزیک دوازدهم تجربی تست از انتشارات خیلی سبز

معرفی کلی فیزیک دوازدهم تجربی میکرو گاج و تست خیلی سبز

کتاب فیزیک دوازدهم تجربی میکرو طبقه‌بندی گاج در دو جلد 303 و 523 صفحه‌ای (به ترتیب برای جلد اول و دوم) به چاپ رسیده است. مؤلفین این مجموعه کتاب «بهروز نادری‌نژاد، علیرضا ایدلخانی، سعید احمدی و محمد آهنگر» هستند. جلد اول این کتاب شامل موارد زیر است:

• تست
• آزمون‌های فصل به فصل
• پاسخنامه کلیدی

جلد دوم نیز شامل مواردی است که عبارت‌اند از:

• خلاصه نکات (درسنامه)
• پاسخنامه تشریحی

کتاب فیزیک دوازدهم تجربی تست خیلی سبز نیز دو جلدی بوده که جلد اول آن 236 صفحه و جلد دوم 502 صفحه است. نویسندگان این مجموعه‌ی دوجلدی آقایان «رضا سبز میدانی، فرید شهریاری، نوید شاهی، مهدی هاشمی و ایمان سلیمان‌زاده» هستند. جلد اول شامل موارد زیر است:

• چند مهارت ریاضی مهم
• تست
• پاسخنامه کلیدی

همچنین جلد دوم دربرگیرنده‌ی موارد زیر است:

• درسنامه
• پاسخنامه تشریحی

مقایسه‌ی طبقه‌بندی و مدل تألیف

شباهت‌

• طبقه‌بندی مطالب هر فصل: در کتاب خیلی سبز هر فصل به چند بخش تقسیم می‌شود که هر بخش نیز چندین درس را شامل می‌شود. کتاب میکرو گاج با تقسیم هر فصل به چند قسمت، مباحث یک فصل را دسته‌بندی کرده است. هر قسمت نیز خود به چند شاخه تقسیم شده است. این نوع تقسیم‌بندی باعث می‌شود دانش‌آموزان بتوانند یک فصل را به چند واحد کوچک تقسیم کنند تا در مطالعه‌ی آن راحت‌تر باشند و سریع‌تر به تسلط برسند.
• انطباق تست و درسنامه: یکی از ویژگی‌های مثبت هر کتاب کمک‌آموزشی، انطباق تست‌ها و درسنامه‌ها است. به این معنا که دانش‌آموز به سادگی بتواند درسنامه‌ی مربوط به هر قسمت از تست‌ها را پیدا کند. هر دوی این کتاب‌ها از ویژگی نامبرده برخوردار هستند.

تفاوت

• تعداد درس‌ها و شاخه‌ها: هر درس در کتاب خیلی سبز و هر شاخه ازکتاب گاج، درسنامه‌های مربوط به خود را دارند. در حقیقت کوچک‌ترین واحد مطالعه در هر فصل، همین درس‌ها و شاخه‌ها هستند. تعداد درس‌ها در کتاب خیلی سبز در مقایسه با تعداد شاخه‌ها در کتاب گاج، بیشتر است. بنابراین کتاب خیلی سبز تقسیم‌بندی ریزتری را ارائه داده است.

چند مهارت ریاضی مهم در کتاب خیلی سبز

در ابتدای کتاب خیلی سبز، قسمتی به نام «چند مهارت ریاضی مهم» دیده می‌شود که شامل بخش‌های نسبت‌ها در فرمول‌های فیزیک، درصد تغییرات کمیت‌های فیزیکی و نسبت‌های مهم هندسی است. این قسمت، برای سؤالاتی در فیزیک قابل‌استفاده‌اند که ترکیبی از ریاضی و فیزیک هستند و در چند سال اخیر، نسبت به گذشته در کنکور رایج‌تر شده‌اند. برای حل سؤالات پارامتری که با چند برابر کردن یک یا چند کمیت در فرمول فیزیکی، نسبت حالت اولیه به حالت ثانویه یا برعکس را می‌خواهد، دانش‌آموز باید درک خوبی نسبت به عملگرهای ریاضی داشته باشد تا بتواند به پاسخ درست برسد، در بخش نسبت‌ها در فرمول‌های فیزیک، به طور کامل بررسی شده‌اند. بخش دیگر به نام درصد تغییرات کمیت‌های فیزیکی، در سؤالاتی که میزان درصد کاهش یا افزایش مقدار یک کمیت را می‌خواهد، قابل استفاده خواهد بود. همچنین هندسه در حل سؤالات فیزیک به‌ویژه فصل‌های 1 تا 4 فیزیک دوازدهم، نقش مهمی دارد؛ که پیش‌نیازهای هندسی فیزیک، در بخش نسبت‌های مهم هندسی آورده شده است. در قسمت چند مهارت ریاضی مهم چندین مثال با ارائه‌ی راه حل‌هایی گام به گام، دانش‌آموزان را با نوع سؤالات از این دسته و روش‌های حل آن آشنا می‌کند. در کتاب گاج چنین بخشی وجود ندارد.

مقایسه‌ی تست‌ها

شباهت‌

• منابع تست‌ها: هر دو کتاب شامل تست‌های کنکور سال‌های اخیر سازگار شده با کتاب نظام جدید و تست‌های تألیفی و برگرفته از کتاب درسی هستند.
• جداسازی تست‌ها: در هر درس از کتاب خیلی سبز و هر شاخه از کتاب گاج، تست‌های از یک عنوان با تیترهای بزرگی از هم جدا شده‌اند. این جداسازی در شناخت تست‌ها و انتخاب راه‌حل مناسب به دانش‌آموزان کمک می‌کند.
• توضیحات درباره‌ی تست‌ها: در هر دو کتاب، لابه‌لای تست‌ها جملات عامیانه‌ای وجود دارد که درباره‌ی تیپ تست‌ها و روش‌های حل آن توضیحاتی ارائه شده است.

برای مثال در صفحه‌ی 102 جلد اول گاج این‌گونه آمده است:

تو چند تا سوال بعدی، کافیه نیروی F رو به دو راستای افقی و قائم تجزیه کنید (عین کاری که توی پایه‌ی دهم، توی بحث کار و انرژی انجام می‌دادید… ) البته کتاب درسی خیلی دلش نمی‌خواد این سبک سوالا مطرح بشه ولی پتانسیل طرح داره، چون توی دهم مطرح شده…

در صفحه‌ی 85 جلد اول خیلی سبز نیز داریم:

تشخیص نیروهای کنش و واکنش کار ساده و در عین حال مهمی است که باید یاد بگیرید. اگر در پاسخ گفتن به هر کدام از تستعهای زیر اشتباه کردید، اشتباهتان را جدی بگیرید.

• نشان‌دار کردن تست‌های مهم: برخی از دانش‌آموزان زمان کافی برای حل همه‌ی تست‌ها را ندارند. و به دنبال این هستند که با تعداد تست کم به تسلط خوبی برسند. در کتاب گاج سؤالاتی که با علامت ستاره مشخص شده‌اند دارای این ویژگی هستند. در کتاب خیلی سبز نیز سؤالاتی که شماره آن رنگی است، به این منظور است. در حقیقت این تست‌ها، کم‌ترین تعداد تستی است که یک دانش‌آموز برای کسب درصد نسبتاً بالا در کنکور و آزمون‌های آزمایشی باید بزند.
  آزمونک جامع: در پایان هر یک از بخش‌های کتاب خیلی سبز و نیز در انتهای همه‌ی قسمت‌های کتاب گاج، یک آزمونک جامع از همان مباحث برای مرور و محک دانش‌آموزان ارائه شده است.
  آزمون جمع‌بندی: در هر فصل از کتاب خیلی سبز، یک یا دو آزمون جامع در نظر گرفته شده است که دانش‌آموزان بتوانند برای مرور و جمع‌بندی یک فصل از آن استفاده کنند. این آزمون‌ها در انتهای هر فصل جای گرفته‌اند. در کتاب گاج آزمون‌های جامع هر فصل، در انتهای جلد اول گردآوری شده‌اند. برای هر فصل دو آزمون جامع در نظر گرفته شده است، در ضمن در ابتدای هر فصل از کتاب گاج شماره‌ی تعدادی از تست‌ها ذکر شده است؛ که برای مرور در دو ماه منتهی به کنکور مناسب است.
  مشخص کردن تست‌های دشوار: در پایان هر قسمت از مباحث کتاب گاج، تست‌هایی با عنوان «یک قدم تا 100» آورده شده که تست‌هایی از سطح دشوار هستند. در انتهای هر فصل از کتاب خیلی سبز نیز تست‌های «سری Z» آمده است که دشوار و بسیار دشوار هستند. این تست‌ها بیشتر برای دانش‌آموزان سخت‌کوش و برتر ارائه شده است.

تفاوت

• تست‌های مکمل: در کتاب گاج یک ایده‌ی بسیار خوب صورت پذیرفته است. برای تعداد زیادی از تست‌های کنکور سه تست مکمل مفهومی، محاسباتی و خلاقانه طراحی شده است. تست‌های مکمل مفهومی، یک نگاه جدید به تست‌ها هستند و برای بررسی عمیق‌تر تست‌ها به کار رفته‌اند. تست‌های مکمل محاسباتی نیز برای تقویت محاسبات و تست‌های مکمل خلاقانه برای بالا بردن خلاقیت ذهنی دانش‌آموزان است که فاکتور مهمی در کنکور محسوب می‌شود. در کتاب خیلی سبز چنین تست‌هایی طراحی نشده است.
• تعداد تست‌ها:تعداد تست‌های هر دو کتاب در هر فصل بسیار به هم نزدیک هستند. به طور کلی تعداد تست‌های کتاب گاج بیشتر است. جدول زیر کمیت تست‌ها را به تفکیک فصل نشان می‌دهد.

مقایسه‌ی درسنامه‌ها

شباهت‌

• قابلیت تفهیم و خودآموزی: هر دو درسنامه در خودآموزی سرآمد هستند و یک دانش‌آموز با کمترین سطح اطلاعات می‌تواند مفاهیم را بیاموزد. درسنامه‌های کتاب گاج با عنوان خلاصه نکات آورده شده‌اند اما در واقع اصلاً این‌گونه نیست و کامل و جامع هستند.
• ارائه‌ی مفاهیم و فرمول‌ها: با ارائه‌ی همه‌ی فرمول‌ها و مفاهیم به زبان ساده در هر دو کتاب، می‌توان هر یک از این درسنامه‌ها را برای دانش‌آموزان کافی دانست.
• ارائه‌ی نکته‌ها و تذکرات: در درسنامه‌ی کتاب‌های فیزیک دوازدهم تجربی میکرو طبقه‌بندی گاج و فیزیک دوازدهم تجربی تست خیلی سبز، نکات به صورت فهرست‌وار و دسته‌بندی شده ارائه شده است.
• حل مثال‌های متعدد: مثال‌ها و تمرین‌های زیادی در درسنامه آورده شده که باعث ایده گرفتن و آشنایی دانش‌آموزان با راه‌حل سؤالات از تیپ تست‌های مختلف می‌شود. این سؤالات همراه با راه‌حل ارائه شده‌اند.

تفاوت

• راه‌حل مثال‌های درسنامه: کتاب خیلی سبز برای حل مثال‌ها، راه‌حل‌ها را به صورت گام به گام ارائه داده است که روش بسیار خوبی برای درک بهتر پاسخ‌ها توسط دانش‌آموز است. در کتاب گاج راه‌حل‌ها قابل فهم هستند اما به صورت گام به گام بیان نشده‌اند.

مقایسه‌ی پاسخنامه (تشریحی و کلیدی)

شباهت‌

• پاسخنامه کلیدی: برای هر یک از این دو مجموعه کتاب، پاسخنامه کلیدی تست‌هادر انتهای جلد اول آورده شده است.
• توضیحات فارسی: تقریباً برای همه‌ی سؤالات، توضیحات فارسی ارائه شده است که دانش‌آموزان بتوانند ساده‌تر متوجه راه‌حل‌ها شوند.
• ارائه‌ی گام به گام راه‌حل‌ها: در پاسخنامه تشریحی کتاب‌های نامبرده در اکثر سؤالات، پاسخ‌ها به صورت گام به گام بیان شده است. این ویژگی باعث می‌شود که الگوبرداری از راه‌حل‌ها به سادگی انجام گیرد.
• روش‌های خاص: در کتاب خیلی سبز، برای ارائه‌های راه‌حل‌های کوتاه و سریع، روش موردنظر در کادری آبی رنگ با عنوان «تکنیک» استفاده شده است. در کتاب گاج نیز بخشی به نام «خلاقیت حرفه‌ای‌ها» وجود دارد که روش‌های بسیار خوبی از 200 نفر رتبه‌های زیر 200 کنکور دو سال اخیر رشته‌های ریاضی و تجربی است. این بخش‌ها از جذاب‌ترین قسمت‌های کتاب برای دانش‌آموزان تلقی می‌شود.
• بیان فرمول‌ها و تبدیل واحدها: واحد کمیت‌های فیزیکی در حل سؤالات فیزیک بسیار تأثیرگذارند. تبدیل واحدها و نیز ذکر واحدها برای تمامی کمیت‌ها در پاسخنامه برای هر دو مجموعه صورت گرفته است. در ضمن، فرمول‌های استفاده شده در هر سؤال ارائه شده و بعد از آن جایگذاری اعداد انجام شده است.

جمع‌بندی

با مقایسه‌ی کتاب‌های فیزیک دوازدهم تجربی تست خیلی سبز و فیزیک دوازدهم تجربی میکرو طبقه‌بندی گاج از هر جهت، متوجه خواهید شد که به‌جز چند تفاوت جزئی در برخی از قسمت‌ها، تفاوت فاحشی ندارند. حتی در قسمت پاسخنامه شباهت‌ها تا حدی زیاد است که تقریباً تفاوت خاصی در آن دیده نمی‌شود. به طور کلی، هر دو مجموعه‌ی معرفی شده از نظر درسنامه، تست و پاسخنامه مشابه و از سطح خوبی برخوردار هستند. هر یک از این دو کتاب منبع مناسبی برای دانش‌آموزان با هر سطح علمی محسوب می‌شود. بنابراین انتخاب از بین این دو کتاب، تنها به سلیقه‌ی شخصی دانش‌آموزان برمی‌گردد که چه پارامتری برای او مهم‌تر است. هر کدام را انتخاب کردید مطمئن باشید که یک منبع مطمئن در دست دارید.