اگر که هم به هنر علاقمندید و هم صنعت، به رشتهی طراحی صنعتی دقت بیشتری داشته باشید. این رشته با بهرهگیری از ابداعهای هنری و دانش علمی به طراحی محصولات متنوع مخصوصاً محصولات صنعتی میپردازد. این رشته پلی بین هنر و صنعت میزند و یک طراح صنعتی علاوه بر برخورداری از استعداد هنری مطلوب باید دانش کافی در زمینههای مختلف صنعتی همچون مهندسی مکانیک، برق، مواد، کامپیوتر و … نیز داشته باشد.
ویژگیهایی که برای موفقیت در رشتهی طراحی صنعتی لازم است
همان طور که گفتیم، یک طراح صنعتی موفق باید در هر دو جهت هنر و صنعت حرکت کند و مهارت و دانش کافی در هر دو زمینه داشته باشد. این امر البته برای کسب موفقیت در این رشته کافی نیست. در این بخش میخواهیم به بیان ویژگیهایی که بر موفقیت افراد در رشتهی طراحی صنعتی تأثیر بزرگی میگذارند، بپردازیم. برخی از ویژگیهای ویژگیهای سخت و تخصصی مختص این رشته هستند و برخی دیگر نیز ویژگیهای نرم و شخصیتی هستند. در ادامه، لیستی از ویژگیهای مورد نیاز برای موفقیت در رشتهی طراحی صنعتی معرفی شده است:
- صبر زیاد
- خلاقیت بالا
- برخورداری از چشمانی تیزبین
- دقت بالا
- توجه زیاد به جزئیات
- توانایی و علاقه به کار فنی
- برخورداری از ذوق هنری
- برخورداری از روحیهی کار تیمی
- اطلاع از صنعتی که قرار است محصول مد نظر در آن تولید گردد
- مهارت تعامل اجتماعی بالا
- برخورداری از فن بیان قوی
معرفی گرایشها و دروس دانشگاهی رشتهی طراحی صنعتی
رشتهی طراحی صنعتی به طور کلی شامل شش گرایشی که در جدول زیر نمایش داده شده است، میشود:
گرایشهای رشتهی طراحی صنعتی | ||
۱. طراحی محصول | ۲. طراحی بستهبندی | ۳. طراحی خودرو |
۴. طراحی دکوراسیون | ۵. طراحی محیطی | ۶. طراحی اصلاحی |
در گرایش طراحی محصول دانش و مهارت لازم برای طراحی محصولات متنوعی از جمله مبلمان اداری و خانگی، لوازم خانگی، وسایل صوتی و تصویری، نوشت افزار، ماشین های اداری، اسباب بازی و …آموزش داده میشود. گرایش طراحی بستهبندی نیز همان طور که از نامش مشخص است به طراحی انواع بستهبندیها برای محصولات مختلف میپردازد. دانشجویان گرایش طراحی خودرو به طور تخصصی در حوزهی طراحی بدنه و نمای داخلی خودرو آموزش میبینند. در گرایش طراحی دکوراسیون نیز مفاهیم لازم در حوزهی دکوراسیون داخلی، خانگی، اداری و تجاری منتقل میگردد. مفاهیم مربوط به طراحی محیطهای داخلی و خارجی و جزئیات آنها از جمله چیدمان شهری مانند پارکها، مراکز خرید، ایستگاههای اتوبوس و تاکسی، نمایشگاهها و … نیز در گرایش طراحی محیطی آموزش داده میشود. در آخر، هدف گرایش طراحی اصلاحی ارتقای ظاهر، کاربرد، کیفیت و یا دیگر ویژگیهای یک محصول است.
جدول زیر نیز تعداد و انواع دروس دانشگاهی رشتهی طراحی صنعتی در مقطع کارشناسی را نشان میدهد:
تعداد و انواع دروس دانشگاهی رشتهی طراحی صنعتی در مقطع کارشناسی | |
دروس عمومی | ۲۰ واحد |
دروس پایه | ۴۲ واحد |
دروس اصلی | ۳۶ واحد |
دروس تخصصی | ۳۷ واحد |
دروس عمومی رشته طراحی صنعتی مشابه بین تمامی رشتههای دانشگاهی هستند و شامل ادبیات فارسی، دو درس از سری دروس مبانی نظری اسلام، یک درس از سری دروس اخلاق اسلامی، یک درس از سری دورس انقلاب اسلامی، تربیت بدنی ۱ و ۲، زبان عمومی، یک درس از سری دروس تاریخ و تمدن اسلامی و یک درس از سری دروس آشنایی با منابع اسلامی میشوند. دروس پایهی این رشته نیز در جدول زیر نشان داده شده است:
دروس پایه رشتهی طراحی صنعتی در مقطع کارشناسی | |||||
ردیف | عنوان درس | واحد | ردیف | عنوان درس | واحد |
۱ | حجم سازی | ۲ | ۱۱ | فیزیک ۱ – ایستایی | ۲ |
۲ | ریاضی کاربردی ۱ | ۲ | ۱۲ | ریاضی کاربردی ۲ | ۲ |
۳ | مبانی هنرهای تجسمی ۱ | ۳ | ۱۳ | مبانی هنرهای تجسمی ۲ | ۳ |
۴ | هندسه ۱ | ۲ | ۱۴ | هندسه ۲ | ۲ |
۵ | عکاسی پایه ۱ | ۲ | ۱۵ | عکاسی پایه ۲ | ۲ |
۶ | مدلسازی ۱ | ۲ | ۱۶ | مدلسازی ۲ | ۲ |
۷ | کارگاه طراحی پایه ۱ | ۳ | ۱۷ | کارگاه طراحی پایه ۲ | ۳ |
۸ | آشنایی با هنر در تاریخ ۱ | ۲ | ۱۸ | آشنایی با هنر در تاریخ ۲ | ۲ |
۹ | هنر و تمدن اسلامی | ۲ | ۱۹ | فرم و فضا | ۲ |
۱۰ | مهندسی عوامل انسانی (ارگونومی) ۱ | ۲ |
دروس اصلی این رشته نیز در جدول زیر قابل مشاهده هستند:
دروس اصلی رشتهی طراحی صنعتی در مقطع کارشناسی | |||||
ردیف | عنوان درس | واحد | ردیف | عنوان درس | واحد |
۱ | ارزیابی تولیدات صنعتی | ۳ | ۱۰ | جامعه شناسی صنعتی | ۲ |
۲ | نقشه کشی صنعتی ۱ | ۲ | ۱۱ | نقشه کشی صنعتی ۲ | ۲ |
۳ | مواد و روش های ساخت ۱ | ۲ | ۱۲ | مواد و روش های ساخت ۲ | ۲ |
۴ | مواد و روش های ساخت ۳ | ۲ | ۱۳ | مهندسی عوامل انسانی (ارگونومی) ۲ | ۲ |
۵ | فیزیک ۲ (مبانی سینماتیک) | ۲ | ۱۴ | فیزیک ۳ (الکتریسیته و نور) | ۲ |
۶ | طرح اشیا در تمدن اسلامی | ۲ | ۱۵ | طراحی به کمک کامپیوتر | ۲ |
۷ | تاریخ طراحی صنعتی | ۲ | ۱۶ | ۳ | |
۸ | طراحی فنی ۱ (مبانی) | ۲ | ۱۷ | طراحی فنی ۲ (اجزای ماشین) | ۲ |
۹ | طراحی فنی ۳ (کنترل هیدرولیک و نیوماتیک) | ۲ | ۱۸ | اقتصاد مدیریت تولیدات صنعتی | ۳ |
دروس تخصصی رشتهی طراحی صنعت عموماً به صورت پروزه طراحی صنعتی تعریف میشوند. در جدول زیر میتوانید تمامی دروس تخصصی رشته طراحی صنعتی در مقطع کارشناسی را مشاهده کنید:
دروس تخصصی رشتهی طراحی صنعتی در مقطع کارشناسی | |||||
ردیف | عنوان درس | واحد | ردیف | عنوان درس | واحد |
۱ | مبانی طراحی صنعتی ۱ | ۲ | ۷ | مبانی طراحی صنعتی ۲ | ۲ |
۲ | پروژه طراحی صنعتی۱ – روند طراحی صنعتی | ۴ | ۸ | پروژه طراحی صنعتی۲ – بسته بندی | ۲ |
۳ | پروژه طراحی صنعتی۳ – مهندسی عوامل انسانی | ۳ | ۹ | پروژه طراحی صنعتی۴ – طرح های سریع | ۳ |
۴ | پروژه های طراحی صنعتی ۵ – محیط زیست | ۳ | ۱۰ | پروژه طراحی صنعتی۶ – حال و آینده | ۳ |
۵ | پروژه طراحی صنعتی ۷ – مبلمان | ۲ | ۱۱ | پروژه طراحی صنعتی ۸ – بیونیک | ۲ |
۶ | پروژه طراحی صنعتی ۹ – ارتباط با کارخانجات | ۵ | ۱۲ | پروژه نهایی | ۶ |
آیندهی دانشآموختگان رشتهی طراحی صنعتی
دانشآموختگان رشتهی طراحی صنعتی پس از اتمام دورهی کارشناسی میتوانند در صورت تمایل، به ادامهی تحصیل پرداخته و این رشته را تا مقطع دکتری ادامه دهند. در غیر این صورت نیز میتوانند وارد بازار کار این رشته شوند. رشتهی طراحی صنعتی در کشورهای پیشرفته به خصوص کشورهایی که صنایع تولیدی قوی دارند، بسیار محبوب و پردرآمد است. در ایران اما به علت ضعیف بودن بخش تولید کشور و همچین ناپیوستگی محیطهای آکادمیک و صنعت، بازار کار موجود برای دانشآموختگان رشتهی طراحی صنعتی به خوبی کشورهای پیشرفته نیست. البته دانشآموختگان طراحی صنعتی در ایران بسته به توانمندیهای تخصصی و شخصیتی خود میتوانند جذب کارخانجات و تجارتهای خصوصی شده و درآمدهای بالایی در این شغل کسب کنند. در ضمن، یک طراح صنعتی میتواند علاوه بر فعالیت در شرکتها و کارخانجات، به طور مستقل و به صورت پروژهای نیز فعالیت کند. در این صورت آزادی عمل طراحان صنعتی بالا بوده و شغلشان انعطاف زیادی از نظرهای مختلف خواهد داشت. برخی از شرکتها و سازمانهایی که دانشآموختگان رشتهی طراحی صنعتی میتوانند پس از اتمام تحصیل به آنها جذب گردنند، عبارتاند از:
- شهرداریها و سازمانهای زیباسازی
- کارخانجاتی که نیاز به بستهبندیهای متنوع دارند
- شرکتهای طراحی داخلی
- شرکتهای تولیدات وسایل خانگی، اداری و یا ورزشی
- شرکتها و کارخانههای فعال در صنعت خودرو
- شرکتهای تبلیغاتی
یک طراح صنعتی بسته به شغل خود شرح وظایف مشخصی دارد. برخی از وظایف معمول طراحان صنعتی در شغلهای مربوطه به شرح زیر است:
- ایدهپردازی و نقشه کشیدن
- تحقیق و بررسی در حوزهی کاربران یک محصول و روشهای گوناگون استفاده از آن محصول
- برآورد هزینههای مواد و تولید یک محصول
- طراحی مدلهای مختلف برای طرحهای گوناگون با استفاده از نرمافزارهای کامپیوتری
- ارائهی طرحها و نمونهها به مشتریان و یا کارفرمایان در چند مرحله جهت تائید
- ارزیابی ایمنی، ظاهر و عملکرد یک محصول برای تعیین کاربرد بهینهی آن
- تعامل با افراد دیگر تیم و ارتباط مؤثر با دیگر تیمها