معرفی بهترین منابع کمک‌آموزشی شیمی پایه (ریاضی و تجربی)

پس از حذف دروس عمومی از کنکورهای سراسری، اهمیت دروس اختصاصی دو چندان شد. یکی از مهم‌ترین دروس تخصصی دو رشته‌ی علوم تجربی و ریاضی و فیزیک درس شیمی است که مطالبش در این دو رشته مشترک است. در هر دو کنکور سراسری تجربی و ریاضی ۳۵ تست از درس شیمی پایه‌های دهم، یازدهم و دوازدهم مطرح می‌گردد. حدود بودجه‌بندی درس شیمی کنکورهای سراسری را می‌توانید در جدول زیر مشاهده نمایید:

همان طور که در جدول بالا قابل مشاهده است، مطالب شیمی هر سه پایه‌ی دهم، یازدهم و دوازدهم اهمیت تقریباً یکسانی در کنکورهای دو رشته دارند. از این رو دانش‌آموزان حتماً باید علاوه بر مطالب شیمی دوازدهم، مطالب شیمی دهم و یازدهم را نیز مرور کرده و از آن‌ها به تعداد بالا تست بزنند. از آن جا که حجم کاری دانش‌آموزان پایه‌ی دوازدهم بسیار بالا است، دانش‌آموزان این پایه و فرصتی برای کار کردن چندین کتاب برای یک درس ندارند و عملاً انتخاب کتب کمک آموزشی بهینه و مناسب اهمیت دو چندانی پیدا می‌کند. ما در این متن می‌خواهیم سه مورد از بهترین منابع کمک آموزشی موجود برای شیمی پایه کنکور را معرفی نماییم. دانش‌آموزان می‌توانند پس از مطالعه‌ی این متن، کتاب مناسب خود را با توجه به سطح، سلیقه و توانایی خود انتخاب کنند. کتاب‌های بررسی شده عبارت‌اند از:

• کتاب جامع شیمی پایه نشر الگو
• کتاب پرسش‌های چهار گزینه‌ای شیمی پایه از انتشارات خیلی سبز
• کتاب سه ‌سطحی شیمی پایه از انتشارات کانون فرهنگی آموزش قلم چی

بهترین منابع شیمی پایه در یک نگاه

هر سه کتاب مورد بحث در این جا (سه سطحی قلم چی، خیلی سبز و نشر الگو) به صورت تک جلدی ارائه شده‌اند. دو کتاب خیلی سبز و نشر الگو شامل درسنامه‌های کامل و جامع، بانک تست، پاسخنامه‌ی کلیدی و تشریحی می‌شوند. کتاب قلم چی اما درسنامه و پاسخنامه‌ی کلیدی ندارد. جدول زیر بعضی دیگر از اطلاعات کلی این سه کتاب را نشان داده است:

ظاهر کلی هر سه کتاب مناسب است، اما کتاب خیلی سبز واضحاً از منظر ظاهر کلی صفحات قوی‌تر از دو کتاب دیگر عمل کرده است. علت این امر نیز ترکیب رنگ‌های متنوع و ارائه‌ی طرح‌های کاریکاتوری جالب در کتاب خیلی سبز است.

بررسی و مقایسه‌ی درسنامه‌های بهترین منابع شیمی پایه

همان طور که گفتیم کتب سه سطحی قلم چی درسنامه ندارد. اما دو کتاب خیلی سبز و نشر الگو درسنامه‌های مفصلی ارائه نموده‌اند. ویژگی‌های مشترک درسنامه‌های دو کتاب نشر الگو و خیلی سبز عبارت‌اند از:

• ارائه‌ی درسنامه‌ی جامع و کامل، شامل تمامی نکات کتب درسی
• بیان ساده، قابل فهم و جذاب توضیحات
• بولد نوشتن کلمات و عبارات کلیدی متون درسنامه‌ها
• مشخص کردن نکات با علائم و عناوین منحصر به فرد و قابل تشخیص
• ارائه‌ی تمامی شکل‌ها و ذکر ریزترین نکات آن‌ها
• رنگی نوشتن تیترها یا نوشتن آن‌ها در کادر مشخص
• استفاده‌ی فراوان از جداول و نمودارهای متنوع با هدف یادگیری بهتر و منسجم‌تر دانش‌آموزان
• ارائه‌ی تست‌ها و تمارین آموزشی متنوع به همراه پاسخ تشریحی کامل
• قرار دادن فرمول‌های حفظی در کادرهای رنگی

از ویژگی‌های منحصر به فرد درسنامه‌های کتاب نشر الگو می‌توان به ارائه‌ی یک سری عبارات صحیح یا غلط به همراه پاسخ در انتهای درسنامه هر درس جهت مرور سریع نکات و بیان نکات حفظی در کادرهای مشخص با عنوان مشخص اشاره نمود. ارائه‌ی توضیحات بیشتر با لحنی صمیمی و فونتی متفاوت و ارائه‌ی جمع‌بندی‌های کوتاه در انتهای درسنامه‌ها نیز از ویژگی‌های خاص درسنامه‌های کتاب خیلی سبز است. همین جا کوتاه اشاره می‌کنیم که کتاب سه سطحی قلم چی شامل نکات فراوانی در بخش پاسخنامه‌ی تشریحی است که تا حدی می‌تواند جای درسنامه را بگیرد. اما چون این نکات به صورت ایستگاه‌های نکته مربوط به سؤالات ارائه گشته است، ما در این جا آن‌ها را بررسی نکرده و در بخش بررسی پاسخنامه‌ها به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.

بررسی و مقایسه‌ی بانک تست و پاسخنامه‌ی تشریحی بهترین منابع شیمی پایه

هر سه کتاب بانک تست‌های بسیار خوبی ارائه کرده‌اند که تفاوت‌ها و شباهاتی دارند. در بین این سه کتاب بانک تست کتاب سه‌سطحی قلم‌چی متفاوت‌تر از بانک تست دو کتاب دیگر است. تست‌های کتاب سه سطحی قلم چی به صورت فصل به فصل و بر اساس میزان دشواری دسته‌بندی شده‌اند. تقسیم‌بندی تست‌ها در دو کتاب خیلی سبز و نشر الگو اما فقط بر اساس مبحث است. این دو کتاب تست‌های هر فصل را نیز بر اساس مبحث دسته‌بندی کرده‌اند اما در کتاب سه سطحی قلم چی دسته‌بندی تست‌های هر فصل فقط بر اساس معیار میزان مراجعه که سختی سؤالات را نشان می‌دهد، انجام پذیرفته است. دقت کنید که میزان دشواری تست‌های دو کتاب خیلی سبز و نشر الگو در بخش پاسخنامه‌ی تشریحی این کتاب‌ها مشخص شده است اما ساختار کتاب سه سطحی قلم چی به این صورت است که تست‌های هر فصل در سه سطح نسبتاً دشوار، دشوار و دشوارتر قرار داده شده است. طبیعتاً سطح تست‌های کتاب سه سطحی قلم چی در مقایسه با دو کتاب دیگر بالاتر است. دقت کنید که درجه‌ی سختی تست‌های دو کتاب خیلی سبز و نشر الگو توسط تیم مؤلفان این دو کتاب تعیین شده است اما در کتاب سه سطحی قلم چی دانش‌آموزان شرکت‌کننده در آزمون‌های آزمایشی کانون تعیین‌کننده‌ی میزان سختی سؤالات هستند؛ چرا که معیار سطح‌بندی سؤالات این کتاب میزان مراجعه‌ی دانش‌آموزان سر جلسه‌ی آزمون است که یعنی نسبت تعداد کسانی که به سؤال پاسخ داده‌اند به تعداد کل شرکت‌کنندگان در آزمون. این امر امکان دخالت سلیقه‌ی شخصی مؤلفان در تعیین میزان دشواری سؤالات را از بین می‌برد.

تفاوت دیگر بانک تست‌های این سه کتاب منابع تست‌های آن‌ها است. کتاب خیلی سبز و نشر الگو هر دو دارای تعداد زیادی سؤال تألیفی هستند و سؤالات کنکورهای سال‌های قبل را نیز ارائه کرده‌اند. کتاب خیلی سبز از منابعی همچون المپیادهای شیمی و آزمون‌های کانون فرهنگی آموزش قلمی چی نیز سؤال ارائه نموده است. سؤالات کتاب سه سطحی همگی سؤالات آزمون‌های کانون فرهنگی آموزش قلمی چی هستند. برای مقایسه‌ی تعداد تست‌های این سه کتاب می‌توانید به جدول زیر دقت کنید:

در جدول بالا قابل مشاهده است که کتاب سه سطحی قلم چی در مقایسه با دو کتاب دیگر تعداد تست بسیار کمتری دارد. علت این امر نیز هدف متفاوت این کتاب از دو کتاب دیگر است. باید توجه داشته باشید که دو کتاب نشر الگو و خیلی سبز هدفشان آموزش مباحث و بالا بردن تسلط دانش‌آموزان از طریق حل تست‌های متنوع در سطح‌های مختلف است؛ اما کتاب سه سطحی قلم چی مختص دانش‌آموزانی تألیف شده است که مطالب را قبلاً یاد گرفته و تسلط خوبی نیز بر آن‌ها دارند و حال می‌خواهند با حل تست‌های سطح بالا تسلط خود را بالاتر ببرند.

بررسی و مقایسه‌ی پاسخنامه‌ی تشریحی بهترین منابع شیمی پایه

دو کتاب خیلی سبز و نشر الگو هم پاسخنامه‌ی کلیدی دارند و هم پاسخنامه‌ی تشریحی. کتاب سه سطحی قلم چی اما فقط پاسخنامه‌ی تشریحی ارائه نموده است. پاسخنامه‌ی تشریحی هر سه کتاب بسیار کامل و مفصل هستند. در پاسخنامه‌ی تشریحی کتاب سه سطحی قلم چی خصوصاً کادرهای نکته‌ی بسیاری نیز ارائه شده است که تا حدی درسنامه نداشتن این کتاب را جبران می‌کند. برای مقایسه‌ی پاسخنامه‌ی تشریحی سه کتاب سه سطحی قلم چی، نشر الگو و خیلی سبز می‌توانید به جدول زیر رجوع کنید:

جمع‌بندی

در این متن سه مورد از بهترین منابع کمک آموزشی کنکوری موجود برای درس شیمی پایه (دهم و یازدهم) رشته‌های تجربی و ریاضی معرفی و مقایسه گشته است. این سه کتاب کتاب‌های جامع شیمی پایه نشر الگو، پرسش‌های چهار گزینه‌ای شیمی پایه از انتشارات خیلی سبز و سه ‌سطحی شیمی پایه از انتشارات کانون فرهنگی آموزش قلم چی هستند. هر سه کتاب منابع بسیار مفیدی هستند و امید است با مطالعه‌ی این متن، بتوانید با توجه به شرایط، سطح علمی و سلیقه‌ی خود مناسب‌ترین کتاب را انتخاب کنید. به طور خلاصه قبل خرید کتاب کمک آموزشی شیمی پایه برای کنکور به نکات زیر دقت فرمایید:

• اگر مطالب شیمی پایه را ثبلاً فرا گرفته‌اید و در این درس قوی هستید و می‌خواهید با حل سوالات سطح بالا خود را قوی‌تر و به درصد ۱۰۰ در شیمی کنکور نزدیک‌تر کنید، کتاب سه سطحی قلم چی را انتخاب کنید.
• اگر می‌خواهید مطالب را به کمک درسنامه‌های کامل و کنکور محور یاد بگیرید، یکی از کتاب‌های خیلی سبز و یا نشر الگو را انتخاب کنید.
• اگر به دنبال تعداد بالای تست جهت کسب تسلط هستید، یکی از کتب نشر الگو و یا خیلی سبز را انتخاب کنید.
• اگر ظاهر کلی کتاب برایتان مهم است، کتاب خیلی سبز را انتخاب کنید.