در کنکور سراسری برای رشته‌ی تجربی ۳۰ سوال مطرح می‌شود که از مباحث کتاب‌های ریاضی دهم، ریاضی یازدهم تجربی و ریاضی دوازدهم تجربی است. برای موفقیت و کسب درصد بالا در این درس و درس‌های مشابه مانند فیزیک، کتاب درسی به تنهایی نمی‌تواند کمک کننده باشد. بنابراین در کنار کتاب درسی باید کتاب کمک آموزشی نیز داشته باشید. حتی کتاب کمک آموزشی باید منبع اصلی شما باشد. چرا که یک درسنامه مناسب و حل تست زیاد می‌تواند برای رسیدن به این مهم بسیار تاثیرگذار باشد. انتشارات مهر و ماه که همواره در چاپ کتاب‌های کمک آموزشی با درسنامه‌های مفید و تست‌های استاندارد، بسیار فعال بوده است. کتاب «آموزش فضایی ریاضیات تجربی» را به چاپ رسانده است. این کتاب تک جلدی جز کتاب‌های جامع به شمار می‌رود به این معنا که تمامی مباحث مرتبط پایه‌های مختلف در یک فصل ارائه شده است. برای مثال حد در کتاب یازدهم و دوازدهم مطرح شده است که این مباحث در یک فصل از این کتاب گردآوردی شده‌اند. نویسنده این کتاب ۶۵۳ صفحه‌ای آقایان «عباس اشرافی و محمود داورزنی» هستند که آن را «کهکشانی‌ترین کتاب آموزش دنیا» نامیده‌اند.
ویژگی‌های کتاب آموزش فضایی ریاضیات تجربی مهر و ماه
کتاب آموزش فضایی ریاضیات تجربی مهر و ماه با طبقه‌بندی مباحث کتاب‌های ریاضی دهم، یازدهم و دوازدهم در ۱۱ فصل، و تقسیم هر یک از این ۱۱ فصل به چند جلسه، مطالب را ارائه داده است. هر جلسه دارای درسنامه و تست‌های مخصوص به خود است. از مزایای این تقسیم‌بندی این است که شما مجبور نیستید کل یک فصل را بخوانید سپس به حل تست‌های آن بپردازید. در این کتاب شما با مطالعه‌ی هر جلسه که بخشی از یک فصل محسوب می‌شود می‌توانید تست‌های مرتبط با آن را حل کنید. کلمه‌ی آموزش فضایی و کهکشانی در عنوان این کتاب به این معنا است که آموزش و روش‌های حل در این کتاب تا حد زیادی با کتاب‌های دیگر متفاوت است و به نوعی با قرار دادن دانش‌آموز در جریان مفهوم یک مطلب، روش‌های کوتاه و مفهومی برای حل سوالات ارائه می‌دهد که ساده‌تر و زمان کمتری نیز نیاز دارد. البته این روش‌ها و تکنیک‌ها فقط در صورت درک مفاهیم برای دانش‌آموزان قابل استفاه خواهد بود. که البته با مطالعه‌ی دقیق درسنامه‌ها، می‌توانید مفاهیم را درک کنید. در صفحه‌ی ابتدایی هر فصل روال تدریس در آن فصل بیان شده که علاوه بر آن رویکرد مولفان کتاب درسی و تعداد تست‌هایی که از آن فصل در کنکور مطرح می‌شود، ارائه شده است. در همین صفحه ارتباط آن فصل با فصل‌های دیگر و همچنین مهم‌ترین مباحث آن ذکر شده که به دانش‌آموز نشان می‌دهد باید روی کدام مباحث تمرکز بیشتری داشته باشد. قسمت‌های مختلف این کتاب عبارت‌اند از:
- درسنامه
- تست
- پاسخنامه تشریحی
- پیوست
در ادامه به معرفی و تحلیل هر یک از بخش‌های این کتاب می‌پردازیم.
ریاضی تجربی جامع فضایی مهروماه
درسنامه
با تغییر نظام آموزشی، درس ریاضی دچار تغییرات زیادی شده است. بخش‌های زیادی از هندسه، مشتق، مثلثات و انتگرال حذف شده و مطالبی مانند اتحادها، معادلات درجه دوم، ریشه‌ها و مجموعه‌ها به سرفصل‌های کنکور اضافه شده است. در این کتاب سعی نویسندگان بر این بوده که دقیقاً مطابق با سرفصل‌های کتاب‌های درسی جدید پیش بروند. در درسنامه‌های این کتاب، در ابتدای هر جلسه یک تخته رسم شده، که عناوین مطرح شده در هر جلسه در آن ارائه شده و برای هر عنوان، با استفاده از نمودار، زیرعنوان‌های آن نیز بیان شده است. این تخته بیشتر به دانش‌آموزانی کمک می‌کند که به دنبال مطالعه‌ی یک قسمت خاص از یک فصل هستند که با استفاده از این تخته‌ها مطلب مورد نیاز خود را بیابند و به مطالعه‌ی آن بپردازند. استفاده‌ی دیگری که می‌توان از این تخته‌ها کرد، در زمان جمع‌بندی است. دانش‌آموزانی که مباحث خاصی را می‌خواهند مجدداً بخواند می‌توانند به سادگی با استفاده از این تخته‌ها، مطالب موردنظرشان را بیابند. درسنامه‌ها طوری نوشته شده‌اند که دانش‌آموزان ضعیف نیز بتوانند متوجه مفاهیم آن شوند. در درسنامه هدف اصلی، القای مفاهیم به دانش‌آموزان است که با استفاده از این مفاهیم، روش حل‌ها نیز ارائه می‌شود. این جا است که آموزش فضایی در این درسنامه‌ها نمود پیدا می‌کند. یکی از ویژگی‌های مثبت این درسنامه، تداعی کردن کلاس درس در ذهن دانش‌آموز است. یعنی در این درسنامه دانش‌آموزان سوالات مختلفی از معلم می‌پرسند که معلم به آن‌ها پاسخ می‌دهد. به عبارتی نویسندگان این کتاب با توجه این که حدودا ۲۰ سال سابقه‌ی تدریس دارند می‌دانند چه سوالاتی در ذهن دانش‌آموزان حین تدریس پیش می‌آید و همان سوالات را از زبان دانش‌آموزان کلاس فرضی بیان می‌کنند که سوالی در ذهن دانش‌آموزان باقی نماند. این شیوه‌ی یادگیری یکی از بهترین سبک‌ها است که ماندگاری بالایی در ذهن دانش‌آموز دارد. در ضمن در این گفت‌وگوی بین معلم و دانش‌آموزان گاهی جنبه‌ی طنز نیز پیدا می‌کند.
کادرهایی در درسنامه‌ها وجود دارد، که به شرح زیر است:
- تذکر: در بخش تذکر معمولاً مواردی بیان شده است که پتانسیل طرح تست بالایی دارند. این قسمت‌ها را باید با دقت بیشتری بخوانید.
- نکته: نکات مهمی که برای حل تست‌ها بیشتر استفاده می‌شوند و معمولاً توسط دانش‌آموزان مورد غفلت قرار می‌گیرد، در قالب «نکته» آورده شده است.
- حواست باشه: در حل تست‌ها اشتباهاتی دیده می‌شود که بین دانش‌آموزان مختلف، مشترک است. نویسندگان، این اشتباهات را در کادرهای «حواست باشه» آورده‌اند. این قسمت‌ها را جدی بگیرید که شما هم دچار این اشتباهات متداول نشوید.
- فرمول ممنوع: برخی از سوالات علاوه بر حل با فرمول، بدون استفاده از فرمول نیز قابل حل هستند. این راه‌حل‌ها نیز به عنوان روش دوم در درسنامه‌ها ارائه شده است. البته این روش‌ها با استفاده از مفاهیم آن مبحث انجام می‌شود. پس درک مفاهیم از رکن‌های اصلی این کتاب محسوب می‌شود.
- روش تکنیکی: روش‌های تکنیکی که امکان استفاده در کنکور را دارند، در درسنامه‌ی کتاب آموزش فضایی ریاضیات تجربی مهر و ماه بیان شده است.
- فلش بک: در مطالبی که نیاز به استفاده از مفاهیم سال‌های گذشته است، این مفاهیم در قالب فلش بک یادآوری شده‌اند.
- یک گام فراتر: همانطور که پیش‌تر نیز گفتیم، مطالب این کتاب در چهارچوب‌های کتاب درسی تالیف شده است. اما هر جا که لازم بوده از سطح کتاب درسی فراتر بروند این قسمت‌ها را در کادر «یک گام فراتر» بیان کرده‌اند.
در این درسنامه، دو نوع نمونه سوال به همراه پاسخ وجود دارد. سوالات تشریحی در قالب «مثال» و سوالات تستی در قالب «تست آموزشی» ارائه شده‌اند که همراه با پاسخ تشریحی هستند. این سوالات با استفاده از تکنیک‌های گفته شده در درسنامه حل شده‌اند و برای برخی از آن‌ها دو روش حل ارائه شده است. که روش دوم عموماً کوتاه و اصطلاحاً کنکوری است. تعداد مثال‌ها و تست‌های آموزشی نسبتاً زیاد است که باید حین مطالعه‌ی درسنامه، دقت زیادی در آن‌ها داشته باشید و از روش حل آن‌ها برای حل تست‌ها ایده بگیرید. در پایانِ آخرین درسنامه‌ی هر فصل، بخشی به نام «لُب کلام» آورده شده که خلاصه‌ای از مطالب آن فصل است. در این بخش تنها تعدادی فرمول نمی‌بینید، بلکه تمامی مفاهیم موجود در فصل که باید در دوران جمع‌بندی و همچنین مرور، مجدداً آن‌ها را بخوانید آورده شده است.
تست
چینش تست‌های کتاب آموزش فضایی ریاضیات تجربی مهر و ماه از ساده به دشوار است که دانش‌آموزان در ابتدای کار با تست‌های دشوار روبه‌رو نشوند. محوریت گزینش تست‌ها، به صورتی است که همه‌ی مفاهیم بک فصل را پوشش دهد. تست‌های این کتاب از سه سطح ساده، متوسط و دشوار هستند. با این اوصاف شما با زدن تست‌های این کتاب، بر تمامی مطالب مسلط می‌شوید. تست‌های این کتاب عمدتاً تالیفی هستند. علاوه بر تست‌های تالیفی، سوالات کنکور سال‌های اخیر، سوالات مشابه با تمرینات کتاب درسی و سوالات آزمون‌های قلم‌چی نیز در این کتاب دیده می‌شود. در جدول زیر تعداد تست‌ها و جلسات را به تفکیک فصل خواهید دید.
| تعداد تست‌ها | تعداد جلسات | عنوان فصل | ردیف |
| ۱۴۷ | ۴ | عبارت‌های جبری | ۱ |
| ۱۰۶ | ۲ | قدر مطلق و براکت، الگو و دنباله | ۲ |
| ۹۳ | ۳ | هندسه‌ی تحلیلی و جبر | ۳ |
| ۷۳ | ۱ | توابع نمایی و لگاریتمی | ۴ |
| ۱۷۳ | ۴ | تابع | ۵ |
| ۱۴۰ | ۵ | مثلثات | ۶ |
| ۱۴۵ | ۲ | حد و پیوستگی | ۷ |
| ۱۱۹ | ۲ | مشتق | ۸ |
| ۹۰ | ۲ | کاربرد مشتق | ۹ |
| ۱۵۹ | ۴ | هندسه | ۱۰ |
| ۲۰۳ | ۵ | آمار و احتمال | ۱۱ |
| ۶۰ | ۲ | پیوست | ۱۲ |
| ۱۵۰۷ | ۳۶ | – – – – – | مجموع |
همانطور که در جدول بالا می‌بینید تعداد تست‌های این کتاب برای یک دانش‌آموز نسبتاً کافی خواهد بود. اما اگر احساس می‌کنید نیاز به حل تست‌های بیشتری دارید می‌توانید از کتاب‌های «تست‌های گزیده اساتید ریاضی تگزاس جلد اول» و «تست‌های گزیده اساتید ریاضی تگزاس جلد دوم» که تنها دارای تست و پاسخنامه تشریحی و کلیدی است، استفاده کنید.
تست‌های گزیده اساتید ریاضی تجربی جلد اول تگزاس
پاسخنامه تشریحی
پاسخنامه تشریحی کتاب آموزش فضایی ریاضیات تجربی مهر و ماه، در نگاه اول شما را جذب صفحه آرایی زیبا و چشم‌نواز خود می‌کند. پاسخ‌ها به گونه‌ای نوشته شده‌اند که دانش‌آموزان با سطوح علمی مختلف متوجه آن شوند. در این راستا تقریباً برای همه‌ی سوالات، علاوه بر راه حل‌ها، توضیحات فارسی نیز بیان شده است. برای برخی از سوالات دو راه‌حل بیان آورده شده است. یکی از ویژگی‌های بسیار خاص این پاسخنامه، روش‌های جذاب حل سوالات است که در روش دوم می‌توانید ببینید. این روش‌ها در کادرهای «فرمول ممنوع» و «روش تکنیکی» آورده شده که البته روش استفاده از گزینه‌ها برای حل سوالات نیز آموزش داده شده است. در ضمن تمامی کادرهایی که در قسمت درسنامه توضیح داده شد، در پاسخنامه تشریحی نیز با همان ویژگی‌ها موجود است. کادر دیگری که در پاسخنامه دیده می‌شود، «راهبرد» نام دارد. در این کادرها، حالت‌های مختلف طرح مساله و راهکارهای حل هر کدام را بیان می‌کند، که برای دانش‌آموزان بسیار مفید خواهد بود.
پیوست
در بخش پیوست این کتاب، سوالات ریاضی کنکور تجربی داخل و خارج از کشور سال ۹۸ ارائه شده است که پاسخنامه تشریحی آن با تمام ویژگی‌هایی که در بخش پاسخنامه تشریحی گفته شد، ارائه شده است. در مجموع این بخش دارای ۶۰ تست است.
جمع‌بندی
کتاب آموزش فضای ریاضیات تجربی مهر و ماه، با طبقه‌بندی کردن ریاضیات کنکور تجربی در ۱۱ فصل، کتابی جامع و مناسب برای همه‌ی دانش‌آموزان کنکوری محسوب می‌شود. درسنامه‌های این کتاب با انتقال درست مفاهیم به روش کلاس درس و اندکی چاشنی طنز، برای دانش‌آموزان مختلف قابل فهم خواهد بود. تست‌های این کتاب با پوشش کامل بر همه‌ی مباحث، تست‌های استانداری برای تمرین و تکرار هستند. هرچند بهتر است تست‌های بیشتری را برای ریاضی حل کنید. پاسخنامه این کتاب با بهره‌گیری از روش‌های که در درسنامه گفته شده، اقدام به حل سوالات با تکنیک‌های جذاب و کاربردی کرده است. فضایی بودن این کتاب در درسنامه و پاسخنامه تشریحی آن نمود پیدا کرده است. به طور کلی این کتاب منبع مناسبی برای دانش‌آموزان تجربی به شمار می‌رود.