بسیاری از پدر مادرهای دانا از همان بچگی بچههای خود را با کتاب خواندن و کتابخوانی آشنا میکنند و آن را با سیاستهایی خاص به بخشی از سرگرمیهای کودک تبدیل میکنند. زمانی برای بچهها کتاب «حسنی نگو بلا بگو» و امثال آن وجود داشت. به شخصه در بچگی به هیچ عنوان از خواندن چنین کتابهایی لذت نمیبردم ولی چون کتابخواندن را دوست داشتم، ترجیح میدادم که هرچه هست را بخوانم تا کمی بزرگتر شوم. اما امروزه کتابهای زیادی برای بچهها نوشته یا ترجمه شده که میتوانند دنیای رنگارنگ آنها را جذابتر کنند. اما تعداد زیاد کتابها ممکن است شما را سردرگم کند. این روزها پدرها و مادرها برای خرید کتاب کودک برای فرزند هفت الی هشت سالهی خود، گیج میشوند. اگر شما نیز در دریای کتابهای رنگارنگ کودکان گم شدهاید و نمیدانید که کدام کتاب برای کودک شما بهتر است، پس باید از لیستهای پیشنهادی استفاده کنید. اما قبل از معرفی کتاب کودک، باید چند نکته را به شما یادآوری کنیم. به یاد داشته باشید که بچههای هفت الی هشت ساله، در تاثیرپذیرترین سن خود قرار دارند. پس باید برای آنها کتابهایی تهیه کنید که باعث ایجاد انگیزه و علاقه جهت خواندن کتابهای بیشتر شود. یعنی نه انگیزهی آنها را با مجموعه کتابهای اعصاب خرد کن کور کنید، نه در تهیهی کتابهای پندآموز و اخلاقی برای آنها زیادهروی کنید.
علاوه بر این، بچههای هشت الی ده سال، در مرحلهای قرار دارند که کیفیت یک کتاب خوب را تشخیص میدهند و ممکن است به محتوای نامناسب، واکنش نشان دهند. برای مثال، بچههای هشت ساله میتوانند به صورت مستقل کتاب بخوانند. پس نباید برای آنها کتابهایی تهیه کنید که در سادهنویسی زیادهروی کرده باشد و باعث حالت تهوع آنها شود. اگر نویسنده کمی با آنها شوخی کند یا کنایه بزند، قطعا نکته را تشخیص میدهد و خوشحال میشود. همچنین آنها میتوانند پاراگرافهای بلندتری را بخوانند و درک کنند. پس کتابهایی که فقط شامل چند جمله میشوند برای آنها نامناسب خواهد بود. البته تمام این موارد نباید باعث شود که شما با خرید دایرهالمعارف و آناتومی بدن انسان، خواندن کتابهای علمی پیچیده را به او تحمیل کنید. هر کودکی از بچگی سلایق خود در کتاب خواندن را پیدا کرده و رفته رفته کتابهای مورد علاقهی خود را تشخیص میدهد. برای مثال، من از بچگی با «کتاب شعر» مشکل داشتم و هنوز هم با شعر، چه فارسی و انگلیسی مشکل دارم. شاید هم علت دشمنی من با کتابهای «حسنی» همین باشد. به طور کلی هر آنچه با شعر برایم خوانده میشد مرا عصبی میکرد و ترجیح میدادم متنی را بدون هیچ آهنگی بخوانم و تمرکز کنم. انتخاب کتاب برای بچهها باید با سیاست انجام شود. خوشبختانه کتابهای زیادی نیز در این زمینه نوشته شده که درسهایی را در لفافه به بچهها یاد میدهد. از آنجا که نویسندهی این مقاله در بچگی بسیار لجباز بود، به خوبی میداند که اگر در کتاب همواره به کودکان امر و نهی شود، آنها را عصبی میکند و اگر کمی لجباز باشند، خلاف جهت آنچه گفته شده رفتار خواهند کرد. ما در این لیست به شما کتابهایی را معرفی خواهیم کرد که انگیزهی خواندن در کودکان را تقویت میکند و آنها را سرحال میآورد. پس با ما همراه باشید.
قصههای من و بابام
قصههای من و بابام یکی از شاهکارهایی است که از جنگ جهانی دوم تا همین امروز طرفداران خود را دارد. خواندن این مجموعهی سه جلدی که با تصویرگری کارتونیست آلمانی، اریش ازر و نویسندگی ایرج جهانشاهی انجام شده، به تمام کودکان و بزرگسالان توصیه میشود. این مجموعه در اصل یک کتاب کمیک است که ماجراهای یک پدر خشن و دوستداشتنی به همراه پسر بازیگوش و حقهبازش را به تصویر میکشد و واقعا خندهدار هستند. نسخهی اصلی کتاب هیچ دیالوگی ندارد، ولی ایرج جهانشاهی برای هر ماجرا قصهی کوتاهی نوشته تا بچههای ایرانی که با کتابهای کمیک آشنایی چندانی ندارند، آنها را بهتر درک کنند. به راستی گاهی نوشتهها ماجراهای موجود در تصاویر را خندهدارتر میکنند. انگار که جهانشاهی، خودش نابغهای بوده که علاوه بر اریش ازر، هوای بچههای ایرانی را داشته و برای آنها، ماجراهایی خندهدار، نوستالژیک و جذاب خلق کرده است. نکتهی مثبتی که این مجموعهی سه جلدی دارد، پندهای اخلاقی یواشکی در آن است. یعنی کسی در کتاب به بچهها امر و نهی نمیکند چون کتاب از زبان پسر نوشته شده و طی ماجراهایی که سپری میکند، از زندگی درس میگیرد. گاهی هم شیطنت میکند و بچهها را حسابی میخنداند. اما این شیطنتها به هیچ عنوان اخلاق حرفهای و مهربان او و پدرش را زیر سوال نمیبرد.
خاطرات یک بچهی چلمن (خاطرات یک بیعرضه)
خاطرات یک بچهی چلمن، ماجراهای خندهدار گرِگ هفلی است که با تصویرگری و نویسندگی جف کنی به چاپ رسیده است. از آنجا که این کتاب نیز با کاریکاتورهای خندهدار گرگ و خانوادهی او آراسته شده است، بچهها (و حتی بزرگسالان) را به خواندن تمام مجموعه ترغیب میکند. در این مجموعه خاطرات گرگ هفلی توسط خود او نوشته شده است و با وجود اینکه میگویند یک بیعرضه است، اصلا پسر بیعرضهای نیست و اتفاقاً بسیار بازیگوش است. گرگ زندگی خود را با کنایه، متلک، مثالهای واقعا خندهدار و هوشمندانه تعریف میکند که میتواند شیرینزبانی را به بچهها یاد دهد و حتی او را از شر آدمهای سمی در مدرسه و جامعه نجات دهد. گرگ حتی از نحوهی پیشرفتش در ارتباط با سایر آدمها صحبت میکند و با زیرکی، تعامل اجتماعی را با زبانی طنز به بچهها میآموزد.
چارلی و کارخانهی شکلات سازی
شاید در نگاه اول تصور کنید که این کتاب برای بچهها مناسب نیست و محتوای سنگین و خشنی دارد. اما این تفکر اشتباه است. این کتاب که توسط رولد دال نوشته شده، برای بچههای هشت سال به بالا مناسب است و شما قرار نیست فیلم «چارلی و کارخانهی شکلات سازی» را با بازی جانی دپ برای او پخش کنید. کتاب چارلی و کارخانهی شکلاتسازی قرار است در اختیار فرزندتان قرار گیرد تا همه چیز را طبق تصورات خودش پیش ببرد. احتمالا همانطور که میدانید، در این کتاب چارلی بلیط بازدید از کارخانهی شکلات سازی را برنده میشود و سفری را به کارخانهی معروف آقای ویلی ونکا آغاز میکند. کارخانهای که در هر بخشی از آن شکلاتهای مختلف وجود دارد و طعم آنها توسط بچهها یا خود ویلی ونکا توصیف میشود. این رمان اخلاقی، جادویی و کلاسیک است که تفاوتهای طبقاتی را برای بچهها شرح میدهد. پس حتما باید توسط تمام بچهها خوانده شود.
چارلی مرغ میشود
اگر عاشق مجموعه کتابهای خاطرات یک بیعرضه یا تام گیتس هستید، قطعا عاشق مجموعه کتابهای «چارلی مرغ میشود» نیز میشوید. چارلی مک گافین پسری است که میتواند به هر حیوانی تبدیل شود، از مگس گرفته تا پرندههای مختلف، از جمله مرغ. اما متاسفانه او زمانی مرغ میشود که نگران باشد و حالا با نگرانیهای مختلفی روبهرو است. از برادر بیمارش در بیمارستان تا قلدریهای پسربچههای مدرسه و این واقعیت که او واقعا میتواند به حیوان تبدیل شود! با اینکه هر بچهای دوست دارد یک قدرت ماورایی داشته باشد، چارلی علاقه ندارد در وسط نمایش مدرسه به کبوتر تبدیل شود. اما اگر این کار را بکند چه اتفاقی میفتد؟ چارلی باید با کمک سه دوست صمیمی خود راهی سریع برای مقابله با قدرت جدید و عجیب غریب خود پیدا کند. چنین ماجرایی حتی بزرگسالان را به خواندن کل ماجرا تشویق میکند.
چارلی مرغ میشود
چارلی و لولا
کتاب چارلی و لولا به نسبت سایر کتابهای این لیست، کمی بچگانهتر است و برای سنین پایینتر (مثلا سه تا هفت سال) هم مناسب است. اما بزرگترها نیز میتوانند از خواندن آن لذت ببرند. این کتاب توسط لورن چایلد نوشته شده و ماجراهای یک خواهر و برادر بامزه را بیان میکند. چارلی یک پسر صبور ۷ ساله است که از خواهر پرانرژی و پرماجرایش، یعنی لولا که ۴ سال دارد، نگهداری میکند. لولا در هر داستان ماجراهایی دارد که واقعا بانمک و دوستداشتنی هستند و مسائلی مثل بازی کردن، افتادن دندان شیری و… را بیان میکند. از روی این کتاب حتی کارتونی نیز ساخته و به زبان فارسی دوبله شده است. به طور کلی، کتابهای جذاب زیادی برای بچهها نوشته شده که ماجراهای مختلفی را بیان میکنند و میتوانند بچهها را تربیت کنند. کتابها، سیاستی دارند که شاید پدرها و مادرها از آن غافل باشند. بهتر است برای خرید کتاب، آنها را با خود همراه کنید یا در صورتی که آنلاین خرید میکنید، کودک خود را کنارتان بنشانید. به این ترتیب به او نشان میدهید که به سلایق و عقایدش احترام میگذارید و قرار نیست او را وادار به کاری کنید. حتی به شما توصیه میکنیم که حتما هنگام کتاب خواندن در کنار بچهها باشید و به آنها فرهنگ برخورد با کتاب را یاد دهید تا بعدا با کاغذهای پارهی آن برخورد نکنید. به یاد داشته باشید، اگر واقعا میخواهید کودک خود را کتابخوان پرورش دهید، باید از همان ماههای اول تولد آن را اجرایی کنید و تازه بعد از اینکه یک ایکس باکس برایش خریدید و کودک چهار سالهی خود را با «بنتن» و «مرد عنکبوتی» و «ونوم» آشنا کردید، به یاد کتابخوان کردن او نیفتید! اگر این کار را کردید، از او انتظار زیادی نداشته باشید. چون این شما هستید که اشتباه کرده و برای رهایی از سروکله زدن با بچه، از سن کم به او گوشی، تبلت و… دادهاید. اما اگر واقعا تصمیم گرفتهاید که برای بچههای خود وقت بزارید، پس حتما با یک مشاور مشورت کنید و از زور و خشونت برای جدایی کودکان از تکنولوژی استفاده نکنید. امروزه حتی میتوانید کتابهای الکترونیکی جذابی را برای بچهها خریداری کنید که لمسی هستند و میتوانند آنها را به خوبی سرگرم کنند.
ببخشید من ۱۳ سالمه و کتاب خاطرات یک بی عرضه را می خوانم و تمام جلد هایش را دارم اسم این کتاب خاطرات یک بی عرضه است و نشر های بزرگ مثل ماهی که قبلا بود و ایران بان اسم ان را خاطرات یک بی عرضه چاب کرده اند و من هم تمام جلد هایی که از این کتاب میگیرم رو از ایرانبان میگیرم چون بقیه نشر ها حرف های خودمونی گرگ را برای اینکه مثلا کتابی باشه و اموزشی باشه رو سر تا پا عوض میکنه
سلام
در داخل پرانتز به این اسم اشاره شد.
ممنون از شما