دوران کودکی بهترین زمان برای یادگیری زبانهای خارجی است و از آن جا که امروزه زندگی بدون دانستن زبان انگلیسی تقریباً ناممکن است، بهتر است که کودکان از سنین پایینتر یادگیری زبان انگلیسی را شروع کنند. علت عملکرد بهتر کودکان در یادگیری زبانهای خارجی نسبت به بزرگسالان در واقع سادگی افکار آنها است. علاوه بر کاربرد بالای زبان انگلیسی در محیطهای کاری و تحصیلی، امروزه زندگی اجتماعی انسانها همه از جمله کودکان را ملزم به یادگیری زبان انگلیسی میکند. روشهای آموزش زبان انگلیسی برای کودکان و بزرگسالان بسیار متفاوت است. هر چه قدر زبانآموز سن کمتری داشته باشد، روشهای آموزشی وی باید بیشتر جنبهی بازی و سرگرمی داشته باشد. کتب کمک آموزشی کودکان و نوجوانان نیز عموماً این موضوع را در خلل مطالب خود لحاظ مینمایند. در حال حاضر کتب بسیار متعددی برای آموزش زبان انگلیسی به کودکان و نوجوانان عرضه شده است که پیدا کردن مناسبترین کتاب کار سادهای نیست؛ مخصوصاً که لزوماً کتابی که برای یک نفر بسیار فوقالعاده بوده است، لزوماً کتاب مناسبی برای یک نفر دیگر نیست.
در این یادداشت سه کتاب آموزش زبان انگلیسی go getter، Teen2Teen و Oxford Discover معرفی و با هم مقایسه شدهاند. مورد اول از انتشارات پیرسون و دو مورد دیگر از انتشارات دانشگاه آکسفورد هستند. هر دوی این انتشارات در زمینهی تألیف و چاپ کنب آموزش زبان انگلیسی بسیار شناختهشده و قوی هستند و عموماً کتبی که ارائه میکنند انتخاب مناسبی برای یادگیری اصولی و عمیق زبان هستند. در ادامهی این متن لولهای مختلفی از این سه کتاب بررسی شدهاند.
بررسی مجموعه کتب آموزش زبان انگلیسی Teen2Teen از انتشارات دانشگاه آکسفورد
مجموعه کتابهای آموزش زبان Teen2Teen شامل ۴ کتاب (مبتدی تا پیشرفته) میشود و مختص نوجوانان با ردهی سنی ۱۳ تا ۱۸ سال نوشته شده است. کتاب اول این مجموعه آموزش زبان انگلیسی را از صفر شروع میکند. کتابهای این مجموعه شامل دو بخش آموزش (student book) و تمرین (workbook) میشود. در این مجموعه از ترکیب روشهای آموزشی بهروز، تمرینات کاربردی، ویدیو و صوتهای آموزشی مناسب برای ارائهی یک آموزش بینقص استفاده شده است. لازم به ذکر است که این کتابهای این مجموعه بر مبنای زبان انگلیسی رایج در کشور آمریکا نوشته شده است و زبانآموزان به کمک این کتاب صحبت کردن با لهجهی آمریکایی را فرا میگیرند. البته به جز کتاب آموزشی لهجهی معلم زبان نیز بسیار تأثیرگذار است که پیشنهاد میشود حتماً در ابتدای یادگیری زبان خارجی لهجهی فایلهای صوتی منبع آموزشی با لهجهی معلم یکسان باشد تا زبانآموزان در ابتدا گیج نشده و یک لهجهی مشخص را به خوبی یاد بگیرند.
یک ویژگی بسیار مثبت کتب این مجموعه آن است که مکالمات ارائه شده در آن عموماً میان نوجوانان بوده و از سناریوهایی که برای نوجوانان غیر قابل درک و یا حوصله سربر است، اجتناب شده است. به همین دلیل نوجوانان میتوانند به خوبی با این کتابها ارتباط برقرار کنند. همچنین روش آموزش دستور زبان ارائه شده در اولین کتاب این مجموعه قادر است دستور زبان اولیهی زبان انگلیسی را به خوبی به زبانآموزان یاد دهد و زبانآموزان را برای یادگیری قواعد پیچیدهتر کتب بعدی این مجموعه آماده سازد. به کمک کتب این مجموعه تمامی مهارتهای زبانآموزی شامل خواندن، نوشتن، صحبت کردن، درست شنیدن، دستور زبان و دایرهی لغت به طور همزمان و با روندی منطقی پیشرفت خواهد کرد. تمرینات ارائه شده در بخش تمرین این کتابها نیز بسیار متنوع بوده و حل آنها برای تثبیت یادگیری زبانآموزان کاملاً کافی است.
بررسی مجموعه کتاب آموزش زبان انگلیسی go getter از انتشارات پیرسون و BBC
مجموعه کتب آموزشی go getter شامل ۳ کتاب آموزشی از سطح مبتدی تا سطح پیشرفته است. یک نکتهی بسیار مثبت در مورد مجموعه کتب go getter آن است که کاملاً مطابق نیازهای نوجوانان و منطبق بر تکنولوژی روز دنیا نوشته شده است و در نتیجه کتاب بسیار مناسبی برای آموزش نوجوانان ۱۳ تا ۱۸ سال است.
به عنوان مثال، سری دوم این کتابها در دو جلد شامل کتاب اصلی (students’ book) نوشتهی جین کراکسفورد و گراهام فروین و کتاب تمرین (workbook) نوشتهی جنیفر هیث و کاترین برایت ارائه شده است. کتاب اصلی دارای ۸ فصل است که هر فصل نیز شامل ۴ بخش واژگان (vocabulary)، دستور زبان (grammar)، مهارتها (skills) و بازبینی (revision) میشود. در بخش سوم هر درس مهارتهای اصلی زبان انگلیسی یعنی ارتباط بر قرار کردن (communication)، خواندن (reading)، نوشتن (writing) و درست شنیدن (listening) آموزش داده شده است و برای بالا بردن توانایی زبانآموزان در همهی مطالب هر درس تعدادی تمرین کاربردی و متنوع هم در کتاب اصلی و هم در کتاب کار ارائه شده است. در بخش آخر هر درس (بازبینی) نیز تعدادی تمرین جامع از مطالب کل درس ارائه شده است که محک بسیار خوبی برای زبانآموزان است تا میزان تسلط خوب بر مباحث یک درس کامل را متوجه شوند.
بر خلاف کتب Teen2tenn، کتب این مجموعه بر پایهی زبان انگلیسی رایج در انگلستان نوشته شده است و در نتیجه لهجهی british را به زبانآموزان آموزش میدهد. کتابهای این مجموعه تمامی مهارتهای لازم را با ترتیبی استاندارد همزمان جلو میبرد و زبان انگلیسی را به صورت اصولی و درست به نوجوانان یاد میدهد.کتب این مجموعه با همکاری دو انتشارات پیرسون و بی بی سی تألیف شدهاند که هر دو، مخصوصاً انتشارات پیرسون، انتشارات برجستهای در حوزهی آموزش زبان انگلیسی به سنین مختلف هستند.
بررسی مجموعه کتاب آموزش زبان انگلیسی Oxford Discover از انتشارات دانشگاه آکسفورد
مجموعه کتب آموزش زبان انگلیسی Oxford Discover در ۶ سطح از مبتدی (A1) تا متوسط رو به بالا (B2) تألیف شده است. کتابهای این مجموعه برای کودکان ۸ تا ۱۲ سال بسیار مناسب است. مخصوصاً شش درس اول کتاب اول این مجموعه به طور خاص برای کودکان سن کمتر نوشته شده است تا این عزیزان یادگیری زبان انگلیسی را به خوبی شروع کرده و از اعتماد به نفس کافی برای ادامه دادن این روند برخوردار شوند. آموزش کتابهای این مجموعه کاملاً منطبق بر بهترین روشهای آموزشی قرن ۲۱ بوده و رویکری به شکل پرسش و پاسخ دارد؛ به این ترتیب که در هر درس تعدادی سؤال کلی و اساسی مطرح شده و زبانآموزان تمامی مهارتهای زبان انگلیسی را با بحث و بررسی این سؤالات فرا میگیرند. بع عنوان مثال، کتاب آموزش و تمرین سوم این مجموعه به ترتیب با ۱۹۲ و ۱۷۶ صفحه توسط کتلین کامپا، چارلز ویلینا و ایلایز پریچارد نوشته شده است.
کتابهای هر سطح با توجه به نیاز زبانآموزان آن سطح شامل یک کتاب آموزش اصلی (student book)، یک کتاب تمرین (workbook)، لوح فشرده، کتاب دستور زبان (grammar)، کتاب املا و نوشتن (writing & spelling) میشود. کتاب دستور زبان به طور خاص به ارائهی آموزش و تمارین دستور زبانی مربوط به کتاب اصلی همان سطح میپردازد. کتابهای املا و نوشتن نیز تمارین بسیار متنوع و استانداردی از این مهارتها به همراه متونی کوتاه برای هر درس ارائه میکنند. در واقع این مجموعه از کاملترین مجموعههای آموزش زبان انگلیسی کودک است و باید توجه شود که چون حجم مطالب هر درس زیاد است، بهتر است که زمان بیشتری برای مطالعهی هر درس گذاشته شود. یک ویژگی خوب این مجموعه کتاب که آن را تا حدی برجسته مینماید، تأکید این کتابها بر مهارتهای چهارگانهی تفکر انتقادی (critical thinking)، ارتباط برقرار کردن (communication)، همکاری یا کار تیمی (collaboration) و خلاقیت (creativity) که برای کودکان نسل جدید بسیار مهم هستند، است.
مقایسهی مجموعه کتابهای Oxford Discover، Teen2Teen و go getter
- هر سه مجموعه شامل کتاب آموزش اصلی (student book)، کتاب کار و تمرین (workbook) و لوح فشرده هستند.
- مجموعهی Oxford Discover علاوه بر موارد فوق کتابهای مختص دستور زبان، خواندن، املا و نوشتن نیز در اختیار زبانآموزان قرار داده است.
- برای هر سه مجموعه آزمون و تمرینهای آنلاین فراوانی در اینترنت موجود است که میتواند به عمیقتر کردن یادگیری کودکان و نوجوانان بیانجامد.
- دو مجموعه کتاب Teen2Teen و go getter نسبت به مجموعه کتب Oxford Discover برای ردهی سنی بالاتری مناسب هستند.
- مجموعه کتب Teen2Teen و Oxford Discover بر پایه زبان انگلیسی رایج در آمریکا است در حالی که مجموعه کتب go getter بر پایهی زبان انگلیسی رایج در انگلستان تألیف شدهاند.
- لهجهی آموخته شده در مجموعه کتابهای Teen2Teen، go getter و Oxford Discover به ترتیب آمریکایی، بریتیش و ترکیبی از لهجههای مختلف است.
- هر سه مجموعه کتب برای آموزش زبان انگلیسی به کودکان و نوجوانان بسیار مؤثرند.
کلام آخر
از آن جا که شروع یادگیری زبان انگلیسی در سنین کودکی و نوجوانی در جهان امروزی تقریباً امری واجب است و در صورتی که افراد زبان انگلیسی را از سنین پایین و روشهای استاندارد فرا گیرند، میتوانند با یک پایهی قوی یادگیری خود را تا سنین بالاتر ادامه داده و آسانتر به سطحی نزدیک به افراد انگلیسی زبان (native speakers) برسند، لازم است که کودکان و نوجوانان هر چه زودتر با کمک معلمان زبان و بهترین منابع آموزشی موجود فرآیند زبانآموزی خود را شروع کنند. در این بین مجموعه کتب آموزش زبان انگلیسی مختص کودکان و نوجوانان Teen2Teen، go getter و Oxford Discover از بهترین منابع آموزشی در دسترس هستند. دو مورد اول مختص نوجوانان ۱۳ تا ۱۸ سال و مورد آخر مخصوص کودکان ۸ تا ۱۲ سال طراحی شده است. هر سهی این مجموعهها قادرند تمامی مهارتهای لازم را با بهترین و جدیدترین روشها به کودکان و نوجوانان آموزش داده و فرایند یادگیری برای آنها لذتبخش نمایند.