معرفی رشته پرستاری

وقتی که از دانش‌آموزان رشته‌ی علوم تجربی می‌پرسیم دوست دارند در چه رشته‌ای قبول شوند، عمدتاً دو رشته‌ی پزشکی و دندان‌پزشکی را نام می‌برند. مزایای این دو رشته بر کسی پوشیده نیست؛ اما با در نظر گرفتن رقابت شدید بین دانش‌آموزان رشته‌ی تجربی باید به رشته‌های دیگر نیز فکر کنیم. پرستاری یکی دیگر از محبوب‌ترین رشته‌های گروه علوم تجربی است که رقابت سبک‌تری نسبت به دو رشته‌ی پزشکی و دندان‌پزشکی دارد.‌ این رشته بازار کار مطلوبی دارد و می‌توان مطمئن بود که همواره تقاضا برای پرستاران وجود دارد و خواهد داشت. وظیفه‌ی اصلی پرستاران مراقبت از بیماران طبق نظر پزشکان است و امروزه بدون داشتن مدرک تحصیلی پرستاری، کسی را در بیمارستان‌ها و کلینیک‌های درمانی به عنوان پرستار استخدام نمی‌کنند. ما در این متن رشته‌ی پرستاری را با تمام جزئیات لازم معرفی کرده‌ایم تا دانش‌آموزان رشته‌ی علوم تجربی نسبه به این رشته آگاهی کاملی داشته باشند و بتوانند بهتر و هوشمندانه‌تر انتخاب رشته‌ی خود را انجام دهند.

تاریخچه‌ای کوتاه بر رشته‌ی پرستاری

مراقبت از بیماران قدمتی طولانی دارد اما در اروپا بود که برای اولین بار افرادی به طور خاص برای مراقبت از بیماران تربیت شدند. در ایران نیز با الگوبرداری از اروپا رشته‌ی پرستاری کم‌کم به رسمیت شناخته شد. اولین مدرسه‌ی پرستاری در سال ۱۲۹۴ در ارومیه تأسیس گردید و از سال ۱۳۳۷ دارندگان مدرک دیپلم می‌توانستند با شرکت در دوره‌ای سه ساله به مدرک پرستاری دست یابند. طول دوره‌ی پرستاری از سال ۱۳۵۴ به چهار سال تغییر یافت و امروزه نیز همین گونه است.

ویژگی‌های یک پرستار خوب و موفق

پرستاران نقشی کلیدی در بیمارستان‌ها، کلینیک‌های درمانی و دیگر سازمان‌های مشابه ایفا می‌کنند. آن‌ها ارتباط مستقیمی هم با بیماران و هم با پزشکان دارند. علاقمندی در رشته‌ی پرستاری حرف اول را می‌زند. این رشته رشته‌ی ساده‌ای نیست و فقط  در صورتی افراد می‌توانند در این رشته موفق عمل کنند که علاقه‌ی زیادی به این رشته داشته باشند. علاوه بر علاقمندی به رشته و سبک کار که مهم‌ترین شاخصه‌ی یک پرستار موفق است، ویژگی‌های دیگری نیز وجود دارند که اگر پرستاران این ویژگی‌ها را تا حد خوبی برخوردار باشند، می‌توانند در این شغل پیشرفت کرده و بسیار موفق عمل کنند. این ویژگی‌ها عبارت‌اند از:

• سلامت جسمانی
• توانایی ذهنی بالا
• صبر زیاد
• توانایی جلب اعتماد دیگران
• توانایی خوب شنیدن
• قابلیت تحمل شیفت‌های طولانی
• غلبه بر خستگی‌های ناشی از کار کردن در مدت طولانی
• برخورداری از حس هم‌دردی و همدلی
• برخورد مناسب با بیماران و خانواده‌هایشان
• قابلیت حفظ آرامش در شرایطی با تنش و استرس بالا
• علاقمندی به کمک به دیگران
• ارتباط حرفه‌ای قوی
• قابلیت ایجاد تعاملات اجتماعی قوی

معرفی دروس‌ دانشگاهی رشته‌ی پرستاری در مقطع کارشناسی

دانشجویان رشته‌ی پرستاری در مقطع کارشناسی باید ۱۳۰ واحد درس را با موفقیت پشت سر بگذارند. جدول زیر جزئیات بیشتری از این دروس ارائه نموده است:

دروس عمومی رشته‌ی پرستاری شبیه به دروس عمومی سایر رشته‌های دانشگاهی است و شامل دو درس از سری دروس مبانی نظری اسلام، ادبیات فارسی، تربیت بدنی ۱ و ۲، یک درس از سری دروس انقلاب اسلامی، تاریخ فرهنگ و تمدن اسلام و ایران، یک درس از سری دروس اخلاق اسلامی، دانش خانواده و جمعیت، زبان عمومی و یک درس از سری دروس آشنایی با منابع اسلامی می‌شود. دروس پایه‌ی رشته‌ی  پرستاری نیز عبارت‌‌اند از تشریح، انگل‌شناسی، میکروب‌شناسی، آمار حیاتی مقدماتی، فناوری اطلاعات در پرستاری، فیزیولوژی، تحقیق در پرستاری، بیوشیمی و ژنتیک و ایمونولوژی. در جدول زیر نیز می‌توانید دروس تخصصی رشته‌ی پرستاری را مشاهده نمایید:

جدول زیر نیز دروس مربوط به کارآموزی و کارآموزی در عرصه‌ی رشته‌ی پرستاری در مقطع کارشناسی را نشان داده است:

باید بدانید که امکان تحصیل در رشته‌ی پرستاری تا مقطع دکتری وجود دارد؛ البته عموم دانش‌آموختگان این رشته پس از مقطع کارشناسی به جای ادامه‌ی تحصیل، جذب بازار کار این رشته می‌شوند. در مورد بازار کار رشته‌ی پرستاری در بخش بعدی سخن خواهیم گفت.

آینده‌ی دانش‌آموختگان رشته‌ی پرستاری

رشته‌ی پرستاری در همه جای دنیا بازار کار خوبی دارد. بازار کار این رشته در ایران نیز بسیار مناسب است و می‌توان مطمئن بود که این بازار کار مناسب در آینده نیز وجود خواهد داشت. با اتمام تحصیل در رشته‌ی پرستاری می‌توانید در مراکز دولتی و خصوصی همچون بیمارستان‌ها، درمانگاه‌ها، مراکز درمانی، اورژانس‌ها، اتاق عمل و مراکز نگهداری سالمندان و یا کودکان مشغول به کار شوید. برخی مشاغل رشته‌ی پرستاری عبارت‌اند از:

• پرستار شیفت
• سوپروایزر آموزشی
• سرپرستار
• سوپروایزر بالینی
• سوپروایزر کنترل عفونت
• ریاست پرستاری بیمارستان

پرستاران در هر کدام از مشاغل فوق وظایفی از جمله مراقبت کلی از بیماران در محیط‌های درمانی، مراقبت از بیماران در همه مراحل زندگی (با هدف تصحیح عادات غذایی و دارویی و همچنین پیشگیری از بیماری‌ها)، انجام کار پانسمان و تزریقات، ارائه‌ی آموزش‌های لازم به دیگر کارکنان،  بیماران و یا نزدیکان آن‌ها، تلاش برای بهبود هر چه سریع‌تر بیماران و مرخص شدن هر چه زودتر آن‌ها، انتقال خواسته‌های پزشکان به بیماران و یا خانواده‌ی آنان، انتقال درخواست‌های بیماران به خانواده‌هایشان، نظارت و کنترل بر گروه پرستاری و بررسی مشکلات این بخش، هماهنگ نمودن بیمار، پزشک و خانواده‌ی بیمار در شرایط حساس و … دارند.

در خصوص میزان درآمد پرستاران، لازم به ذکر است که مقدار حقوق در این رشته به عوامل متعددی همچون سابقه کار، موقعیت جغرافیایی محل کار، میزان تجربه، ساعات کاری، پست و مقام و … وابسته است. در هر صورت امکان استخدام شدن در یک مرکز و سپس پیشرفت کردن و بالا بردن حقوق برای پرستاران میسر است. به طور کلی، رشته‌ی پرستاری بازار کار خوبی دارد و می‌توان در مشاغل این رشته به درآمدهای خوبی رسید؛ اما شغل پرستاری به علت شیفت‌های طولانی و کار کردن در محیط‌های استرس‌زا و پرتنش شغل سختی محسوب می‌گردد.

در حال حاضر امکان مهاجرت تحصیلی و کاری نیز برای دانش‌آموختگان رشته‌ی پرستاری وجود دارد. به ویژه‌، پس از دوره‌ی کرونا که نیاز بسیاری از کشورهای پیشرفته به کادر درمان بیشتر شده است، شاهد افزایش چشمگیر مهاجرت پرستاران به کشورهای دیگر هستیم. طبیعتاً برای دریافت ویزا و کار کردن در کشور مقصد، باید مدرک زبان آن کشور را داشته باشید و عمدتاً نیاز به گذراندن دوره‌های کارآموزی و یا تحصیلی مرتبط نیز در کشور مقصد خواهید بود.