مسائل شیمی موضوعی از انتشارات خیلی سبز (از سری کتاب‌های موضوعی خیلی سبز)، قابل استفاده برای دانش‌آموزان دهم، یازدهم و دوازدهم رشته‌های «علوم تجربی» و «ریاضی فیزیک» است که نوشته‌ی آقایان «عباس سرمایه و فرشاد هادیان فرد» با نظارت محتوایی «حسین ایروانی» است. از آن جایی که از ۳۵ سؤال شیمی کنکور در هر دو رشته ریاضی و تجربی، حدوداً نیمی از سؤالات به صورت مستقیم و غیرمستقیم (گاهی بیشتر از نیمی از سؤالات) با مسائل در ارتباط هستند؛ بنابراین کسب درصد بالا در درس شیمی، بدون تسلط بر مسائل امکان‌پذیر نیست. از این رو، کتابی که با دقت و ظرافت خاصی به مسائل شیمی کنکور پرداخته باشد؛ بسیار کارساز خواهد بود. معمولاً اکثر دانش‌آموزان در دو مورد زیر، برای حل مسائل شیمی مشکل دارند:
- عدم استفاده از راه حل مناسب برای رسیدن به پاسخ
- مشکل در محاسبات ریاضی
با این کتاب هر دو مشکل بالا تا حد زیادی قابل حل خواهد بود. با ما همراه باشید تا این کتاب را بیشتر بشناسیم.
ویژگی‌های کتاب مسائل شیمی موضوعی انتشارات خیلی سبز
کتاب مسائل شیمی موضوعی خیلی سبز، شامل مسائل هر ۳ کتاب شیمی دهم، شیمی یازدهم و شیمی دوازدهم است. تمامی فصول این ۳ کتاب، به تفکیک فصل در این کتاب دیده می‌شود. هر فصل به چند بخش تقسیم می‌شود. که هر بخش نیز به انواع تیپ‌های آن تقسیم شده است. با توجه به جدایی پایه‌ها از هم، این کتاب برای دانش‌آموزان دهم و یازدهم نیز مفید واقع خواهد شد. در این کتاب از دو فونت استفاده شده است. در فونت اصلی کتاب، قالب جملات رسمی است و در فونت دیگر با زبانی عامیانه و گاهی طنز به بیان مطالب می‌پردازد. به طور کلی این کتاب شامل بخش‌های زیر است:
- درسنامه
- تست
- پاسخنامه
مسائل شیمی موضوعی خیلی سبز
درسنامه
هر فصل از کتاب هر پایه، درسنامه‌ی مجزایی دارد؛ بنابراین امکان مطالعه‌ی فصل‌ها به صورت جداگانه برای دانش‌آموزان فراهم شده است. همانطور که در بالا نیز ذکر شد هر فصل به چند بخش تقسیم شده است. برای هر بخش ابتدا توضیحاتی داده شده که دانش‌آموز را با محتویات آن آشنا کند. در این قسمت فرمول‌ها و نکات لازم برای رسیدن به پاسخ درست ارائه شده است. بعد از آن انواع تیپ سؤال‌های همان بخش مورد بررسی قرار گرفته است و برای هر کدام مثالی همراه با پاسخ ارائه شده که دانش‌آموز را با نحوه‌‌ی حل آن تیپ تست‌ها آشنا کند. برای مثال، در صفحه‌ی ۱۴۳ تا ۱۴۶ که مربوط به فصل دوم پایه‌ی یازدهم است؛ برای بخش «قانون هس» به ۴ تیپ «رسیدن به مواد موجود در معادله‌ی کلی»، «حذف کردن موادی که در معادله‌ی کلی نیستند»، «قانون هس بدون معادله‌ی نهایی» و «ترکیب با استوکیومتری» دسته‌بندی شده است. مثال‌های درون درسنامه از سؤالات کنکور و المپیاد‌های سال‌های اخیر و همچنین سؤالات تألیفی است. درسنامه‌های این کتاب، برای دانش‌آموزانی که زمینه‌ی حداقلی دارند هم قابل فهم خواهد بود. حتی دانش‌آموزان با سطح بالا در شیمی، که احساس می‌کنند درسنامه برایشان تکراری است و به آن مسلط هستند؛ می‌توانند به طور کامل از درسنامه‌ها صرف‌نظر کنند و فقط به حل تست‌های آن بپردازند. ویژگی تست‌ها در قسمت بعدی توضیح داده خواهد شد.
تست
بعد از پایان هر فصل، تست‌های آن آمده است. تست‌های هر بخش (مطابق دسته‌بندی درسنامه) با تیتری خاکستری رنگ از هم جدا شده‌اند. این جداسازی تست‌ها، امکان مطالعه‌ی هر بخش را به صورت جداگانه، فراهم می‌کند. یعنی بعد از مطالعه‌ی هر بخش از درسنامه، دانش‌آموزان می‌توانند تست‌های آن را به سادگی بیایند و به حل آن‌ها بپردازند. نمادها و رنگ‌هایی در بخش تست‌ها استفاده شده است، که به توضیح و تفسیر هر کدام از آن‌ها می‌پردازیم:
- علامت قفل: تست‌های این کتاب، از سه سطح ساده، متوسط و دشوار هستند. از این رو، همه‌ی دانش‌آموزان می‌توانند متناسب با توانایی‌های خود، از تست‌ها استفاده و بهره‌وری کنند. در کنار تست‌های دشوار «علامت قفل» قرار دارد. درست است که این تست‌ها سطح بالاتری از کنکور دارند اما پیشنهاد می‌شود همه‌ی دانش‌آموزان اعم از قوی و ضعیف این تست‌ها را بررسی کنند. چرا که شیمی در کنکور، چند سالی است سؤالات دشوار بسیاری دارد. برای کسب درصد بالا در کنکور چاره‌ای جز تمرین تست‌های دشوار وجود ندارد.
- علامت آمبولانس: بارها دیده شده که تعداد زیاد تست‌ها، دانش‌آموزان را از یک کتاب دلسرد کند و باعث شود به طور کلی آن کتاب را کنار بگذارند. هر چند تعداد تست‌ها در این کتاب زیاد نیست و با توجه به اهمیت حل مسئله در شیمی، معقول به نظر می‌رسد، اما با این وجود، باز هم نویسندگان کتاب، به فکر دانش‌آموزانی که وقت کمی برای حل تست‌ها دارند، بوده‌اند. برای این منظور در کنار برخی از سؤالات، که حداقل تعداد سؤال لازم برای رسیدن به آمادگی نسبی جهت شرکت در کنکور و آزمون‌های آزمایشی است، «علامت آمبولانس» را درج کرده‌اند. به این معنا که دانش‌آموزانی که فرصت زیادی برای حل تست ندارند، می‌توانند به حل این تست‌ها بسنده کنند؛ تا به آمادگی لازم برسند.
- تست‌هایی با شماره‌ی رنگی: حتماً می‌دانید در سال‌های اخیر، تست‌های ترکیبی در کنکور برای همه‌ی درس‌ها، اهمیت ویژه‌ای یافته است و تعداد این نوع تست‌ها هر سال نسبت به سال قبل بیشتر می‌شود. برای موفقیت در کنکور سراسری، حل سؤالات ترکیبی از کارهای ضروری محسوب می‌شود. درس شیمی و مسائل آن نیز، از این قاعده مستثنا نیست. برای این مهم، کتاب مسائل شیمی موضوعی خیلی سبز، تست‌های ترکیبی و ایده‌دار خوبی را گردآوردی کرده است که شماره این تست‌ها در کتاب، رنگی است. با حل این تست‌ها، سؤالات ترکیبی کنکور و آزمون‌های آزمایشی تا حد زیادی برای دانش‌آموزان آشنا جلوه می‌کند و برای حل آن‌ها مشکلی نخواهند داشت. تست‌های کتاب، اکثراً تألیفی هستند، اما تست‌های کنکور و المپیاد سال‌های قبل نیز با ذکر سال، در آن دیده می‌شود.
تعداد تست‌های هر فصل از این کتاب به شرح زیر است:
| پایه | عنوان فصل | بودجه‌بندی رشته‌ی ریاضی |
| پایه دهم فصل اول | کیهان زادگاه الفبای هستی | ۵۲ |
| پایه دهم فصل دوم | رد پای گازها در زندگی | ۷۲ |
| پایه دهم فصل سوم | آب، آهنگ زندگی | ۱۳۹ |
| پایه یازدهم فصل اول | قدر هدایای زمینی را بدانیم | ۶۷ |
| پایه یازدهم فصل دوم | در پی غذای سالم | ۱۳۴ |
| پایه یازدهم فصل سوم | پوشاک، نیازی پایان ناپذیر | ۶۷ |
| پایه دوازدهم فصل اول | مولکول‌ها در خدمت تندرستی | ۹۳ |
| پایه دوازدهم فصل دوم | آسایش و رفاه در سایه شیمی | ۵۵ |
| پایه دوازدهم فصل سوم | شیمی جلوه‌ای از هنر، زیبایی و ماندگاری | ۵۰ |
| پایه دوازدهم فصل چهارم | شیمی، راهی به سوی آینده‌ای روشن‌تر | ۶۹ |
| مجموع | – – – – – | ۷۹۸ |
طبق جدول بالا، در مجموع از شیمی دهم ۲۶۳ تست، از شیمی یازدهم ۲۶۸ تست و از شیمی دوازدهم ۲۶۷ تست، در این کتاب موجود است.
پاسخنامه
- پاسخنامه تشریحی: پاسخ تشریحی تمامی تست‌های کتاب مسائل شیمی موضوعی خیلی سبز در صفحات ۳۰۱ تا ۵۰۰ آن گنجانده شده است. در راه حل‌ها، توضیحات لازم و تمامی فرمول‌های استفاده شده در سؤال، به طور کامل شرح داده شده است.
برای برخی سؤالات بیش از یک راه حل، ارائه شده است. روش دوم در حل سؤالات با تیتر «یه جور دیگه» در کتاب آمده است. جالب‌تر اینکه، این پاسخنامه تا حد زیادی به روش‌های کتاب درسی پایبند بوده است. نکته‌ی بسیار ویژه پاسخنامه تشریحی این کتاب، نوشتن مراحل محاسبات از جمله ساده کردن کسرها، روش انجام محاسبات و … است. این ویژگی، به شدت برای دانش‌آموزانی که محاسبات ضعیفی دارند کاربردی است. حل مرحله به مرحله‌ی سؤالات نیز ویژگی دیگری از این پاسخنامه است. در نهایت می‌توان گفت دانش‌آموزی که متوجه درسنامه‌ی این کتاب شود، در حل تست‌ها و فهمیدن راه حل‌های پاسخنامه، کار نسبتاً راحتی خواهد داشت.
- پاسخنامه کلیدی: این پاسخنامه که کلید سؤالات موجود در کتاب است؛ در آخرین صفحات کتاب یعنی از صفحه‌ی ۵۰۱ تا ۵۰۳ ارائه شده است.
یک نکته
کتاب مسائل شیمی موضوعی انتشارات خیلی سبز، تنها برای تسلط بر مسائل شیمی، به تألیف رسیده است. بهتر است از یک کتاب جامع استفاده کنید و از این کتاب به عنوان یک کتاب مکمل، در کنار کتاب اصلی، برای تسلط بیشتر بر مسائل استفاده کنید. یکی از کتاب‌های جامع با حجم مناسب در بازار کتاب، می‌تواند کتاب «شیمی جامع کنکور (دو جلدی) خیلی سبز» باشد.